Sağlık meslek mensuplarının ve hastaların etik ile ilgili sorunlara yaklaşımı (Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi örneği)

Abstract

Bu çalışmada sağlık meslek mensuplarının ve hastaların karşılaştıkları etikle ilgili sorunların belirlenmesi, bu sorunlara yaklaşımlarının tespiti ve bunlar için çözüm önerilerinin sunulması amaçlanmıştır. Araştırma Nisan-Eylül 2016 tarihleri arasında Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi'ndeki sağlık meslek mensupları (n=285) ve hastalara (n=200) anket uygulanarak gerçekleştirilmiştir. Sağlık meslek mensuplarının % 55.44'ünün, hastaların % 61.0'inin kadınlardan oluştuğu; her iki grupta da gençlerin çoğunlukta olduğu; Hekim ve hemşirelerin sağlık çalışanlarının % 81.1'ini, ev hanımlarının ise hastaların % 43.5'ini oluşturduğu; Sağlık çalışanlarının karşılaştıkları etikle ilgili sorunlar için yardım almada öncelikle meslektaşlarına, daha sonra mevzuat ve hukukçular ile etik kurullarına başvurdukları belirlenmiştir. Etikle ilgili bir kurs alanların % 70.9, alınan bu eğitimle etik problemleri çözebileceğini düşünenlerin oranı % 42.9 olarak saptanmıştır. Bir etik kurulunda görev alanların % 2.5, kurumlarında etik kuruluna ihtiyaç duyanların % 71.2 ve etik çelişkilerin iş verimliliğini olumsuz yönde etkilediğini söyleyenlerin oranı % 61.1 olarak tespit edilmiştir. `Etikle ilgili sorunu fark etme`, `önem derecesini belirleme` ve `çözme` hususlarında verilen cevapların meslek, öğrenim durumu, yaş grubu, çalışılan birim ve hizmet süresine göre değiştiği belirlenmiştir. Hastaların % 66.5'inin etik konusunu yanlış bildiği ya da bu konuda bir fikri olmadığı, ayrıca etikle ilgili sorunlarının çözümü için nereye başvuracaklarını net olarak bilmedikleri saptanmıştır. Sağlık meslek mensuplarının etik konusundaki bilgilerinin vasatın biraz üzerinde sayılabileceği; hastaların ise henüz vasatın altında olduğu sonucuna varılmış; çözüm olarak etikle ilgili eğitimlerin yaygınlaştırılması ve kişilerin etikle ilgili süreçlere aktif katılımlarının sağlanması önerilmiştir.

In this study, it is aimed to determine the ethical problems faced by healthcare professionals and patients, to determine their approaches to these problems and to propose solutions for these problems. The research was conducted between April-September 2016 in Sivas Cumhuriyet University Research and Application Hospital by applying questionnaire to healthcare professionals (n=285) and patients (n=200).It was determined that 55.44% of healthcare professionals and 61.0% of patients were female; In both groups, it was determined that the young age group was the majority. It was determined that physicians and nurses constituted 81.1% of health workers and housewives constituted 43.5% of patients. It was determined that healthcare professionals applied to their colleagues first and then to legislation and lawyers and ethics committees in order to get help for ethical problems they faced. The rate of those who took a course related to ethics was 70.9% and the rate of those who thought that they could solve the ethical problems was determined as 42.9%. 2.5% of those working in an ethics committee, 71.2% of those in need of an ethics committee in their institutions, and 61.1% of those who said that ethical contradictions had a negative impact on work efficiency. It has been determined that the answers given in order to realize the problem related to ethics, determine the importance and solve it vary according to occupation, education level, age group, working unit and working time. It was found that 66.5% of the patients misunderstood or did not have an idea about the ethical issue and they did not know where to apply for the solution of ethical problems. Health professionals' knowledge of ethics may be considered to be slightly above average; it was concluded that the patients were still below average; It has been proposed as a solution to extend the education of ethics and to ensure the active participation of people in ethical processes.