Üniversite öğrencilerinin beslenme durumlarının Akdeniz diyet kalite indeksi ile değerlendirilmesi

Abstract

Bu araştırma, Mersin ilinde eğitim gören üniversite öğrencilerin fiziksel aktivite düzeylerini, beslenme alışkanlıklarını ve Akdeniz diyeti kalite indeksi ile beslenme durumlarını değerlendirmek amacıyla yürütülmüştür. Çalışmaya %58,5'i erkek, %41,5'i kız olmak üzere gelişigüzel seçilen ve çalışmaya katılmayı kabul eden toplam 400 öğrenci alınmıştır. Soru kağıdı ile öğrencilere ilişkin genel bilgiler, boy uzunluğu ve vücut ağırlığı, besin tüketim sıklığı ve fiziksel aktivite kaydı alınmıştır. Ayrıca Akdeniz Diyeti Kalite İndeksi (KIDMED) uygulanmıştır. Öğrencilerin yaş ortalaması erkek öğrencilerde 21,6±1,9 yıl, kız öğrencilerde 21,1±1,7 yıl bulunmuştur. Öğrencilerin büyük çoğunluğu normal BKI'ye (≥18,5-<24,9 kg/m²) (erkeklerde %61,5, kızlarda %73,0) sahiptir. Ortalama BKI erkek öğrencilerde 23,8±3,8 kg/m², kız öğrencilerde 21,5±3,2 kg/m²'dir. Öğrencilerin sigara kullanımı erkeklerde %54,2 kızlarda %35,5'tir. Alkol kullanımı ise erkek ve kızlarda sırasıyla %48,7 ve %35,5'tir. Erkeklerin %62,8'i, kızların %63,9'u öğün atlamaktadır. En çok atlanan öğün erkeklerde %68,0 ve kızlarda %53,8 ile kahvaltı öğünüdür. Öğün atlama nedenine erkeklerin %35,4, kızların %37,8 vakit yetersizliği cevabını vermiştir. Erkek öğrencilerin %51,7'si, kız öğrencilerin %29,5'i düzenli egzersiz yapmaktadır. Öğrencilerin çoğu her gün süt, yoğurt tüketmektedir (erkeklerde %29,1 kızlarda %27,7). Kırmızı et tüketimi genellikle haftada 1-2 kez (erkeklerde %36,3, kızlarda %31,3) iken balık tüketimi genellikle ayda 1 (erkeklerde %33,8, kızlarda %39,8) olmaktadır. Her iki grupta da öğrencilerin yarıdan fazlası beyaz ekmeği her gün tüketmektedir (erkeklerde %51,3, kızlarda %50,6). İçeceklerden kolalı içecekler (erkeklerde %29,1, kızlarda %25,9), çay (erkeklerde %73,9, kızlarda %63,9) ve kahve (erkeklerde %33,3, kızlarda %42,2) her gün tüketilmektedir. Öğrencilerin enerji gereksinimlerinin karşılama oranı erkeklerde %52,8, kızlarda %59,7'dir. Enerjinin her iki grupta da; karbonhidrattan sağlanan oranı ideal aralığın altında, protein ve yağdan gelen oranı ideal aralığın üstündedir. KIDMED puanı kötü (0-3 puan) olan erkek öğrencilerin oranı %50,0 kız öğrencilerin oranı %44,0 . Erkeklerin %10,3'ünün, kızların %6,6'sının KIDMED puanı iyi (8-12 puan) düzeydedir. Üniversite öğrencilerinin yeterli ve dengeli beslenme ve fiziksel aktivite düzeylerini artırmak için bilinç düzeylerini yükseltecek çalışmalar yapılmalıdır. Ayrıca ülkemiz için diyet kalitesini belirleyen basit ve kullanışlı bir kalite indeksi geliştirilmesi de araştırmalar açısından faydalı olacaktır.

This study was conducted in Mersin province, with theaim of evaluating the physical activity levels and nutritional habits of university students. The sample comprised of 400 university students, 41,5% were females 58,5% were malesand. Data on general characteristics of the students were collected, body weights and heights were recorded nutritional habits were determined by food propensity questionnaire and physical activity recalls were determined with a questionnaire. Also data on the quality of the diet was collected with a Mediterranean Diet Quality Index(KIDMED) questionnaire. Mean (S) age the females were 21,1±1,7 years and the males were 21,6±1,9 years. Body massindex (BMI)of females were 21,5±3,2 kg/m², and the males were 23,8±3,8 kg/m². Majority of thestudents (73,0% of females and 61,5% of males) had normal BMI values (≥18,5-<24,9 kg/m). The smoking rate of the students is 54,2% for males and 35,5% for females. Alcohol use is 48,7% and 35,5% in male and female, respectively. 62.8% of male students and 63,9% of female students are skipped meals. The most skipped meals are breakfast meals with 68.0% for males and 53,8% for females. 35,4% of males and 37,8% of females missed meals due to lack of time. 51,7% of male students and 29,5% of female students are regularly exercising. Most of the students consume milk, yogurt everyday (29,1% for males and 27,7% for females). Red meat consumption is usually 1-2 times a week (36,3% in males and 31,3% in females), while fish consumption is usually 1 per month (33,8% in males and 39,8% in females). In both groups, more than half of the students consume white bread daily (51,3% in males, 50,6% in males). Cola drinks (29,1% for males, 25,9% for females), tea (73,9% for males, 63,9% for females) and coffee (33,3% for males and 42,2% for females) are preferred daily. The proportion of students' energy needs to meet their needs was 52,8% for males and 59,7% for females. In both groups for energy, Below the ideal range, the ratio from protein and oil is above the ideal range. Of the sample, 6,6% and 44,0% of the females, 10,3% and 50,0% of the males showed high (8-12 point) and very low (0-3 point) KIDMED index results. Efforts should be made to raise the consciousness level of the students in order to increase the sufficient and balanced nutrition and physical activity levels of the university students. It will also be useful for research to develop a simple and useful quality index that determines the quality of the diet for our country.