Danıştay kararları ışığında idari işlemin yetki unsuru

Abstract

İdarenin, kamu hizmetlerine yönelik ve kamu gücüne dayalı olarak, yeni bir hukuki durum yaratması, mevcut hukuki durumu değiştirmesi ya da ortadan kaldırması şeklinde tek taraflı irade beyanı ile gerçekleştirmiş olduğu işlemlere `idari işlemler` denilmektedir. İdari makamlar iradelerini `idari işlemler` ile dış dünyaya yansıtmakta ve idari işlemin sona erdirilmesi yine idari işlemler ile gerçekleşmektedir. Bu durum hukuki açıdan idarenin `idari işlemin yetki unsuru` gereğinden kaynaklanmaktadır. Yetki unsuru, idari işlemin gerçekleştirilmesi sırasında idare adına işlem yapanların bu konuda ehliyetli olmasını ifade etmektedir. Yetkinin kendi içerisinde kişi, konu, yer ve zaman açısından değerlendirilen öğeleri bulunmaktadır. İdari makamlar, kanunla edinilmiş birtakım yetkilerini de başka idari kurumlara deveredebilme hakkına sahiptir. Bu durumda yetki alan kurum, söz konusu idari işlemi yapmaya yetkisiz olmasına rağmen yetki devri ile yetkilendirilmiş olmaktadır. Bununla birlikte, hukuki olarak açık bir şekilde düzenlemenin bulunmadığı hallerde idari bir kararın geri alınması, değiştirilmesi veya kaldırılması da idari kararı alan kurum açısından `yetkide paralellik ilkesi` gereği içtihatlarla geliştirilmiş bir yetki kuralı olarak karşımıza çıkmaktadır. Çalışmamızda, idari işlemin tanımını yaparak, unsurları ve hukuki çerçevesine ilişkin araştırmalarımızla idari işlemin yetki unsurunun niteliği ve öğeleri üzerinde değerlendirmeler neticesinde yetki sakatlıklarının sonuçları danıştay kararlarıyla ele alınarak tespit edilmeye çalışılmıştır.

The unilateral declaration of will in the form of creating a new legal situation, changing or abolishing the existing legal situation for the public services and based on public power is called `administrative transactions`. The administrative authorities reflect their will to the outside world through `administrative procedures and the termination of administrative proceedings is also done through administrative procedures. This situation stems from the legal aspect of the administration's authority element of the administrative process`. The element of authority means that those who act on behalf of the administration during the execution of the administrative procedure are competent in this regard. The authority itself has elements that are evaluated in terms of person, subject, place and time. Administrative authorities have the right to delegate some of the powers acquired by law to other administrative institutions. In this case, the authority receiving authorization is authorized by the delegation of authority although it is not authorized to carry out the said administrative process. However, in cases where there is no legally regulated regulation, the withdrawal, amendment or abolition of an administrative decision is also an authority rule developed by the case-law for the institution that took the administrative decision as `the parallelism of authority principle`. In our study, the definition of the administrative process, the elements and the legal framework of the investigations on the nature of the elements of the elements of the nature of the administrative process and the results of evaluations of the disability of the authority as a result of evaluating the decisions of the council were tried to determine.