Anne ile yenidoğan bebeğin serum d vitamini düzeylerinin ve etkileşimlerinin belirlenmesi

Abstract

Ufuk Ayşe KEPKEP, Anne ile Yenidoğan Bebeğin Serum D Vitamini Düzeylerinin ve Etkileşimlerinin Belirlenmesi, Hasan Kalyoncu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beslenme ve Diyetetik Programı Tezli Yüksek Lisans Tezi. Gaziantep, 2018. D vitamini eksikliği (VDE) gebelik ve bebeklik dâhil yaşam sürecinde sağlık üzerine ciddi olumsuz etkileri olan önemli bir halk sağlığı sorunudur. Yaşam biçimi, güneş ışınlarından yararlanmama, gebelerde ve çocuklarda yetersiz D vitamini ve kalsiyum alımı temel eksiklik nedenleridir. Bu çalışmanın amacı gebe kadınlarda ve yenidoğanda serum D vitamini düzeylerinin ve etkileşimlerinin belirlenmesidir. Çalışma kesitsel bir çalışma olup Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü'nde gebeliğinin >37 haftası üzerinde olan 66 gebe kadın ve yenidoğanda yürütülmüştür. Kadınların demografik özellikleri, 24 saatlik besin tüketimi, besin desteği kullanma durumu belirlenmiş ve antropometrik ölçümleri yapılmıştır. Gebe kadınlarda ortalama yaş (±S) 28,8±6,9 yıldır. Türkiye `Gebe Kadınlarda D Vitamini Desteği Programı` yürütmesine karşın %33,3 oranında gebe kadının D vitamini desteği kullandığı ve kullanılan dozun da program önerisine (1200 IU/gün) uygun olmadığı belirlenmiştir. Gebe kadınlarda ortalama (±S) 25(OH)D vitamini düzeyi 17,3 ± 9,0 [destek kullanmayan kadın (DsizK): 16,5± 7,9; destek kullanan kadın (DK): 18,8 ±11,0] ng/mL ve yenidoğan kord kanında ise 16,6± 9,9 [annesi destek kullanmayan yenidoğan: (YDsizK): 13,9± 8,7; annesi destek kullanan yenidoğan (YDK): 22,1 ±10,1; p=0,000, p<0,05] ng/mL'dir. Gebe kadınların %22,7'sinde ağır eksiklik (<10 ng/dL), %51,5'inde eksiklik (11-19 ng/mL), %15,2'sinde yetersizlik (20-29 ng/mL) ve %10,6'sında yeterli düzey (≥30 ng/mL) belirlenmiştir. Yenidoğanda ise ağır eksiklik, eksiklik, yetersizlik ve yeterli düzey sırasıyla %33,3, %39,5, %13,6 ve %13,6 olarak bulunmuştur (YDsizK ve DsizK, p=0,006, p<0,05). Gebe kadınların %86,4'ünün kapalı giyindiği ve vitamin D düzeylerinin düşük olduğu bulunmuştur (p=0,049, p<0,05). Diyetle günlük D vitamini ve kalsiyum alımı sırasıyla 2,1 mcg ve 894,7 mg'dır. Kadınların %64,1'i hiç balık tüketmemektedir. D vitamini desteği alan kadınların doğumda vücut ağırlığı (p=0,026, p<0,05) ve beden kütle indeksi (BKİ) (p=0,036, p<0,05) düzeyi destek kullanmayanlardan daha yüksektir. Yenidoğan doğum ağırlığı YDsizK ve YDK gruplarında 3005,1±456,1 ve 3153±422,5 gramdır (p>0,05). Sonuç olarak anne serum vitamin D düzeyi yenidoğanın değeri ile yüksek korelasyon göstermektedir. Anne D vitamini eksikliği önemli bir sorundur. Gebelere ve bebeklere D vitamini desteği programı etkin olarak yürütülmeli ve izlenmelidir. Aynı zamanda besin zenginleştirme programı da bir müdahale olarak düşünülmelidir.

Ufuk Ayşe KEPKEP, Determination of Serum Vitamin D Status of Mothers and Newborns and Interactions, Hasan Kalyoncu University Institute of Health Sciences Nutrition and Dietetics MSc Thesis, Gaziantep, 2018. Vitamin D deficiency (VDD) is an important public health problem with severe adverse health outcomes, during lifecyle period including pregnancy and infancy. Lifestyles, inadequate sunlight exposure, lack of vitamin D (VD) and calcium intakes in pregnant women and children are the main causes. The aim of this study was to evaluate the magnitude of VDD and interactions in pregnant women and newborns. A cross-sectional study was carried out in a total of 66 pregnant women at >37 weeks of gestation newborns at the Gaziantep University Faculty of Medicine, Department of Obstetric and Gynecology in Gaziantep, Turkey. Demographic characteristics, 24-h dietary recalls, intake of food supplements were determined in pregnant women and anthropometric measurements were done. Mean age (±SD) of pregnant women was 28.8±6.9 years. Turkey has `National Vitamin D Supplementation Programme for Pregnant Women` but only 33.3% of women had VD supplementation during pregnancy, doesnot comply the recommended levels (1200 IU/day). In pregnat women mean (±SD) 25(OH)D level was found 17,3 ± 9,0 [non-supplemented women (NSW): 16,5± 7,9; supplemented women (SW): 18,8 ±11,0] ng/mL and in the cord blood of newborns it was 16.6± 9.9 [newborns of non-supplemented women (NNSW): 13,9± 8,7 ng/mL and and were newborns of supplemented women (NSW): 22,1 ±10,1 ng/mL; p=0,000, p<0,05] ng/mL. Vitamin D severe deficiency (<10 ng/dL) was noted in 22,7%, deficiency (11-19 ng/mL) 51,5%, insufficiency (20-29 ng/mL) 15,2% and sufficiency (≥30 ng/mL) 10,6% of the women whereas severe deficiency, deficiency, insufficiency and sufficiency respectively, were noted in 33,3%, 39,5%, 13,6% and 13,6% of the newborns (NNSW vs NSW, p=0.006, p<0,05). Out of total, 86,4% of women was dressing traditionally covered, and deficiency was determined in higher percentage (p=0,049, p<0,05). Dietary VD and calcium intakes were 2,1 mcg/day and 894,7 mg/day. Out of total, 64,1% of women were not consuming fish. At birth SW had higher median body weight (p=0,026, p<0,05) and body mass index (BMI) (p=0,036, p<0,05) levels than NSW. Mean birth weights of newborns in NNSW and NSW groups were determined as 3005,1±456,1 g and 3153±422,5 g (p>0,05). As a result maternal vitamin D levels strongly correlate with newborns levels. Maternal vitamin D deficiency is an important problem. Vitamin D supplementation programme for pregnant women and infants should be effectively implemented and monitored. Also food fortification could be considered as an another intervention programme.