Akademisyenlerde tip 2 diyabet riski: Güneydoğu Türkiye örneği

Abstract

Bu araştırma Güneydoğu Anadolu Bölgesi'ndeki üniversitelerde çalışan akademisyenlerin tip 2 diyabet risklerinin belirlenmesi amacıyla tanımlayıcı olarak yapıldı. Araştırmanın evrenini bu bölgede YÖK Bilgi Sistemi 2017 istatistiklerine göre kayıtlı olan 6904 akademisyen oluşturdu. Örneklemini kurumlardan eposta yoluyla yapılan ankete yanıt veren 479 katılımcı oluşturdu. Araştırma web tabanlı yapılmış olup herhangi bir basılı materyal kullanılmadı. Veri toplanmasında Kişisel Özellikler Bilgi Formu, FINDRISK ve UFAA ölçekleri kullanıldı. Araştırmanın değerlendirilmesinde IBM SPSS Statistics for Windows v.25 paket programı kullanıldı. Verilerin analizi yüzdelik dağılım, Spearman Korelasyon analizi ve Mann-Whitney U Test ve Kruskal-Wallis Test yöntemleri kullanılarak yapıldı. Araştırmaya katılan 479 akademisyenin %27,77'sinin 30 yaş ve altında olduğu, %61,38'inin erkek, %65,14'ünün evli, %56,78'inin BKİ değerinin 25 altı olduğu, alınan FINDRISK puanı ile UFAA puanı arasında negatif anlamlı bir ilişki olduğu (r=-,282, p<,001), BKİ değeri ve bel çevresi ölçüleri ile FINDRISK ve UFAA puanları arasında anlamlı bir ilişki olduğu (p<,001), günlük uyku süresi ile FINDRISK ve UFAA puanları arasında anlamlı bir ilişki olmadığı bulundu (p>,05). Araştırma sonucunda, akademisyenlerin yaşları arttıkça aktivite düzeyinin azaldığı, diyabet oluşum riski puanının arttığı; günlük uyku süresinin diyabet oluşum riski puanını etkilemediği; uzun süre yaşadıkları coğrafi bölgeden uzakta çalışmalarının diyabet oluşum riskinde artışa neden olduğu; BKİ ve bel ölçülerinin diyabet oluşum riski üzerinde etkili olduğu; sigara/alkol kullanımının diyabet oluşum riski puanı üzerinde bir etkisinin bulunmadığı ve aktivite durumunun diyabet oluşum riski puanı üzerinde etkili olduğu bulundu.Anahtar Kelimeler: Diyabet, FINDRISK, UFAA

This descriptive research was conducted to determine academicians', who work at the universities in South-Eastern Turkey, type 2 diabetes risk score. The research population consist of 6904 academicians who registered in Council of Higher Education in year 2017. The sample consists of 479 academicians who participated in survey via emails. This research was conducted as WEB based application and no printed material used for the survey. Data were collected via using Personal Attributes Questionnaire, Finnish Diabetes Risk Score (FINDRISC) and International Physical Activity Questionnaire (IPAQ). Data were analyzed using IBM SPSS Statistics for Windows v.25. Findings were presented as frequency and percentage values with Spearman's Correlations analysis, Mann-Whitney U Test and Kruskal-Wallis Test. Findings about participants: 27,77% of them were younger than 30-year, 61,38% of them are men, 65,14% of them are married, 56,78% of them had BMI score lower than 25. It was noted that there was an significant and negative relationship between FINDRISC and IPAQ scores (r=-,282, p<,001). While there were significant relationship between BMI value and waist circumference with FINDRISC and IPAQ scores (p<,001), there were no significant relationship between Daily sleep duration with FINDRISC and IPAQ scores (p>,05). In conclusion, as the age of participants increases, physical activity level is decrease and risk for type 2 diabetes is increases; the daily sleep duration has no effects on diabetes risk score; working far from place where lived for the longest time increases diabetes risk score, BMI and waist circumference affect diabetes risk scores; smoking and using alcohol have no effects on diabetes risk score but physical activity level.Keywords: Diabetes Mellitus, FINDRISK, IPAQ