Fen bilimleri öğretmenlerinin sosyo-bilimsel konular ve bu konuların öğretimine yönelik görüşlerinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı fen bilimleri öğretmenlerinin sosyo-bilimsel konular ile ilgili görüşlerini, sosyobilimsel konular ile ilgili öğretim sürecini nasıl yürüttüklerini ve sosyo-bilimsel konuların etkili öğretimi ile ilgili önerilerini belirlemektir. Çalışma 2016-2017 eğitim öğretim yılında Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı okullarda görev yapan 75 fen bilimleri öğretmeni ile yürütülmüştür. Çalışmada veri toplama aracı olarak açık uçlu soru formu ve yarı yapılandırılmış görüşme formundan yararlanılmıştır. Çalışmada kullanılan açık uçlu soru formu araştırmacı tarafından geliştirilmiş ve 75 fen bilimleri öğretmenine uygulanmıştır. Açık uçlu soru formundan elde edilen verileri daha derinleştirmek amacıyla 10 fen bilimleri öğretmeni ile yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Çalışmadan elde edilen nitel verilerin analizinde içerik analizinden yararlanılmıştır. Çalışmanın sonucunda çalışmaya katılan fen bilimleri öğretmenlerinin sosyo-bilimsel konuları doğrudan fen bilimleri ile ilişkilendiremedikleri, sosyo-bilimsel konu kavramının tanımı, içeriği hakkında farkındalıklarının düşük düzeyde olduğu, en çok ilgi duydukları sosyo-bilimsel konuların ülke içinde de gündemde olup sıklıkla tartışılan konular üzerinde olduğu, bu konulardaki bilgilere genellikle medya ve internet aracılığıyla ulaştıkları sonucuna varılmıştır. Ayrıca fen bilimleri öğretmenlerinin eğitim fakültelerinde aldıkları lisans eğitimleri sırasında sosyo-bilimsel konular ve öğretimi ile ilgili spesifik bir ders almadıkları, var olan derslerin içeriğinde ise sadece bazı sosyo-bilimsel konular ile ilgili bilgi sunulduğu tespit edilmiştir. Fen bilimleri ders kitapları ve öğretim programında sosyo-bilimsel konular ve bu konuların nasıl öğretileceği ile ilgili öğretmeni bilgilendirecek bir içeriğin olmadığı sonucuna varılmıştır. Çalışma sonucunda elde edilen bulgulara yönelik olarak bazı önerilerde bulunulmuştur. Bu öneriler; öğretim programları ve ders kitaplarına sosyo-bilimsel konular ile ilgili ek bilgi ve etkinliklerin eklenmesi; fen bilimleri öğretmenlerine sosyo-bilimsel konuların nasıl öğretileceği ile ilgili hizmet içi eğitim kurslarının düzenlenmesi; eğitim fakültelerinde ve ilköğretim düzeyinde sosyo-bilimsel konular başlığı altında seçmeli derslerin programa eklenmesi; öğretmen ve öğrencilerin sahip oldukları bilgi eksikliklerinin giderilerek sosyo-bilimsel konuların daha etkili öğretiminin sağlanması şeklindedir.Anahtar Kelimeler: Fen Eğitimi, Sosyo-bilimsel Konular, Fen Bilimleri Öğretmenleri.

The aim of this study is to determine the awareness of science teachers about socio-scientific issues, how they conduct the teaching process on socio-scientific issues and their suggestions about effective teaching of socio-scientific subjects. The sample of the study is consisted of 75 science teachers (50 women, 25 men) working in schools affiliated to the Ministry of National Education in 2016-2017 academic year serving in various regions of Turkey. Open-ended questionnaire and semi-structured interview were used as data collection tools. The open-ended questionnaire used in the study was developed by the researcher and applied to 75 science teachers. In order to deepen the data obtained from the questionnaire, semi-structured interviews were conducted with 10 science teachers. Content analysis was used to analyze the qualitative data obtained from the study. At the end of the study, it was found out that the science teachers who participated in the study could not associate socio-scientific issue directly with the science, they have low level of awareness about the definition of the concept and content of socio-scientific issue. The socio-scientific issues they are most interested in are on the agenda and frequently discussed in the country and they reach the information on these issues through the media and the internet. In addition, it is determined that science teachers do not receive a specific course related to socio-scientific subjects and teaching during their undergraduate education, and that only some socio-scientific subjects are presented in the content of existing courses. It is concluded that there is no content to inform the teacher about the socio-scientific issues and how to teach these subjects in science textbooks and curriculum. Some suggestions have been made regarding the findings obtained from the study. These recommendations are; addition information and activities on socio-scientific subjects to curricula and textbooks; organizing in-service training courses on how to teach socio-scientific subjects to science teachers; the addition of elective courses to the program under the title of socio-scientific subjects in the faculties of education and at primary level, to provide a more effective teaching of socio-scientific subjects by eliminating the lack of knowledge of teachers and students.Keywords: Science Education, Socio-scientific Issues, Science Teachersʼ.