Erken dönem uyumsuz şemaların evlilik doyumu ile ilişkisi: Duygulanımın aracı değişken rolü

Abstract

Bu çalışmanın amacı, evli ya da boşanmış yetişkinlerin erken dönem uyumsuz şemaları ile evliliklerinde yaşadıkları doyum arasındaki ilişkiyi ve bu ilişkideki pozitif ve negatif duygulanımın aracı rolünü incelemektir. Rastgele seçilen, 132'si erkek ve 168'i kadın olmak üzere toplam 300 kişi çalışmaya dahil edilmiştir. Tüm katılanlara, Kişisel Bilgi Formu, Young Şema Ölçeği Kısa Form (YŞÖ-KF3), Pozitif ve Negatif Duygulanım Ölçeği ile Evlilik Yaşam Ölçeği uygulanarak veriler elde edilmiştir. Elde edilen veriler, SPSS 21.0 programı kullanılarak regresyon analizi sonuçlarına göre değerlendirilmiştir. Veriler, üç model çerçevesinde incelenmiştir: İlk modelde erken dönem uyumsuz şema alanları ve evlilik doyumu arasındaki ilişkiye; ikinci modelde pozitif ve negatif duygulanımın evlilik doyumu ile ilişkisine; üçüncü modelde ise şema alanları ve evlilik doyumu arasındaki ilişkide, duygulanımın aracı değişken rolüne bakılmıştır. Araştırma bulguları, erken dönem uyumsuz şema alanlarından, duygusal yoksunluk, başarısızlık, karamsarlık, sosyal izolasyon, duyguları bastırma, onay arayıcılık, iç içe geçme/bağımlılık, ayrıcalıklılık/yetersiz özdenetim, terk edilme, kusurluluk, tehditler karşısında dayanıksızlık ve yüksek standartların, evlilik doyumunun anlamlı birer yordayıcısı olduğunu göstermiştir. Pozitif ve negatif duygulanım da evlilik doyumunu anlamlı bir şekilde yordamıştır. Araştırma sonuçları bize; erken dönem uyumsuz şemaların, evlilik doyumu ile olumsuz bir ilişkisi olduğunu, bireylerin pozitif ve negatif duygulanımlarının bu ilişkiyi anlamlı bir şekilde etkilediğini göstermektedir.

The main goal of this study is to investigate the relationship between early maladaptive schemas and the marital satisfaction of married/divorced people and the mediating role of the positive and negative affectivity on this relationship. The sample of the study consists of 300 individuals who are 132 males and 168 females and they are randomly selected in this sample. We obtained the dataset by using Young Schema Questionnaire-Short Form, The Positive and Negative Affect Schedule (PANAS) and Marital Satisfaction Questionnaire for all participants. The data analysis comprised of regression results was performed by using SPSS 21.0 software. The dataset was examined within the frame of three models. The first model focuses on the relationship between the early maladaptive schemas and marital satisfaction. The second one examines the relationship between the positive and negative affectivity and marital satisfaction. Finally, we examine the mediating role of affectivity on the relationship between early maladaptive schemas and marital satisfaction in the third model. The result of the study is that among the early maladaptive schemas; emotional deprivation, failure, pessimism, social isolation, emotional inhibition, admiration-recognition seeking, dependence, insufficient self-control/self-discipline, abandonment, defectiveness, vulnerability to harm or illness, and unrelenting standards are significant predictors of marital satisfaction. The positive and negative affectivity are also significant predictors of marital satisfaction. The results of this research show us the effect of early maladaptive schemas on marital satisfaction and they state that the positive and negative affectivities of the individuals affect this relationship comprehensively.