Gebeliğin son trimesterinde yaşanan sağlık sorunları ve gebenin yaşam kalitesi üzerine etkisi

Abstract

Normal gebelikte ortaya çıkan olağan şikayetler sık görülmekte ve kadının yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyebilmektedir. Bu çalışma, gebeliğin son trimesterinde yaşanan sağlık sorunları ve gebenin yaşam kalitesi üzerine etkisini belirlemek amacıyla tanımlayıcı olarak yapıldı.Araştırmanın evrenini Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı' na başvuran gebeler oluşturmaktadır. Örneklem kapsamına, araştırma kriterlerine uyan gebeliğinin son trimesterinde bulunan 200 gebe alındı. Veriler, soru formu ve SF-36 Yaşam Kalitesi Ölçeği kullanılarak karşılıklı görüşme yöntemiyle toplandı. Verilerin analizinde 2 kare, Spearman korelasyon analizi, Tukey analizi, Mann Whitney U ve Kruskal-Wallis Test kullanıldı.Çalışmamıza katılan gebelerin %44,5'i 30-34 yaş aralığında, %42'si ilköğretim eğitim düzeyine sahipti. Gebelerde en fazla görülen olağan şikayetler; sık idrara çıkma (%87,5), bel ağrısı (%76,5), halsizlik/yorgunluk (%75,5), midede yanma ve batma (%69,5), kalça/bacak krampları (%64,5), sıcak basması (%63), vajinal akıntı miktarında artma (%60,5), dispepsi (%60) ve stria (%59) olarak belirlendi. Gebelerin özellikle, vajinal enfeksiyon (%70,5), midede yanma / batma (%42,2), dispepsi (%31,7), reflü (%31,5), bacaklarda varis (%33,3), ve vajinal akıntıda artma (%29,5), baş ağrısı (%22,9) ve kalça-bacak krampları (%22,5) nedeniyle sağlık profesyonellerinden yardım aldıkları belirlendi.Gebelerin SF-36 ölçeğinin alt boyutlarından ''fiziksel sorunlara bağlı rol kısıtlılığı'' (34,88±38,82), ''ağrı'' (45±19,72), ''emosyonel sorunlara bağlı rol kısıtlılığı'' (51,33±37,04), ''mental sağlık'' (53,84±18,49) ve ''enerji, vitalite/ yorgunluk'' (55,95±18,87), alt boyut puan ortalamaları ölçekteki diğer alt boyut puan ortalamalarından daha düşük olarak belirlendi. Bu veri gebelerin fiziksel ve emosyonel sorunlar, ağrı ve yorgunluk nedeniyle iş yaşamında ve günlük aktivitelerinde sorunlar olduğunu göstermektedir. Gebelikte yaşanan olağan şikayet sayısının, ortalama şikayet sayısının üzerinde olduğu gebelerde yaşam kalitesinin tüm alt boyutlarında istatistiksel olarak anlamlı düzeyde azalma saptandı (fiziksel fonksiyon z= -2,31, p<0,05, fiziksel sorunlara bağlı rol kısıtlılığı z= -2,26, p<0,05, ağrı z= -4,62, p<0,001, sağlığın genel olarak algılanması z= -2,89, p<0,05, enerji, vitalite/ yorgunluk z= -3,22, p<0,001, sosyal fonksiyon z= -2,44, p<0,05, emosyonel sorunlara bağlı rol kısıtlılığı z= -2,05, p<0,05, mental sağlık z= -2,83, p<0,05).Gebelikte yaşanan olağan şikayetler sık görülmekte ve kadınların yaşam kalitelerini olumsuz yönde etkilemektedir. Özellikle, gebelerin şikayet sayısı arttıkça kadınların yaşam kalitesi her boyutta daha olumsuz yönde etkilenmektedir.Anahtar kelimeler: Gebelik, sağlık sorunları, yaşam kalitesi

Usual complaints can be seen frequently in normal pregnancy. Aim of this study was to determine effects of health problems in third trimester on life quality.Pregnants were collected in the obstetrics/gynecology outpatient services of Cerrahpasa Medical Faculty. 200 patients were included to study who met study criteria. Data were collected in dual conversation with the usage of SF-36 quality of life scale and question form. The chi-square test, spearman correlation analysis, tukey analysis, mann whitney u test and kruskal wallis test is used for data analysis.Age group 30-34 was 44,5% of pregnants, 42% of pregnants were graduated from elementary school. Most common complaints were frequent urination (87,5%), backache (76,5%), exhaustion/weakness (75.5%), burning sensation in stomach (69,5%), leg cramps (64,5%), hot flush (63%), increase in vaginal discharge (60,5%), dyspepsia (60%) and stria gravidarum (59%). Professional health support was taken by patients due to vaginal enfection (70,5%), burning sensation in stomach (42,2%), dyspepsia (31,7%), gastroesophageal reflux (31,5%), varicose veins (33,3%), increase in vaginal discharge (29,5%), headache (22,9%) and leg cramps (22,5%) Several subgroup mean scores were found less than other SF-36 subgroup mean scores such as `role scantiness due to physical problems` (34,88±38,82), `pain` (45±19,72), `role scantiness due to emotional problems` (51,33±37,04), ''mental health'' (53,84±18,49) and `energy, vitality/exhaustion` (55,95±18,87). This data shows that pregnants have problems in daily activity and professional life due to physical and emotional problems, pain and exhaustion. All subgroup parameters of life quality were statistically significant decreased in patients who has complaint count in pregnancy higher than mean complaint count (physical function z= -2,31, p<0,05, role scantiness due to physical problems z= -2,26, p<0,05, pain z= -4,62, p<0,001, perceive of health as general z= -2,89, p<0,05, energy, vitality/exhaustion z= -3,22, p<0,001, social function z= -2,44, p<0,05, role scantiness due to emotional problems z= -2,05, p<0,05, mental health z= -2,83, p<0,05).Usual complaints during pregnancy can be seen frequently and they affect life quality of women negatively. Especially by increasing complaints of pregnant women Thé quality of women life is affected in a more negative way from every directions.Keywords: Pregnancy, health problems, life quality