Üniversite öğrencilerinde sağlık okuryazarlığı ve yaşam kalitesinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırma Medipol Üniversitesi Sağlık Bilimleri ve Sosyal Bilimler alanında öğrenim gören 1.sınıf öğrencilerinin sağlık okuryazarlığı düzeyinin ve yaşam kalitesinin belirlenmesi ve bu iki değişken arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırma kapsamına 2015-2016 eğitim ve öğretim yılı İstanbul Medipol Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, İşletme ve Yönetim Bilimleri Fakültesi ve Hukuk Fakültesi birinci sınıf öğrencilerinden anket uygulamasını kabul eden 830 öğrenci alınmıştır. Veriler anket uygulanarak toplanmış, anket formunda sosyodemografik özelliklere ilişkin sorular ile Avrupa Sağlık Okuryazarlığı Anketi ve SF-12 Yaşam Kalitesi Ölçeği yer almıştır. Verilerin analizi IBM SPSS Statistics 20 programı yardımı ile yapılmış ve analizlerde bağımsız gruplar için t testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), Ki-Kare testi ve Pearson Korelasyon analizi kullanılmıştır. Sonuçlar p<0.05 önemlilık düzeyinde değerlendirilmiştir. Araştırmada tüm öğrencilerin %47'sinin sınırlı (sorunlu) sağlık okuryazarı olduğu ve öğrencilerin genel sağlık okuryazarlığı puanının eğitim gördükleri alan ve cinsiyete göre istatistiksel olarak önemli farklılıklar gösterdiği; Sağlık Bilimleri öğrencilerinin Sosyal Bilimler öğrencilerinden, kadınların erkeklerden daha yüksek puan aldığı; ancak genel sağlık okuryazarlığı puanının yaş, beden kitle indeksi ve sağlık sorunu olma durumuna göre istatistiksel olarak farklılık göstermediği görülmüştür. Yaşam kalitesi fiziksel bileşen boyutunun (PCS) sağlık sorunu olma durumuna göre istatistiksel olarak farklılaştığı; sağlık sorunu olmayanların fiziksel bileşen boyutu puanının sağlık sorunu olanlara göre daha yüksek olduğu görülmüştür. Yaşam kalitesi mental bileşen boyutunun (MCS) ise cinsiyete göre istatistiksel olarak önemli farklılık gösterdiği; erkeklerin kadınlara göre daha yüksek puan aldığı saptanmıştır. Hem Sağlık Bilimleri hem de Sosyal Bilimler alanındaki öğrenciler için sağlık okuryazarlığı ile yaşam kalitesi arasında pozitif yönde zayıf ilişki bulunmuştur.Anahtar Kelimeler: Sağlık bilimleri, sağlık okuryazarlığı, Sosyal Bilimler, üniversite öğrencileri, yaşam kalitesi

This study was conducted among 1st year students of Medipol University to determine the level of health literacy and quality of life and examine the relationship between these two variables. The study group included 830 first year students from School of Health Sciences, School of Business and Management Administration and School of Law in the year of 2015-2016. Data was collected through questionnaire forms. The questionnaire included questions regarding socio-demographic characteristics of the participants and also, HLS-EU and SF-12 Questionnaire.Collected data was analyzed by IBM SPSS Statistics 20. Independent samples t-test, ANOVA, Chi-Square test and Pearson Correlation Analysis were used during the analyses. The results were evaluated with the significance level (p< 0.05). Findings of the study reveal that 47% of the students are limited health literates and the students' general score of health literacy shows important statistical differences according to their majors and genders. Mean health literacy score of the Health Sciences students was significantly higher than Social Sciences Students and females got higher scores than males. Health literacy scores were not significantly different by age groups, body mass indexes and existing health problems. It was found that physical component of quality of life index (PCS) differs according to the presence of health problems whereas the healthy people's PCS is significantly higher than unhealthy people. The study results show that mental component of quality of life index (MCS) scores are significantly different according to gender, since males got higher scores than females. There was a positive and weak correlation between health literacy and quality of life scores of both Health Sciences and Social Sciences students.KEY WORDS: health literacy, health sciences, quality of life, social sciences, university students