Özel eğitim kurumlarında görev yapan müzik öğretmenlerinin bu kurumlardaki müzik eğitimine ve öğrencilere yönelik tutumlarının incelenmesi

Abstract

Türkiye'deki özel eğitim kurumlarında görev yapan müzik öğretmenlerinin bu kurumlardaki müzik eğitimine ve öğrencilere yönelik tutumlarının belirlenmesi amaçlanan bu araştırmada, betimsel araştırmalardan tarama (survey) modeli kullanılırken aynı zamanda tesadüfî olmayan örnekleme yöntemlerinden `amaçlı örnekleme` kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Türkiye'deki özel eğitim uygulama ve iş uygulama merkezlerinde ve özel eğitim mesleki eğitim merkezlerinde görev yapan 80 müzik öğretmeni oluşturmuştur. Araştırmadan elde edilen veriler SPSS (Statistical Package for Social Sciences) for Windows 22.0 programı kullanılarak ve betimsel analiz yöntemi ile analiz edilip sonuçlandırılmıştır. Araştırma sonucunda, araştırmaya katılan müzik öğretmenlerinin çoğunluğu kadınlardan oluşurken, öğretmenlerin çoğunluğunun eğitim fakültelerinin müzik öğretmenliği bölümlerinden mezun olduğu, çoğunluğun 16-20 yıl arasında hizmet süresi bulunmasına rağmen özel eğitime ihtiyacı olan öğrenciler için yeterli bilgiye sahip olmadıkları, araştırmaya katılan 80 müzik öğretmeninden yalnızca 12'sinin lisans döneminde özel eğitim dersi aldığı, 41'inin özel eğitim ile ilgili hizmetiçi eğitime katıldığı ancak öğretmenlerin 54'ünün özel eğitime ihtiyacı olan öğrencilere müzik dersi vermede kendini yeterli gördüğü, 26'sının ise kendini yeterli görmediği belirlenmiştir.Ayrıca, öğretmenlerin demografik bilgileri ile tutumları arasında herhangi bir ilişki olmadığı, öğretmenlerin genel tutum düzeylerinin yüksek olduğu, formasyon yeterlikleri ve tutumları yüksek olan öğretmenlerin bu öğrencilere ders verme konusunda kendilerini yeterli gördüğü, öğretmenlerin çoğunluğunca özel eğitime ihtiyacı olan öğrencilerin de yetenekleri olduğu ve müzik dersinde başarılı olabilecekleri ancak bunda engel türlerinin de etkisinin olduğu, öğretmenlerin çoğunluğunun bu öğrencilerin başarılarını nasıl ölçeceğini ve notlandıracağını bilmediği ve özel eğitime ihtiyacı olan öğrencilerin kendileri gibi öğrencilerin bulunduğu okullarda mı yoksa kaynaştırma eğitimi mi alması konusundaki düşüncelerinin birbiriyle çeliştiği belirlenirken araştırmaya katılan müzik öğretmenlerinden lisans döneminde özel eğitim dersi alanlar özel eğitim dersinin öğrenciyi tanıma, sınıf yönetimi, etkili iletişim ve öğrenciye müziksel davranış kazandırma açısından kendilerine faydalı olduğu, ders planlama (Bep, Böp), farklı yöntem ve teknikleri kullanma, materyal tasarımı açısından ise faydasız olduğu, öğretmenlerin büyük çoğunluğu özel eğitim okullarına atandıklarında en çok korku, kaygı, endişe, tedirginlik, çaresizlik ve bocalama yaşarken bu durumun sebebi olarak en çok özel eğitim konusundaki eğitimlerinin yetersiz olması ve buna bağlı olarak kendilerinde yetememe duygusu ve ne yapması gerektiğini bilememe kaygısı yaşarken özel eğitim okulunda çalıştıktan sonraki düşünceleri olumlu yönde değişmiştir. Ancak bazı öğretmenlerin çevresindeki özel eğitim öğretmenlerinden yardım alarak eğitim vermeye çalıştıkları ve bazı öğretmenlerinse, aradan yıllar geçse de özel eğitime ihtiyacı olan çocuklarla iletişim kurmayı başaramayarak özel eğitim sürecine alışamadığı belirlenmiştir. Yine eğitim yetersizliği, öğretim yöntem ve teknikleri bilgisi yetersizliği ve öğrencilerin öğrenme kapasitelerindeki yetersizlikten dolayı öğretmenlerin kendilerini yetersiz gördüğü, Son olarak ileride özel eğitim kurumlarında çalışacak olan müzik öğretmenlerinin önceden konu ile ilgili eğitim almaları ve seminerlere katılarak kendilerini geliştirmeleri, sabırlı ve azimli ve sevgi dolu olmaları, ön yargılarından uzaklaşmaları, öğrencilerin bireysel farklılıklarını önemseyerek buna göre öğretim plan ve programlarının düzenlenmeleri gerektiği sonuçlarına ulaşılmıştır.

Teachers who work in special education practices and business practices were used in this survey, which aimed to determine the attitudes of music teachers towards students who require special education, as well as teachers attitudes towards special education, using the survey model from the descriptive researches, `purpose sampling`. The study group of the research consisted of 80 music teachers who work in special education centers and vocational training centers in Turkey. The data obtained from the study was analysed by using descriptive analysis method, using SPSS (Statistical Package for Social Sciences, for Windows 22.0 program).The results of the survey revealed that the majority of the music teachers who participated in the research were women and most of them had graduated from music teaching departments of education. Although the majority of the teachers had 16-20 years of experience of working in the education field, they did not have enough information for the students in need of special education. Of the 80 music teachers who participated in the study, only 12 received special education courses and 41 of them attended in-service training of special education. However, only 54 of the teachers considered themselves adequate enough to give music lessons to students in need of special education, whilst the remaining 26 did not.Furthermore, there is no relationship between teachers' demographics and attitudes, their general attitude levels are high, and teachers with high levels of formation competencies and attitudes considered themselves sufficient to teach these students. The majority of the teachers believe the students in need of special education have the ability to do well in music, however there are some obstacles which they may face. The majority of the teachers do not know how to measure their achievements in class or grade these students. Moreover, they are unsure if special needs student should attend schools where there are other students with the same needs, or in normal education. Some of the teachers who received special needs education, learned how to recognize a child in need, classroom management, effective communication and students to be able to give them musical behaviour, lesson planning (Bep, Böp), and different methods and techniques. The most common fear when teachers are assigned to special education schools is anxiety, concern, helplessness and confusion. The reason for this, is the lack of teaching and information regarding special education which creates a sense of insufficiency and too little knowledge on what to do. However, some teachers try to accumulate knowledge using the help of special education teachers and use this in their own classes. On the other hand, some teachers who have been in education for years have been unable to communicate with children special needs and did not get used to special education. Again, the lack of education, lack of knowledge of teaching methods and techniques and lack of learning capacity makes teachers feel insufficient to teach these children. Lastly, In the future, music teachers who will be working in private education institutions have to be educated about the subject and participate in seminars to develop themselves. It is also necessary to be able to recognize students' individual differences and adapt their plan and programs in accordance to them. They must learn to be patient, determined, loving and to always stay away from prejudice.