Oyun destekli olasılık öğretiminin 8. sınıf öğrencilerinin olasılıklı düşünmelerine etkisi

Abstract

Günlük yaşamın içerisinde bireyler sıklıkla olasılıklı düşünmeyi gerektiren durumlarla karşılaşmalarına rağmen özellikle şansın doğasının getirdiği bilinmezlik, olasılık konularını öğrenilmesi ve öğretilmesi en güç konular arasına sokmaktadır. Günlük şans deneyimlerini formal olasılık bilgisi ile ilişkilendiremeyen öğrenciler, gerek epistemolojik, gerek pedagojik gerekse de psikolojik gerekçelerle olasılık konularında başarısız olabilmektedirler. Matematik tarihinde olasılık kavramlarının ortaya çıkış ve gelişim evreleri incelendiğinde öğrencilerde yaşanan benzer güçlüklerin bu süreçte de ortaya çıktığı görülmektedir. Özellikle olasılık kavramlarının ilk kez şans oyunları sürecinde ortaya çıkmış olması, bu kavramların öğretimi için de oyunlardan yararlanılması fikrini doğurmuştur. Bu çalışmada, oyun destekli olasılık öğretiminin ortaokul öğrencilerinin olasılıklı düşünmeleri üzerine etkisinin `Örnek Uzay`, `Bir Olayın Olasılığı` ve `Olasılık Karşılaştırması` boyutları kapsamında incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma 8. sınıf öğrencileri ile yarı deneysel bir çalışma olarak yürütülmüştür. Araştırmada kullanılacak olan oyunlar araştırmacı tarafından, literatürden ve uzman görüşlerinden yararlanılarak geliştirilmiştir. Geliştirilen bu oyunlar deney grubu ile 5 hafta boyunca uygulanmış ve uygulamalar esnasında kontrol grubunda yapılan öğretime herhangi bir müdahalede bulunulmamıştır. Araştırmanın verileri olasılıklı düşünme ön ve son testleri, öğrencilerle yapılan klinik mülakatlar, araştırmacı tarafından tutulan alan notları ve geliştirilen gözlem formu aracılığı ile toplanmıştır. Verilerin analizinde Rasch modeli kullanılmış ve öğrencilerin testlerden aldıkları puanlar lineer puanlara dönüştürülerek Mann Whitney U Testi, Bağımsız t testi yapılmıştır. Klinik mülakatlar ve alan notları nicel verileri desteklemek amacı ile kullanılmıştır. Uygulamalar sonrasında bir olayın olasılığı ve olasılık karşılaştırması boyutlarına yönelik deney grubu lehine anlamlı bir farklılık olduğu görülmüştür. Uygulama sonrasında öğrencilerin kazanmış oldukları deneyimlerin ise şans ve olasılık hakkındaki düşüncelerini geliştirdiği tespit edilmiştir. Tüm bu sonuçlar oyunla olasılık öğretiminin etkili olduğunu ve öğrencilerin olasılıklı düşünmelerini geliştirdiğini ortaya çıkarmıştır. Çalışma sonunda elde edilen verilerden hareketle olasılık öğretiminde oyunlara yer verilmesi önerilmektedir.

Individuals often encounter situations that require probabilistic thinking in daily life. In particular, the uncertainty nature of chance puts probability among the most difficult issues to learn and teach. Students who cannot relate their daily chance experiences with formal probability knowledge may fail in probability issues due to epistemological, pedagogical or psychological reasons. When the emergence and development stages of the concepts of probability in the history of mathematics are examined, it is seen that similar difficulties in students also arise in this process. Since the concepts of probability were first introduced during the games of chance, it also gave rise to the idea of using games for teaching these concepts. In this study, it is aimed to investigate the effect of game-based probability teaching on middle school students' probabilistic thinking. So the effect of game-based probability teaching on students' probabilistic thinking concerning `Sample Space`, `Probability of an Event` and `Probability Comparison` dimensions were examined.The research was carried out as a semi-experimental study with 8th-grade students. The games used in the research were developed by the researcher in line with the literature and expert opinions. These games developed were applied for 5 weeks with the experimental group and no intervention was made to the instruction made in the control group during the applications. The data of the study were collected through preliminary and final tests of probabilistic thinking, clinical interviews with students, Field Notes maintained by the researcher and the developed Observation Form. The Rasch model was used in the analysis of the data and the scores of the students from the tests were converted into linear scores and the Mann Whitney U test and Independent t test were conducted. Clinical interviews and field notes have been used to support quantitative data.It was observed that there was a significant difference between the groups regarding the probability of an event and the probability comparison dimensions in favor of the experimental group. It was concluded that the experiences gained by the students with the application developed their thoughts about chance and probability. All these results reveal that game-based probability teaching is effective and improves students' probabilistic thinking. Therefore, it is recommended to include games in probability teaching.