Lise tarih dersi sınav sorularının Bloom Taksonomisinin bilişsel alan basamaklarına göre sınıflandırılması(Ortahisar örneği)

Abstract

Aktif öğrenmenin hedeflendiği günümüz öğretim programlarının temel ögelerini; kazanım, içerik, öğrenme-öğretme süreci ve ölçme-değerlendirme oluşturmaktadır. Ölçme-değerlendirme süreci, programlarda tasarlanan hedef ya da kazanımlara ulaşma düzeyini saptama basamağıdır. Bu basamakta kullanılan etkili sorular, değerlendirme için önemli bir araçtır. Etkili soru sorma, düşünmeyi harekete geçirerek öğrenmeyi destekleyen bir etkinliktir. Etkili sorular, öğrencilerin üst düzey düşünme becerileri kazanmasına, eleştirel düşünme yeteneklerinin ve problem çözme becerilerinin gelişmesine yardımcı olmakta, öğrencilerin zihinsel ve sosyal gelişimlerini desteklemektedir. Sınavlarda yer alan soruları sınıflandırmanın en yaygın yollarından biri Bloom Taksonomisidir. Taksonomiye göre davranışlar basit olandan karmaşık olana doğru sıralanan bilgi, kavrama, uygulama, analiz, sentez ve değerlendirme basamaklarından oluşmaktadır. Bu çalışmanın amacı; lise tarih öğretmenlerinin hazırladıkları tarih sınav sorularını Bloom Taksonomisi'nin bilişsel alan basamaklarına göre sınıflandırmaktır. Çalışmanın ilk aşamasında, amaçlı örneklem yoluyla seçilmiş ve Trabzon merkezde yer alan Anadolu Liselerinde 2014-2015, 2015-2016 ve 2016-2017 eğitim öğretim yıllarında tarih sınavlarında sorulmuş tarih sınav soruları toplanarak içerik analizi yapılmıştır. Takiben bu liselerde görev yapan on iki tarih öğretmenleriyle araştırma konusuyla ilgili olarak mülakat çalışması yapılmıştır.Araştırmanın sonucunda lise tarih öğretmenlerinin sınavlarda alt düzey bilişsel becerileri ölçecek sorular sordukları ve bu soruların da büyük oranda bilgi ve kavrama basamağında olduğu, üst düzey bilişsel becerileri ölçen soruların ise sınırlı sayıda olduğu sonucuna varılmıştır. Ayıca öğretmenlerin Bloom Taksonomisi ve ölçme değerlendirme konusundaki bilgilerinin yeterli olmadığı tespit edilmiştir.

Outcome, content, teaching-learning process and measurement-evaluation constitute basic elements of contemporary curricula, in which active learning is targeted. Measurement-evaluation process is the most significant step to determine the degree of realization of goals or outcomes set by curricula. Effective questions, used in this step, are important means for evaluation. Effective questioning is a thought-provoking and learning-focused activity. Effective questions promote students' cognitive and social development through facilitating their acquisition of thinking skills and development of problem-solving skills. One of the most common ways of classifying the exam questions is Bloom's Taxonomy. This taxonomy consists of six major categories, lying along a continuum from simple to complex and concrete to abstract. These are knowledge, comprehension, application, analysis, synthesis and evaluation. The aim of this study is to categorize history exam questions, prepared by high school history teachers, according to cognitive domain of Bloom's Taxonomy. In the first stage of the study, history exam questions, which were selected by using purposeful sampling technique, administered in Anatolian High Schools in Trabzon Province in 2014-2015, 2015-2016 and 2016-2017 academic years were collected. Content analysis was conducted to analyze the date elicited from exam papers. Then interviews were held with twelve history teachers working in these scools about the subject of the study. According to the results of the study, it was found that teachers used questions aiming to measure low level cognitive skills and these questions were predominantly at knowledge and comprehension steps. Only limited number of questions were administered to measure high level cognitive skills. Furthermore, it was found that teachers did not have sufficient knowledge regarding Bloom's Taxonomy and measurement-evaluation.