Klaritromisinin hepatotoksik etkilerinin retrospektif olarak incelenmesi

Abstract

Karaciğerin majör fonksiyonlarından biri olan ksenobiyotik metabolizması ve bu yolla yüksek konsantrasyonlardaki ilaçlara ve ilaçların metabolitlerine sürekli maruz kalması, ilaca bağlı toksisite açısından, karaciğerin primer hedef olmasına yol açar. Karaciğerde metabolize edilen ilaçlardan biri olan klaritromisin alt ve üst solunum yolu enfeksiyonlarında çok sık kullanılan bir antibiyotiktirve klaritromisine bağlı akut toksisite gelişebilmektedir. Çalışmanın amacı, İstanbul Haydarpaşa Numune ve Eğitim Araştırma hastanesinde yatarak tedavi gören ve tedavileri sırasında klaritromisin kullanan hastalarda, klaritromisinin karaciğer enzimleri üzerine olan etkilerini ve hastalarda gelişebilecek hepatotoksisitenin hasar mekanizmasını incelemektir. Çalışmamız Ocak 2013-Aralık 2016 yılları arasında oral klaritromisin tedavisi alan 2290 hastanın, klaritromisin tedavisi sırasında serum alanin aminotransferaz (ALT) ve/veya aspartat aminotransferaz (AST) değerlerinde değişimi gözlenen ve bu değerlerdeki yükselmeye bağlı olarak klaritromisin tedavisi durdurulan toplam, 261'i ile gerçekleştirilmiştir. Biyokimyasal parametrelerden serum AST, ALT ve alkalen fosfataz (ALP) değerleri hasta dosyası kayıtlarından incelenmiştir. Elde edilen veriler SPSS istatistik programı v.20 ile değerlendirilmiş, p<0,05 ise anlamlı olarak kabul edilmiştir. Klaritromisin tedavisi alan hastaların ALT ve AST değerlerinin ilk ve son ölçümleri arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur. ALT ve AST enzim seviyeleri düzeyi artmıştır. İlaç tedavisi sırasında yaş, cinsiyet, hepatotoksik ilaçlarla birlikte kullanım, eşlik eden karaciğer hastalıkları gibi karaciğer hasarı risk faktörlerinden biri veya birkaçı bulunan hastaların beraberinde klaritromisin tedavisi almaları sürecinde biyokimyasal parametrelerin izlenmesi ile olası toksisiteye bağlı gelişecek zarar önlenebilecektir.

The xenobiotic metabolism, one of the liver's major functions, and thus the continuous exposure to high concentrations of drugs and their metabolites, leads to the liver being the primary target for the associated toxicity. Clarithromycin, one of the drugs metabolized in the liver, is a frequently used antibiotic in lower and upper respiratory tract infections and can develop acute toxicity due to clarithromycin. The study aimed to examine the effects of clarithromycin on liver enzymes and the damage mechanism of hepatotoxicity in patients who are receiving clarithromycin as inpatient treatment in Istanbul Haydarpaşa Numune Training and Research Hospital Study was conducted with a total of 261 patients from whom 2290 patients treated with oral clarithromycin between January 2013 and December 2016 experienced a change in serum ALT and / or AST values during the treatment of clarithromycin, and the treatment of clarithromycin was discontinued due to the elevation of these values. Serum AST, ALT, ALP values were examined from patient file records. The obtained data was evaluated by v.20 SPSS statistical program and it was accepted as significant when p <0,05. A statistically significant difference was found between the first and last measurements of ALT and AST values of patients receiving clarithromycin treatment. ALT and AST enzyme levels were increased. During the course of treatment with clarithromycin, patients with one or more of the risk factors for liver damage such as age, sex, using with hepatotoxic drugs, accompanying liver diseases, etc. may be able to avoid potential toxicity-related damage by monitoring biochemical parameters.