Türkiye`de dış ticaretin finansmanı ve bankaların rolü

Abstract

Bu çalışma, Hasan Kalyoncu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü'nde yüksek lisans tezi olarak hazırlanmıştır. Çalışmanın konusunda dış ticaretin finansmanında bankaların rolü ele alınmış ve dış ticarette uyguladıkları finansman yöntemleri ayrıntılı olarak açıklanmıştır. Çalışma giriş ve sonuç dahil beş bölümden oluşmaktadır. İkinci bölümde; dış ticaretin finansmanı teorik bir çerçevede ele alınmıştır. Bankacılığın geçmişi, bankacılığın sınıflandırılması ve dış ticaretin finansmanında bankaların rolü incelenmiştir. Üçüncü bölümde; dış ticarette bankaların nasıl uluslararasılaştığı, dış ticarette bankaların hangi finansman yöntemleri uyguladıkları ve dış ticarette bankaların ödeme yöntemleri anlatılmıştır. Dördüncü bölümde; Türkiye'deki dış ticaret 1980-2013 dönemi, gümrük birliği ve gümrük birliği sonrası dönem şeklinde ayrılarak, ithalat ve ihracat verileri TÜİK'ten alınan verilerle ayrıntılı olarak incelenmiştir.Sonuç kısmında ise; geçmişi çok eski tarihlere dayanan bankacılığın, geçmişten günümüze ekonominin vazgeçilmez bir öğesi olduğu belirtilmiş, dışa açılma politikalarının benimsenmesiyle birlikte bankacılık sektörü de dışa açılmış ve muhabir bankacılık anlayışı ile dış ticaret işlemlerinin arttığı görülmüştür. Türkiye'deki dış ticaret incelenmiş ve ithalat işlemlerinde peşin ödeme, ihracatta ise mal mukabili ödeme yöntemi ağırlıklı olarak kullanıldığı, bankaların dış ticaretin finansmanında hep riski üstlenen taraf olduğu sonucuna varılmıştır.

This study has been prepared as postgraduate thesis at Hasan Kalyoncu University, Social Sciences Institute. In the study, the roles of banks on financing foreign trade and the methods of financing is discussed in detail. The study consists of five sections including introduction and conclusion. In second section, financing of foreing trade is discussed theoretically. The history of banking, classification of banking and the roles of banks on financing of foreign trade are studied. In the third section,`how do banks became international?` and `which financing and payment methods are used on foreign trade?` are explained. In fourth section, foreign trade in Turkey is explained for - the period of 1980-2013, customs union period and the period after customs union separately. In conclusion, it is stated that from past to present, the baking, which is based on long history, is essential factor for economy. After polices on foreign trade expantion is adopted, the baking sector expanded to foreign trade and with the consept of corresponding banking the foreign trade operations increased. Foreign trade of Turkey is analysed and it is concluded that in transactions of import advance payment method is used and in transactions of export cash against goods method is used and the side taking the risk over financing of foreign trade is the banks.