Fiziksel engeli olan ve olmayan çocukların annelerinin yaşam kalitelerinin değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışma engelli çocuğa sahip olmanın annenin yaşamı üzerindeki etkilerini birçok açıdan ele almak amacıyla ilişkisel tarama metodu ile yapılmıştır. Çalışmaya 3- 17 yaş aralığında, fiziksel engelli raporlu ve bir özel eğitim merkezine devam eden çocuğa sahip 99 anne ile zihinsel engelli raporlu çocuğa sahip 92 anne dahil edilmiştir. Değerlendirme kapsamında annelerin demografik bilgileri demografik değerlendirme formu ile kaydedilmiştir. Annelerin algılanan sağlık durumlarını ve yaşam kalitelerini değerlendirmek amacıyla Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi Ölçeği Kısa Formu (WHOQOL – BREF) Türkçe Versiyonu ve Nottingham Yaşam Kalitesi formları kullanılmıştır. Annelerin stres düzeylerini değerlendirme amacıyla Beck Depresyon Ölçeği kullanılmıştır. Kas iskelet sistemi ile ilgili şikayetlerini değerlendirmek amaçlı Cornell Musculoskeletal Discomfort Questionnaire (CMDQ) Female formunun Türkçe versiyonu kullanılmıştır. Fiziksel engelli çocuklu annelerde zihinsel engelli çocuklu annelere göre Nottingham Ağrı skorları istatistiksel olarak yüksek olduğu bulunmuştur. (p<0.05) CMDQ skorları karşılaştırıldığında fiziksel engelli çocuklu annelerin skorları istatistiksel olarak anlamlılığa yakın değerlerde yüksek çıkmıştır. Her iki grupta WHOQOL – BREF, Nottingham Ağrı dışındaki alt bölümler, BDÖ skorlarının her iki grup içinde olumsuz değerlerde ve istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır (p>0.05). Engelli çocuğa sahip olmanın engellilik tanısından bağımsız olarak annenin yaşamında olumsuz etkileri vardır. Fiziksel yüklenme ve psikososyal etkenlerin annenin yaşadığı somatik problemler ile ilişkili olduğu gözlenmiştir.Anahtar Kelimeler: Yaşam kalitesi, anne, engelli çocuk.

This study is conducted by relational screening method for checking the effect of having a physically disabled child in the mother's life. 99 mothers having children with physical disability and going to special rehabilitation centers and 92 mothers having children with mental disability has been included to the study. Children's age range was 3-17 years for both groups. During the assessment, the demographic data was recorded with demographic screening form. The Turkish version of World Health Organization's Short form of Quality of life Form (WHOQL – BREF) and Nottingham Quality of Life forms have been used for assessing the mothers perceived health status and quality of life. Stress levels of the mothers were assessed using Beck Depression Questionnaire. The Turkish version of the Cornell Musculoskeletal Discomfort Questionnaire's Female form (CMDQ) was used to assess the complaints of the mothers regarding the musculoskeletal system. Nottingham Pain scores were found to be statically higher in mothers with physically disabled children compared to the mothers having mentally disabled children (p≤0.05) When CMDQ scores were compared the mothers having physically disabled children had higher scores but were not statistically significant. In both groups, WHOQL-BREF and BDQ scores and the scores of NQL except pain subgroup have been high without showing a statistical difference. Having a disabled child in the family has negative impact on mother's life regardless the type or reason of disability. Both physical stress and psychosocial factors are found to be associated with the somatic problems that the mothers experience.Keywords: Quality of Life, mother, disabled children.