Hematopoetik kök hücre nakli esnasında müzik terapinin kanser hastalarının fiziksel ve ruhsal parametreleri üzerine etkisi

Abstract

Araştırma hematopoetik kök hücre nakli esnasında müzik terapinin kanser hastalarının fiziksel ve ruhsal parametreleri üzerine etkisini belirlemek amacıyla ön test ve son test ölçümlerin yapıldığı, deneysel desende dizayn edilmiş bir çalışmadır. Araştırmanın evrenini bir özel üniversite hastanesinde hematolojik kanser tanısı ile erişkin kemik iliği nakil ünitesinde yatmakta olan ve kemik iliği nakli yapılmasına karar verilmiş hastalar oluşturmuştur. Çalışma örneklemini ise bu hastalardan çalışma koşullarını taşıyan 30 kanser hastası oluşturmuştur. Çalışma, hastalara kök hücre naklinden hemen önce veri toplama araçlarının uygulanması, nakil esnasında müzik terapi içeriğinin dinletilmesi ve müzik terapi sonrasında ölçüm araçlarının tekrar uygulanması şeklinde yürütülmüştür. Çalışmada müzik terapi içeriği olarak 20 dakika boyunca mp3 player ile, müzik terapi uzmanı öğretim üyeleri tarafından görüş alınarak belirlenmiş olan, Hicaz ailesinden `Şehnaz Makamı`nda eserler dinletilmiştir. Müzik terapi öncesinde ve sonrasında hastalara durumluluk kaygı ölçeği ve distres termometresi uygulanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde; verilerin normal dağılım göstermemesi nedeni ile bağımsız iki grup karşılaştırmalarında Mann-Whitney U testi, ikiden fazla bağımsız grup karşılaştırmalarında Kruskal-Wallis testi, bağımlı iki grup karşılaştırmalarında ise Wilcoxon Signed Rank Test kullanılmıştır. Bağımlı iki grubun kategorik değişkenlerinin karşılaştırmalarında Mc Nemar testi yapılmıştır. Çalışmada; hastaların %36.6'sının 50 yaş ve üstü, %60.0'ının erkek, %83.3'ünün evli, %33.3'ünün lisans veya lisans üstü mezunu olduğu, %76.7'sinin çalışmadığı, %40.0'ının multiple myeloma tanısı aldığı, %53.4'ünün ise tanı süresinin 6 ay-1 yıl arasında olduğu belirlenmiştir. Müzik terapi uygulaması sonrasında, hastaların solunum sayısının azaldığı, O2 satürasyon düzeyinin ise arttığı görülmüştür (p<0.05). Hastaların hem kaygı hem de stres puan ortalamalarında müzik terapi uygulaması sonrasında azalma olduğu saptanmıştır (p<0.05). Müzik terapi uygulaması öncesinde ve sonrasında, hastaların kaygı ile stres puanları arasında pozitif yönde ilişki olduğu; yani müzik terapi öncesi kaygısı yüksek olan hastanın stres düzeyi de yüksek bulunmuştur. Müzik terapi sonrasında ise kaygısı azalan hastanın, stres düzeyi de azalmıştır. Çalışmada elde edilen sonuçlar doğrultusunda önerilerde bulunulmuştur.Anahtar Kelimeler: Müzik Terapi, Kök Hücre Nakli, Hematoloji, Şehnaz Makamı, Kanser Hastası

This study is an experimental study that was done pre and posttest measurements in order to determine the effect of music therapy on physical and mental parameters of patients with cancer during hematopoietic stem cell transplantation. The patients who stayed at adult bone marrow transplant unit at a private university hospital because of a hematologic cancer diagnosis and were decided to take bone marrow transplantation constituted of the universe of the study. Again, 30 patients of them who meet criteria of the study constituted of the sample. The study was conducted by practicing data collection tools before bone marrow transplantation, listening music during transplantation and practicing again the tools after music therapy. Some musical works as 'Şehnaz Maqam' from Hejaz were listened via a mp3 player by taking views from music therapy expert lecturers along 20 minutes. State anxiety scale and distress thermometer were applied before and after music therapy. For statistical analysis; for two in dependent groups compares Mann-Whitney U test; for more than two in related groups compares Kruskal-Wallis test and for two independent group compares Wilcoxon Signed Rank Test were used. In binary categorical compares Mc Nemar test was practiced. It is determined that of the patients; 36.6% were 50 years and over, 60.0% were men, 83.3% were married, 33.3% graduated from university or postgraduate program, 76.7% didn't work, 40.0% were multiple myeloma and 53.4% had this diagnoses for 6 month-1 years. After music therapy, respiration rates of the patients decreased and level of O2 saturation increased (p<0.05). It is found that both anxiety and stress score means decreased after the music therapy (p<0.05). Also, there was a positive relation between anxiety and stress scores of them before and after the therapy; stress was high in whose anxiety was high also, before the music therapy. However, after the music therapy, with decreased anxiety, stress also decreased. After the results of the study, some suggestions were given. Key words: Music Therapy, Stem Cell Transplantation, Hematology, Şehnaz Maqam, Cancer Patient