Tip 1 diyabet hastalığı olan çocuklar ve annelerinin algıladıkları kabul red düzeyleri ile sağlıklı çocuklar ve annelerinin kabul red düzeylerinin karşılaştırılması

Abstract

Bu çalışma, Tip I Diyabet tanısı almış çocuklar ve annelerinin ebeveyn kabul-red algılarının diyabet tanısına ilişkin anlamlı bir fark gösterip göstermediğini tespit edebilmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışma için Tip I diyabet tanısı almayan çocuklar ve annelerinden oluşan sağlıklı grup oluşturularak, iki grubun arasındaki farklılıklar karşılaştırılmıştır. Araştırma için Gaziantep ilinde bulunan birdevlet hastanesi polikliniğine tedavi için gelen 8-15 yaş arası tip 1 diyabet tanısı almış çocuk ve anneleri ile 8-15 yaş arası herhangi bir kronik hastalığı bulunmayan çocuklar ve annelerinden seçilmiştir. Araştırmaya katılan 52 Tip I diyabet tanısı alan çocuk, 52 anne; 52 tanı almayan çocuk ve anneleri bulunmaktadır. Araştırmada, Ebeveyn-Kabul Red algısını ölçmek için `Ebeveyn Kabul-Red Ölçeği Anne ve Çocuk Formları` kullanılmıştır. Ayrıca, Tip I diyabet tanısı alan gruba ve sağlıklı gruba kişisel ve klinik değişkenleri ölçmek amacıyla anne tarafından doldurulan bir `Kişisel ve Demografik Bilgi Formu` verilmiştir. Annelerin bilgilendirilmiş onamı doğrultusunda hem anne hem de çocukların verileri karşılaştırılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre gruplar arasında ebeveyn kabul red algısı tanı alan ve tanı almayan çocuklar arasında ebeveyn kabul-red boyutları arasındaki `Sıcaklık/Duygulanım`, `Farklılaşmamış Red` ve anne formundaki `Farklılaşmamış Red` boyutlarının anlamlı ölçüde daha farklı olduğu tespit edilmiştir. Bu doğrultuda, tanı almayan çocukların ters puanlanan Sıcaklık/Duygulanım alt boyutu ve Farklılaşmamış Red alt boyutu anlamlı düzeyde yüksektir. Tanı alan çocukların algıladıkları reddedici tutum tanı almayanlara göre daha fazla bulunmuştur. Bununla birlikte, annelerin ebeveyn tutum algısı anlamında `Farklılaşmamış Red` boyutunun tanı alan çocukların annelerinde tanı almayanlara göre daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Tanı alan ve tanı almayan çocukların ve annelerin Ebeveyn Kabul-Red boyutları arasındaki korelasyon analizine göre tanı alan gruptaki çocukların alt boyut skorlarının annelerin alt boyut skorları ile tanı almayan grup ile karşılaştırıldığında olumsuz ve anlamlı ilişkisi olduğu görülmektedir. Bu doğrultuda, çocukların kronik hastalıkları sebebiyle söz konusu olabileceği düşünülen duygusal, psikolojik ve sosyal sonuçların ebeveyn tutum algısına etkisi olabileceği düşünülmektedir. Çocukların algıladıkları reddedici tutum, annelerinin belirttiği algılanan ebeveyn tutumuna göre daha fazla bulunmuştur.Çalışmanın sonuçları doğrultusunda, kronik hastalık tanısı konulmuş çocuk ve ergenlerin iyilik hali ve işlevselliğini sağlamak ve ailelerin bu noktada daha etkin bir tutum sergileyebilmeleri bakımından sağlanabilecek desteklerin yapılandırılması hususunda katkı sağlayabilecek bulgular elde edildiği düşünülmektedir. Anahtar kelimeler: Tip I Diyabet, Ebeveyn Tutumu, Ebeveyn Kabul-Red

This study aims to examine the differences in the perceptions of parental acceptance and rejection between children diagnosed as having Type I Diabetes and their mothers and healthy control group with no diagnosis. The research mainly focused on significant differences regarding children's and their mothers' perceptions about parental acceptance and rejection by comparing clinical and nonclinical samples. Children who are currently in treatment process in Gaziantep a Hospital were recruited for this study. Besides, healthy control group were randomly selected in Gaziantep. There are 52 children with Type I Diabetes dianosis and 52 mothers, 52 healthy children and 52 mothers. For data collection about measuring parental acceptance and rejection, `Parental Acceptance-Rejection Questionnaire (PARQ) Children and Mother Forms were used. Also, different demographic and personal information forms were provided to mothers of each group. With the informed consent of the mothers, children's and mothers' answers were compared and analyzed for the study.Based on the results, significant differences were found among clinical and nonclinical groups regarding dimensions of parental acceptance and rejection including children's warmth/affection and undifferentiated rejection. The scores obtained from clinical group in these subscales were found as significanly higher than healthy control group. Besides, mothers' perceptions regarding undifferentiated rejection was also found as significantly higher than healthy control groups. These results implies that the scores indicating parental rejection were observed in clinical group with different subscales. Another finding indicating the relationship among dimensions of parental acceptance and rejection also demonstrated that the childrens' scores were negatively and significantly correlated with their mothers' scores in clinical group. This may explain the changes in children's perception about their parents' acceptance and rejection due to their health conditions. The scores that the children and mothers reported were found as different and negatively correlated. Mothers reported lower scores in the scales as compared to their children in clinical group.The study is important with the findings, because of the improving effective support and education for families and children with chronic diseases. The findings may be contributive in terms of structing efficient and beneficial programs for the families and children in order to maintain well-being and functionality.Key words: Type I Diabetes, Parental Acceptance-Rejection, Parenting, Children