Erişkin tip DEHB`de sosyal kognisyon ve yürütücü işlevlerin ilişkisinin elektrofizyolojik yöntemle araştırılması

Abstract

ERİŞKİN TİP DEHB'DE SOSYAL KOGNİSYON VE YÜRÜTÜCÜİŞLEVLERİN İLİŞKİSİNİN ELEKTROFİZYOLOJİK YÖNTEMLEARAŞTIRILMASIDikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), okul öncesi dönemde başlayanve hayat boyu devam eden nörolojik bir hastalıktır. DEHB'nin, dikkat eksikliğinin önplanda olduğu tip, hiperaktivitenin ön planda olduğu tip, kombine tip olmak üzere üçalt tipi bulunmaktadır. Bu çalışmanın amacı Dikkat Eksikliği ve HiperaktiviteBozukluğu olan hastaların sosyal kognitif fonksiyonlarının sağlıklı bireylere göre nasıldeğişiklik gösterdiğini EEG olaya ilişkin beyin osilasyonları yöntemini kullanarakincelemektir. Çalışmamızda 18-50 yaş aralığında 10 adet DEHB'li ve 10 adet sağlıklıkontrol olmak üzere iki grup katılımcı alınmıştır (N=20). KatılımcılaraNöropsikometrik Testler ve takiben Duygusal Seyrek Uyaran Paradigması verilerekEEG çekimi uygulanmıştır. Duygusal Seyrek Uyaran Paradigması'nda iki farklıuygulama gerçekleştirilmiştir. Birinci uygulamada katılımcılardan nötr yüzleriçeresinden kızgın yüzleri ayırt etmesi istenmiş, ikinci uygulamada katılımcılardannötr yüz ifadeleri arasından mutlu yüz ifadelerini ayırt etmeleri istenmiştir. Teta (4-7Hz) ve alfa (8-13 Hz) frekans aralıklarında faz kilitlenmesi analizi gerçekleştirilmiş vegruplar ANOVA istatistiksel analizi ile karşılaştırılmıştır. Araştırmamız sonucundaDEHB'li bireylerin nöropsikometrik testlerde gösterdiği çalışma belleği vesürdürülebilir dikkat performansları sağlıklı kontrollere oranla düşük bulunmuştur.DEHB'li katılımcıların alfa faz kilitlenmesi değerleri negatif yüz ifadesi içerenuyaranlar karşısında sağlıklı kontrollerden düşük bulunmuştur (F(1, 18)=4.594 p =.046, eta2= .203). Gruplar arasında alfa yanıtlarında negatif yüz ifadesi için açığa çıkanbu farkın pozitif yüz ifadesi algılama sırasında açığa çıkmadığı görülmüştür. Tüm bubulgular Erişkin Tip DEHB olan bireylerin gelişimsel bazda çocukluk çağındanfarklılaştığı, sosyal uyum için bilişsel ve emosyonel açıdan sağlıklı bireylere görefarklı stratejiler geliştirdiği yönünde yorumlanmıştır.

AN ELECTROPHYSIOLOGICAL RESEARCH OF SOCIAL COGNITIONAND EXECUTIVE FUNCTIONS IN ADULT ADHDAttention Deficit and Hyperactivity Disorder (ADHD) is a neurological disease thatstarts at the preschool period and lasts life span. There are three types of ADHD;attention deficit dominant, hyperactivity-impulsiveness dominant and a type thatcombines both. The present study aims to investigate the social cognitive processes ofthe patients with ADHD and healthy controls by using the methodology of EEG EventRelated Oscillations. In this research, there are two groups of participants in the 18-50age range, 10 healthy participants and 10 participants with ADHD (N=20). ADHDpatients and healthy controls performed Neuropsychometric Tests, EEG wasrecorded during Emotional Oddball Paradigm. Emotional Oddball paradigm wasapplied in two different sessions. In the first session, the participants were asked tocount the `angry` facial expressions presented between `neutral` facial expressions.In the second session, participants were asked to count the `happy` facial expressionspresented between `neutral` facial expressions. Phase locking analysis in theta (4-7Hz) and alpha (8-13 Hz) frequency bands were performed and group comparisons wereanalyzed with repeated measures of ANOVA. Results show that the group withADHD performed poorly in working memory and sustained attention compared to thehealthy group. The results of the present study showed that ADHD patients hadreduced alpha phase locking during identification of `angry` facial expressions (F(1,18)=4.594 p = .046, eta2= .203). However, there were no statistical results for the`happy` facial expression between groups. All of the findings are interpreted towardsADHD individuals are differentiated development wise starting from their childhood,developing different strategies than healthy people for social adaptation regardingemotion and cognition.