Subakromiyal sıkışma sendromunda egzersiz ve mobilizasyon tedavi etkinliğinin karşılaştırılması

Abstract

Bu çalışmada omuz subakromial sıkışma sendromu (SSS) tanısı konulan olguların tedavisinde uygulanan mobilizasyon ve egzersiz tekniklerinin etkinliği karşılaştırıldı. Bu amaçla SSS teşhisi konmuş olan 40 olgu tabakalı randomize tekniği ile 2 gruba ayrıldı. Bir gruba (n=20) ultrason, elektrik stimülasyonu, egzersiz ve buz uygulaması, diğer gruba (n=20) ise ultrason, elektrik stimülasyonu, mobilizasyon ve buz uygulaması yapıldı. Rehabilitasyon programı 12 seans haftada 3 gün olacak şekilde 4 haftada tamamlandı. Hastalar tedavi öncesi ve tedavinin tamamlanmasından sonra; ağrı (VAS-Vizüel Analog Skala), eklem hareket açıklığı (EHA), yaşam kalitesi (SF-36) ve fonksiyonellik (DASH, ASES) ve hasta memnuniyeti global değişim ölçeği (GRC) açısından değerlendirildi. Yapılan istatiksel analizlerde; grupların yaş, cinsiyet dağılımı, el dominansı tedavi öncesi ağrı, DASH (Disabilities of the Arm, Shoulder and Hand) ve ASES (American Shoulder and Elbow Surgeons) skorları açısından benzer özellikte olduğu izlendi. Eklem hareket açıklığının (EHA) ölçümlerinde tedavi öncesi ve sonrası gruplar kendi içinde karşılaştırıldığında ölçümlerde anlamlı ölçüde artış olduğu saptandı. Olguların ağrı değerlendirmelerinde her grup tedavi öncesi ve sonrası kendi içinde karşılaştırıldığında tüm ağrı parametrelerinde (hareketle, gece ve istirahat) ağrının anlamlı ölçüde azaldığı izlendi. Olguların ağrı değerlendirmelerinde; gruplararası karşılaştırmalarda hareketle oluşan ağrının egzersiz grubunda (Grup 1), mobilizasyon grubuna (Grup 2), göre tedavi sonrasında anlamlı ölçüde düşük olduğu, bunun dışındaki ağrılarda ise her iki grup lehine bir anlamlılık saptanmadı. Olguların DASH değerlendirmelerinde; her grup tedavi öncesi ve sonrası kendi içinde karşılaştırıldı ve değerlerin anlamlı ölçüde azaldığı ancak gruplararası karşılaştırmalarda tedavi öncesi ve sonrası değerlerinin benzer olduğu izlendi. Olguların ASES değerlendirmelerinde, her grup tedavi öncesi ve sonrası kendi içinde karşılaştırıldığında değerlerin anlamlı ölçüde azaldığı, ancak gruplararası karşılaştırmalarda tedavi öncesi ve sonrası değerlerinin benzer olduğu izlendi. SF-36 (Kısa form 36) değerlerinde tedavi öncesi ve sonrası grup içi karşılaştırmalarda; her iki grupta tedavinin SF-36 fiziksel fonksiyon alt başlığında anlamlı iyileşmeye neden olduğu; iki grubun birbiri ile karşılaştırılması sonucu tedavi sonrası SF-36 sosyal fonksiyon alt başlığı değerinin mobilizasyon grubunda (Grup 2) egzersiz grubuna göre (Grup 1) anlamlı ölçüde düşük olduğu saptandı. Çalışmadan elde edilen sonuçlara göre; SSS tedavisinde egzersiz ve mobilizasyon tekniklerinin her ikisinin de kullanılabileceği, ancak bu tekniklerden mobilizasyonun uygulama sırasında ağrısız bir tedavi tekniği olduğu görüldü. Tekniklerin her ikisinin de bir arada uygulanabileceği ve seçimin ise fizyoterapist tarafından yapılacağı sonucuna varıldı. Anahtar Kelimeler: Subakromiyal sıkışma sendromu, Omuz rehabilitasyonu, Mobilizasyon, Egzersiz.

In this study, we aimed to compare effectiveness of mobilization and exercise treatment techniques for the treatment of patients with shoulder SSS. In accordance with this aim, we divided 40 patients with the diagnosis of shoulder SSS into 2 groups. First group (n=20) received ultrasound, electrical stimulation, exercise, cold pack; second group (n=20) received ultrasound, electrical stimulation, and mobilization cold pack. Duration of rehabilitation program was 12 weeks; sessions were organized 3 days/week, completed within 4 weeks. Patients were evaluated before treatment and at the completion of sessions using Visual Analogue Scale for pain, shoulder range of motion (ROM), quality of life (SF-36) and functionality (DASH, ASES) and patient satisfaction. Statistical analysis revealed that both groups were similar in terms of age, sex distribution, hand dominance, DASH (Disabilities of the Arm, Shoulder and Hand) and ASES (American Shoulder and Elbow Surgeons) scores before treatment. Range of motion measurements increased significantly after treatment when groups were compared before and after treatment. When we compared pain before and after treatment, all pain variables (during movement, night and rest) were significantly decreased due to treatment. Comparison of pain revealed that pain during movement was significantly less in the exercise group (Group 1) when compared to the mobilization group (Group 2), other pain variables were similar between groups. DASH score comparisons revealed that after treatment scores were significantly decreased in both groups after treatment but comparison between groups led to similar findings. ASES scores of patients were compared before and after treatment, variables were significantly decreased but comparison between groups led to similar findings before and after treatment. SF-36 scores were compared before and after treatment within group comparisons; in both groups SF-36 physical function significantly improved due to treatment, but social functioning subscore mobilization group (Group 2) were significantly less when compared to exercise group (Group 1). Due to findings of this study, exercise and mobilization can be used for the treatment of shoulder SSS syndrome. Mobilization is a pain-free technique during application. Both techniques can be used together, physiotherapist may choose the modality to be used. Keywords: Exercise, Impingement syndrome, Shoulder rehabilitation, Mobilization.