Ergenlerde kendine zarar verme davranışı ile olumsuz otomatik düşünceler arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Kendine zarar verme davranışı (KZVD), ölüm amacı olmaksızın kişinin kendi bede-ninde kasıtlı olarak hasar oluşturmasıyla tanımlanan bir durumdur. Son yıllarda kendine zarar verme davranışı ergenler arasında önemli bir sağlık problemi haline gelmiştir. Kendine zarar verme davranışının olumsuz otomatik düşüncelerle olan ilişkisi yeterince araştırılmamıştır. Bu araştırma kendine zarar verme davranışı ile olumsuz otomatik düşünceler arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla ; 2015-2016 Eğitim Öğretim yılında Malatya İlinde iki farklı ilçede öğrenim gören 9,10,11. sınıf öğrencilerine uygulanmıştır. Çalışmaya KZVD gösteren 380 ergen (lise öğrencisi) dahil edilmiştir. Kendine zarar verme davranışı ile olumsuz otomatik düşünceler arasındaki ilişkiyi araştırmayı amaçlayan bu tez çalışması korelasyonel bir desenle oluşturulmuştur.Katılımcılar Kendine Zarar Verme Davranışını Değerlendirme Ölçeği, Otomatik Düşünceler Ölçeği ve araştırmacı tarafından hazırlanan Kişisel Bilgi Formu kullanılarak değerlendirilmiştir. Araştırmada ergenlerde kendine zarar verme davranışı ile olumsuz otomatik düşünceler arasında anlamlı bir ilişki olup olmadığı Pearson Moment Çarpım Korelasyonu yöntemiyle analiz edilmiştir. Kendine zarar verme davranışı ve olumsuz otomatik düşünce düzeyleri, diğer bağımsız değişkenler olan cinsiyet, birliktelik, güven ve şiddet ile anlamlı düzeyde farklılaşıp farklılaşmadığının tespitinde Bağımsız Gruplar T testi, okul türü, sınıf, başarı, kardeş sayısı, baba eğitim, anne eğitim, gelir ve arkadaş değişkenleri için Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA), farkın kaynağını anlamak için ise LSD Post Hoc Testi kullanılmıştır. Araştırmada anlamlılık düzeyi .05 kabul edilmiş ve analizler SPSS programı ile gerçekleştirilmiştir.Araştırmanın sonucunda; lise öğrencilerinde kendine zarar verme davranışı ile olumsuz otomatik düşünceler arasında pozitif yönde ve istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmuş-tur. Kendine zarar verme davranışı ile okul türü, sınıf düzeyi, başarı ve anne baba birlikteliği arasında anlamlı farklılık görüldüğü ; cinsiyet, kardeş sayısı, anne/baba eğitim düzeyi, gelir, arkadaş, güven ve aile içi şiddet değişkenleri açısından anlamlı bir farklılık göstermediği bulunmuştur. Otomatik düşünceler ile cinsiyet, okul türü, başarı, arkadaş, güven ve aile içi şiddet değişkenleri açısından anlamlı farklılık görülürken ; sınıf düzeyi, kardeş sayısı, anne/baba eğitim düzeyi, birliktelik ve gelir düzeyi değişkeni açısından anlamlı bir farklılık göstermediği bulunmuştur.

Self-injury behaviour (SIB) is a situation described that harming purposely on one's own body without the aim of death.In recent years,self-injury behaviour became an important health problem among adolescents.The relation of self-injury behaviour and negative automa-tic thoughts was not researched sufficiently.This research was applied to 9th,10th and 11th gra-de students receive education in two different districts of Malatya in 2015-2016 academic year with the aim of researching the relation of self-injury behaviour and negative automatic thoughts.380 adolescents (high school students) show self-injury behaviour were included in the study.This thesis study aim to research the relation of self-injury behaviour and negative au-tomatic thoughts was formed with a correlational pattern.Participants were evaluated by using the scale of Statements about Self-Injury,Automatic Thoughts Scale and Personal Information Form prepared by the researcher.In the study,whether there was a significant relation between self-injury behaviour in adolescents and negative automatic thoughts or not was analysed with Pearson Product-Moment Correlation Method.In determining whether self-injury behaviour and negative automatic thought levels differentiate in a significant level with sex,association,confidence and violence which are ot-her independent variables or not, Independent Groups T Test, for variables of school ty-pe,class,achievement,number of sibling,education of parents,income and friend, One-Way Analysis of Variance (ANOVA),as for understanding the source of differentiation, LSD Post Hoc Test was used.In the study,significance level was accepted as 05 and analyses were done with SPSS programme. In the research conducted;it was found a significant relation positively and statistically between self-injury behaviour in high school students and negative automatic thoughts.It was found that there was a significant difference between self-injury behaviour and school ty-pe,class level,achievement and parental togetherness;there was not a significant difference between self-injury behaviour and sex,number of sibling,education level of pa-rents,income,friend,confidence and domestic violence variables.It was found that there was a significant difference between automatic thoughts and sex, school type,achievement,friend,confidence and domestic violence variables;there was not a significant difference between automatic thoughts and class level,number of sibling, educa-tional level of parents,association and income level variables.