10. sınıf tarih ders kitabı Avrupa ve Osmanlı Devleti (XVIII. yüzyıl) ünitesinde yer alan siyasi kavramların anlaşılma düzeyi

Abstract

Nitel bir anlayışla gerçekleştirilen bu çalışmanın amacı, 10. sınıf tarih ders kitabı Avrupa ve Osmanlı Devleti (XVIII. yüzyıl) ünitesinde yer alan siyasi kavramların anlaşılma düzeyini ortaya koymaktır. Betimsel bir anlayışla gerçekleştirilen bu çalışma survey (tarama) yöntemiyle gerçekleştirilmiştir. Araştırmada, veri toplama aracı olarak açık uçlu anket ve yarı yapılandırılmış mülakat kullanılmıştır. Çalışmada, Trabzon Sosyal Bilimler Lisesi 10. sınıfta öğrenim gören 84 öğrenciye anket uygulanmıştır. Diğer bir veri toplama aracı olan mülakatta ise 84 öğrenci arasından gönüllülük esasına dayanarak seçilen 15 öğrenciyle görüşme yapılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlar betimsel analiz yoluyla çözümlenmiştir.Araştırma sonucunda öğrencilerde anlaşılma düzeyi en yüksek olan kavram `Sömürgecilik` kavramı iken, anlaşılma düzeyi en düşük kavram `Ayan ve Eşraf` kavramı olarak ortaya çıkmıştır. Bunun yanında öğrencilerin `Makyavelizm` ile `Merkantilizm`, `Sömürgecilik` ile `Kolonicilik`, `Ayan ve Eşraf` ile `Mültezim`, `İhtilal` ile `Darbe`, `İsyan` ve `Ayaklanma`, `İnkılâp` ile de `Islahat` ve `Reform` kavramlarını karıştırdıkları ve bu kavramlar arasında kavram yanılgısına düştükleri sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca öğrencilerin isim ve anlam yönünden birbirine benzer olan kavramlar ile yabancı dil kökenli kavramların öğreniminde zorluk yaşadıkları ortaya çıkmıştır. Bu nedenle konu anlatımına geçilmeden önce öğrencilere konu içinde geçen kavramlar açıklanmalı ve yabancı dil kökenli kavramların Türkçe karşılığı verilmelidir. Öğrencilerde var olan kavram yanılgıları belirlenerek uygun yöntem ve tekniklerle bu yanılgıların giderilmesi sağlanmalıdır.

The aim of this study, which was realized with a qualitative understanding, is to reveal the level of understanding of the political concepts in the unit of Europe and Ottoman State (XVIII century) in the 10th grade history textbook. In this descriptive study, survey method was used. An open-ended questionnaire and semi-structured interview were used as data collection tools. Eighty-four students in the 10th grade of Trabzon Social Sciences High School were asked to collect data in the study. In the interview which is another data collection tool, interviews were conducted with 15 students among 84 students who were chosen on a voluntary basis. The results obtained from the research were analyzed with descriptive analysis.As a result of the research, ''colonialism'' was the concept with the highest level of understanding among the students, while the concept with the lowest level of understanding was ''Ayan and Eşraf''. It is concluded that students confused the concepts included ''Makhiavellism and Mercantilism'', ''Colonialism and imperialism'', ''Ayan and Esraf with Multezim'', ''Revolution and Coup'', ''Rebellion and Revolt'', ''Revolution and Improvement with Reform'' and had misconceptions between these concepts. In addition, the students stated that they had difficulty in learning the concepts which are similar in terms of name and meaning and concepts of foreign language origin. Therefore, the concepts mentioned in the topic should be explained to the students and their Turkish equivalent of the concepts of foreign language origin should be given before starting the lecture. The misconceptions that exist in the students should be determined and these misconceptions should be solved by appropriate methods and techniques.