Çalışanlarda bireysel sağlığın yönetimi açısından bireysel iyilik halinin ve sağlık risklerinin değerlendirilmesi

Abstract

Bu araştırma çalışanlarda bireysel sağlığın yönetimi açısından bireysel iyilik halinin ve sağlık risklerinin değerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırma kapsamına İstanbul'da belirlenen şirketlerde çalışmakta olan ve anket uygulamasını kabul eden 403 mavi ve 337 beyaz yaka olmak üzere toplam 740 çalışan alınmıştır. Veriler anket uygulanarak toplanmıştır. Anket formunda sosyodemografik özellikler, çeşitli tanımlayıcı özellikler, sağlık riskleriyle ilişkili sorular ve İyilik Hali Yıldızı Ölçeği yer almıştır. Verilerin analizi IBM SPSS Statistics 20 programı yardımı ile yapılmıştır. Çalışma verileri değerlendirilirken tanımlayıcı istatistiksel metotların yanı sıra normal dağılım gösteren nicel verilerin iki grup karşılaştırmalarında Student t testi, üç ve üzeri grup karşılaştırmalarında Oneway Anova Test ve farklılığa neden olan grubun tespitinde Bonferroni post-hoc test kullanılmıştır. Niteliksel verilerin karşılaştırılmasında Pearson Ki-Kare testi ve Fisher-Freeman-Halton testinden yararlanılmıştır. Parametreler arası ilişkilerin değerlendirilmesinde de Spearman's Korelasyon Analizi kullanılmıştır. Bu istatistiksel çalışmalar sonucunda çalışanların iyilik halini etkileyen faktörler ortaya koyulmuştur. Buna ek olarak; toplam iyilik hali puanı üzerine etki eden faktörlerden cinsiyet, beden kitle indeksi, mavi-beyaz yaka olma durumu, öğrenim düzeyi, genel sağlık algısı, kronik hastalık varlığı, ağrı varlığı, koruyucu sağlık hizmetlerini önemseme, sigara riski, beslenme riski, uyku riski, mental risk, stres riski, fiziksel aktivite, FIT skoru, genel sağlık durumu ve sağlıkla ilgili işe devamsızlık durumu üzerinde lojistik regresyon analizi yapılmıştır. Bu analiz sonucunda; çalışanın beyaz yaka olmasının, cinsiyetinin kadın olmasının ve FIT skoru yüksekliğinin katılımcıların iyilik halini olumlu etkileyen üç faktör olduğu saptanmıştır (p<0.05).Anahtar kelimeler: İyilik hali, sağlık riskleri, mavi yaka çalışan, beyaz yaka çalışan, sağlık yönetimi

The aim of this study is to evaluate personal wellbeing and health risks of workers in terms of personal health management. The study is conducted among 403 blue-collar and 337 white-collar workers, totally 740 workers who accepted to fill in the questionnaire from the determined companies in Istanbul. The data are collected by conducting a questionnaire. The questionnaire includes sociodemographic attributes, various descriptive characteristics, health risk-related questions and the Well Star Scale. The statistical analysis is performed using the IBM SPSS Statistics 20 software. When assessing the data alongside the descriptive statistical methods, Student's t-test is used for comparing the quantitative data with normal distribution, Oneway Anova test is used for comparing three or more groups and Bonferroni post-hoc test is used for determining the group that causes difference. Pearson's chi-squared test and Fisher-Freeman-Halton test are used for the comparison of qualitative data. Spearman's correlation analysis is performed to analyze the relations between parameters. Based on the results of those statistical tests, the factors affecting workers' wellbeing are found out. Additionally, logistic regression analysis is performed among the factors affecting the total wellbeing score such as gender, body mass index, being blue-collar/white-collar, education level, the general health perception, presence of chronic diseases and of pain, care for preventive health services, smoking risk, nutritional risk, sleep risk, mental risk, stress risk, physical activity, FIT score, general health status and health related absenteeism in the workplace. Based on this test's results, it is found that working as a white-collar worker, being a female and having a high FIT score are three factors that positively affect the wellbeing of the participants. (p<0.05)Keywords: Wellbeing, health risks, blue-collar, white-collar, health management.