5. sınıf fizik konularının öğretimine yönelik rehberli araştırma sorgulamaya dayalı öğretmen kılavuz materyali geliştirilmesi ve değerlendirilmesi

Abstract

Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programında, genel olarak öğrencilerin kendi öğrenmelerinden sorumlu olduğu, öğrenme sürecine aktif katılımın sağlandığı ve bilgiyi kendi zihinlerinde yapılandırmalarına olanak tanıyan Araştırma Sorgulamaya Dayalı Öğretim Yaklaşımı (ASDÖY) benimsenmektedir. Bu kapsamda çalışmanın temel amacı; fen bilimleri öğretiminde 5. sınıf düzeyinde Rehberli Araştırma Sorgulamaya Dayalı Öğretim Yaklaşımı (RASDÖY)'nın uygulanma aşama ve ilkelerine dayalı olarak fen bilimleri öğretmenlerinin yürüttükleri örnek uygulamaların video kayıtlarından oluşan etkili bir Öğretmen Kılavuz Materyali (ÖKM) geliştirmek ve değerlendirmektir. Çalışma, `A` başlama düzeyini belirleme aşamasını, `B` ise deneysel işlemin uygulanma aşamasını temsil edecek şekilde `ABA` tek denekli araştırma modeli kapsamında deneysel yönteme dayalı olarak yürütülmüştür. Çalışma sürecindeki uygulamalar, Rehberli Araştırma Sorgulamaya (RAS) dayalı ÖKM'nin hazırlanması için seçilen lisansüstü öğrenim gören üç fen bilimleri öğretmeni ve geliştirilen ÖKM'nin etkisinin sınandığı üç fen bilimleri öğretmeni ile gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda geliştirilen ÖKM, ilgili öğretim yaklaşımı hakkındaki teorik bilgileri ve lisansüstü öğrenim gören fen bilimleri öğretmenlerinin RASDÖY'e göre 5. sınıf düzeyinde yürüttükleri fen bilimleri ders uygulamalarının video kayıtlarını içermektedir. Çalışma verileri, yürütülen uygulamaların video gözlem kayıtları, yarı yapılandırılmış görüşmeler ve klinik mülakatlar ile toplanmıştır. Fen bilimleri öğretmenlerinin, RASDÖY hakkındaki teorik bilgi düzeylerini ve gerçekleştirdikleri uygulamalara dönük düşüncelerini belirlemek için yarı yapılandırılmış görüşmelerden ve derslerinde uygulama durumlarını tespit etmek için ise video gözlem kayıtlarından yararlanılmıştır. Yürütülen çalışma kapsamında fen bilimleri öğretmenlerinin elde ettikleri bilgileri farklı durumlara aktarabilme düzeylerini belirlemek için ise klinik mülakatlar kullanılmıştır. Elde edilen veriler, RASDÖY'ün aşamalarına dayalı olarak tümevarım ve tümdengelim içerik analizi dikkate alınarak analiz edilmiştir. Fen bilimleri öğretmenlerinin yürütülen çalışma kapsamındaki uygulama sürecinin başlangıcında, RASDÖY hakkında bilgi sahibi olmadıkları ve derslerinde bu öğretim yaklaşımını uygulayamadıkları tespit edilmiştir. Ancak, çalışma kapsamında geliştirilerek fen bilimleri öğretmenlerine ÖKM sunulduktan sonra, RASDÖY hakkında bilgi sahibi oldukları ve derslerinde bu öğretim yaklaşımını yeterli düzeyde uyguladıkları ifade edilebilir. Bu durumda, çalışma kapsamında geliştirilen ÖKM'nin, fen bilimleri öğretmenlerinin RASDÖY hakkında bilgi sahibi olmalarına ve gerçekleştirdikleri uygulamaların nitelik düzeyine olumlu bir etkide bulunduğu belirtilebilir. Fen bilimleri öğretmenlerinin RASDÖY'ü hedeflenen düzeyde uygulayabilmelerini sağlamak için, hizmet öncesi öğretmen eğitimi sürecinde öğretmen adayları ve hizmet içi eğitim sürecinde öğretmenler için bu yaklaşıma uygun öğretim ortamları düzenlenerek gerçekleştirilen uygulamalar, alan uzmanları tarafından değerlendirilip ilgili taraflara dönütler verilmelidir.

The Inquiry-Based Teaching Approach (IBTA) is adopted in Science Education Curriculum which generally allows students to be responsible of their own learning, to actively participate in the learning process, and to enable them to structure knowledge in their own minds. The main purpose of this study in this regard is to develop and evaluate an efficient Teacher Workbook Material (TWM) constituted of model implementations' video records carried out by the science teachers based upon the stages and principles of the Guided Inquiry-Based Teaching Approach (GIBTA) on a 5th grade level in teaching science. The study was carried out within the scope of the `ABA` single subject research model based on the experimental method with `A` standing for the base level and `B` standing for the stage of the experimental process. The applications in the process of the study were carried out with three science teachers selected for the preparation of TWM based on Guided Inquiry (GI) who are getting their graduate education and three science teachers whom the developed TWM's impact is tested on. The TWM developed in this scope includes the theoretical information on the related teaching approach and video records of the science class applications carried out on the 5th-grade level according to the GIBTA by the graduate student science teachers. The data of the study were collected through video observation records, semi-structured interviews, and clinical interviews. Semi-structured interviews were referred to determine the opinions on the implemented applications and the theoretical knowledge levels on GIBTA and video observation records was used to detect the application statuses in the classes of the science teachers. Clinical interviews were used to determine the level of the relay of the knowledge acquired by the science teachers to different situations in the scope of the study. The obtained data was analyzed considering the deductive and inductive content analysis based on the stages of the GIBTA.It was determined that the science teachers did not have knowledge about the GIBTA and could not apply this teaching approach in their courses at the beginning of the application process within the extent of this study. However, it can be stated that they had knowledge about the GIBTA and they applied this teaching approach sufficiently in their courses after they were informed about the MSDS following the presentation of the TWM developed within the scope of the study to the science teachers. The TWM developed within the scope of the study can be then said to enable the science teachers into knowing more about the GIBTA and positively affect the quality of the applications they implemented. The applications implemented by organizing learning environments suitable for this approach for pre-service teacher candidates in teacher training and in-service teachers should be evaluated by the field experts and the related parties should be given feedback to enable the science teachers into using the GIBTA in the desired level.