Engelli yakınlarının yaşam kalitesinin incelenmesi: Kahramanmaraş örneği

Abstract

Engellilik, bir veya daha fazla fiziksel, zihinsel ya da ruhsal sağlık durumlarında oluşan olumsuzlukla meydana gelen, bireylerin ve yakınlarının yaşamlarını olumsuz etkileyen bir durumdur. Her ne kadar engelli bireylerle ilgili yapılmış birçok çalışma olsa da engellilerin yakınları ile ilgili çalışmalar yetersizdir. Bu bağlamda çalışmamız, engelli bireylere birincil dereceden bakım veren engelli yakınlarının yaşam kalitesinin incelenmesi ve yaşam kalitesine etki eden faktörlerin belirlenmesi amacıyla oluşturulmuştur. Araştırma, Kahramanmaraş'ın bir merkez ilçesinde ki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı'na `Engelli Sağlık Kurulu Raporu` ile başvuran, 2017 Haziran-Ağustos tarihleri arasında hane ziyareti gerçekleştirilen, engelliye birincil dereceden bakım veren 18-55 yaşları arasında ki 254 engelli yakınından oluşturulmuştur. Engelli bireyin engel durumuna ilişkin bilgilerin, bakım veren bireylerin demografik özelliklerinin yer aldığı `Demografik Form` ve engelli yakının yaşam kalitesi belirlenmesi amacıyla `Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi Ölçeği Kısa Formu (WHOQOL-Bref)` kullanılmıştır. Demografik özelliklerin, yaşam kalitesine etkisi istatistiksel olarak araştırıldı. Engelli bireye birincil dereceden bakım veren yakının yaşı, cinsiyeti, eğitim seviyesi, engelli bireye olan yakınlığı, engellinin engel türü, engelli birey adına ekonomik destek alınıp alınmaması, yaşanılan bölge ve ekonomik durum yaşam kalitesine etki eden faktörler olarak bulunmuştur. Engelli yakınlarının demografik özellikleri ve engel türü, engelli yakınlarının yaşam kalitesini etki etmektedir. Engellinin engel oranının ve yaşının, bakım veren bireylerin yaşam kalitesinde farklılık oluşturmamıştır.

Disability is a situation which happens by negativity occuring in one or more physical,mental or psychological heathy conditions and affectivy the disableds and their close relatives life negatively. Although there are lots of researches done related to the disableds, researches related to close relatives of the disableds are insufficient. Therefore, our study is done with the aim of review of the disabled's relatives in the first remove's quality of life who take, care of them and with the aim of determination of the factors affecting their quality of life. The research is done by 254 the disabled's close relatives taking care of the disabled and being at the different ages from 18 to 55, applying with `The Disabled Health Raport` for Social Assistance and Solidarity Foundation` which is in one of Kahramanmaraş's center counties and being visited the house from july to august. Demographic form in which informations related to the disabled's disability, demographic characteristics of caretakers take part and The Word Health Organization Quality of Life Scale Brief Form with the aim of determination of the disabled's close relative's quality of life are used. The effect of Demographic's characteristics to quality of life is researched statistically. Age, gender, education level, closeness level to the disabled of the disabled's relatives in the first remove taking care of disabled, the disabled's disability type, whether or not the close relatives take economical assistance instead of the disabled, life area and economical situation are factors affecting to the quality of life. Demographic characteristics of the disabled's close relatives and disability type affect the life quality of the disabled's close relatives. The disabled's disability rate and age don't affect the caretakers quality of life.