Travmaya maruz kalan çocuklarda TSSB gelişimi ve şiddetiyle ilişkili faktörlerin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı Şanlıurfa il sınırları içerisinde yer alan Suruç ilçesinde travmaya maruz kalan 9-12 yaş çocuklarda TSSB gelişimi ve şiddetiyle ilişkili faktörlerin incelenmesi araştırılmaktadır. Araştırmaya Şanlıurfa il sınırları içerisinde yer alan Suruç ilçesinde travmaya maruz kalan 9-12 yaş grubu 249 çocuk katılmıştır. Bu araştırma ile katılımcılara Çocuk ve Gençlerde Travma Sonrası Tepki Ölçeği uygulanarak TSSB dereceleri ağır-orta-hafif olarak sınıflandırılıp, ölçekten alınan puanlarla sosyodemografik parametreler, aile içi şiddet, Çocuklarda Depresyon Ölçeği ve Piers-Harris'in Çocuklarda Öz Kavramı Ölçeği puanları arasındaki ilişki kesitsel olarak incelenmiştir. Araştırmada, Pynoos ve arkadaşları tarafından geliştirilen, Türkçe geçerlik güvenirlik çalışması Erden ve arkadaşları tarafından yapılan Çocuk ve gençlerde Travma Sonrası Tepki Ölçeği, E.V. Piers ve Dr. Harris tarafından geliştirilen, Türkçe geçerlik güvenirlik çalışması Öner tarafından (1996) yapılan Piers-Harris'in Çocuklarda Öz-Kavramı Ölçeği (PHÇÖKÖ), Kovacs tarafından (1980) geliştirilen, Türkçe geçerlik güvenirlik çalışması Öy (1991) tarafından yapılan Çocuklarda Depresyon Ölçeği (ÇDÖ) kullanılmıştır. Çalışmadaki bulgular SPSS (Statistical Package for Social Sciences) for Windows 17,0 programı kullanılarak elde edilmiştir. Araştırma sonucunda sosyodemografik özellikler incelendiğinde erkek katılımcılarda TSSB oranı yüksek bulunmuş ve aynı zamanda annenin eğitim seviyesinin düşük olduğu katılımcılarda da TSSB oranı yüksek çıkmıştır. Çalışmanın sonucunda depresyon ile TSSB arasındaki ilişkiye bakıldığında depresyon arttıkça TSSB'nin de arttığı görülmüştür. Çocuklarda öz kavramıyla TSSB arasındaki ilişkiye bakıldığında ise ağır ve orta derecede TSSB'li olanların büyük bir çoğunluğu ortalamanın altında çıkarken hafif derecede TSSB'li olanlar ortalamanın üstünde çıkmıştır. Çalışmaya alınan katılımcıların aile içi şiddet faktörüne bakıldığında ise; ebeveynleriyle problem yaşayan çocukların büyük bir çoğunluğu ağır ve orta derecede TSSB'li bulunmuştur. Elde edilen bulgular ilgili literatür çerçevesinde tartışılmış; araştırmanın sınırlılıkları belirtilmiş ve gelecek çalışmalar için öneriler sunulmuştur.Anahtar Kelimeler: travma, depresyon, aile içi şiddet, benlik kavramı.

The purpose of this study is to search the factors related to development of post-traumatic stress disorder and violence in children between the ages of 9 and 12 who are in the district of Suruç located in Şanlıurfa province. 249 children between the ages of 9 and 12 in the district of Suruç located in Şanlıurfa province were included in this research. By this research, the participants were classified as heavy, moderate and weak by using the scale of post-trauma reactions in children and adolescents and the relationships among the points from the scale, socio-demographic parameters, domestic violence, Depression Scale in children and the scale of self-concept in children of Piers Harris were examined as cross-sectional. In this research, the Turkish validity and reliability study developed by Pynoss and his friends, the scale of post-trauma reactions in children and adolescents developed by Erden and his friends, the Turkish validity and reliability study developed by E.V. Piers and Dr. Harris, the scale of self-concept in children of Piers applied by Öner (1996), the Turkish reliability and validity study by Kovacs (1980) and the scale of depression in children developed by Öy (1991) were applied. The findings in the study were acquired by usind Statistical Package for Social Sciences for Windows 17.0. When the socio – demographic features are examined at the end of the study, the rate of TSSB in male participants is weak and at the same time the rate of the participants whose mothers' education levels are low, is high. At the end of the research, when we look at the relationship between the self-concept in children and TSSB, most of the participants, who have heavy and moderate TSSB rates, are below the average, the participants with weak TSSB rate are over the average. When we look at the domestic violence feature of the participants who were included in the study, the children who have problems with their parents, have been evaluated as heavy and moderate TSSB rated. The findings have been debated within the framework of the related literature; the restricitons of the study were stated and some suggestions were presented for the future studies.Key Words: Trauma, Depression, Domestic Violence, Self-Concept