İplik fabrikası işçilerinde mesleki yorgunluğun uyku kalitesi ve ağrı ile ilişkisinin belirlenmesi ve sağlık eğitiminin etkinliğinin incelenmesi

Abstract

Mesleki yorgunluk işçilerde yaşam kalitesini düşürerek stres artışına, koroner kalp hastalığına, depresyona, tükenmişliğe ve uyku kalitesinin bozulmasına neden olan bir durumdur. Bu çalışmanın amacı vardiya usulü çalışan işçilerde mesleki yorgunluğu belirlemek için Mesleki Yorgunluk Tükenmişlik Toparlanma Ölçeği (MYTTÖ)' nin Türkçe geçerlilik ve güvenirliğinin yapılması, mesleki yorgunluğun uyku kalitesi ve ağrı ile ilişkisinin belirlenmesi ve sağlık eğitiminin etkisinin değerlendirilmesidir. Çalışma, Ocak -Temmuz 2018 tarihleri arasında Şanlıurfa Organize Sanayi Bölgesi'nde 302 işçi ile mesleki yorgunluğu gidermeye yönelik uygulanan sağlık eğitiminin etkinliğinin değerlendirilmesi amacıyla metadolojik ve randomize kontrollü bir çalışma olarak yürütülmüştür. Çalışmada soru formu sosyo-demografik bilgi ve vardiya çalışmaları ile ilgili sorulardan oluşturulmuştur. Mesleği yorgunluğu ölçmek için The Occupational Fatigue Exhaustion Recovery Scale (OFER) ve Yorgunluk Şiddet Ölçeği (FSS), uyku kalitesini değerlendirmek için Pittsburg Uyku Kalitesi İndeksi (PUKİ) ve ağrıyı değerlendirmek için Kısa Form McGill Ağrı Anketi (SF-MPQ) kullanılmıştır. Çalışanların Mesleki Yorgunluk Tükenmişlik Toparlanma Ölçeği puan ortalamaları kronik yorgunluk 45.81 ± 31.15, akut yorgunluk 59.63 ± 23.48, toparlanma 52.18 ± 17.37 olarak bulunmuştur. İlk değerlendirmeden sonra randomize olarak 30 kişi eğitim grubu, 30 kişide kontrol grubu olarak belirlenmiştir. Eğitim grubuna sağlık eğitimi verilerek sekiz hafta sonra sonuçlar tekrar değerlendirilmiştir. Eğitim grubunda kronik yorgunluk ve akut yorgunluk alt boyutlarında anlamlı düzeyde azalma ve toparlanma alt boyutunda anlamlı düzeyde artma saptanmıştır (p<0.05). İşyeri sağlık hizmetleri sunumunda mesleki yorgunluğun belirlenmesi ve bu konuda sağlık eğitimlerinin planlanması ve uygulanması son derece önemlidir. Mesleki Yorgunluk Tükenmişlik Toparlanma Ölçeği'nin Türk toplumunda geçerli ve güvenilir bir araç olduğu tespit edilmiştir.

Occupational fatigue is a situation that reduces the quality of life in workers and causes stress increase, coronary heart disease, depression, burnout, and impaired sleep quality. The purpose of this study is to conduct the Turkish reliability and validity study of the Occupational Fatigue Exhaustion Recovery Scale (OFER) for determining the occupational fatigue in shift workers, determine the correlation of occupational fatigue with sleep quality and pain, and assess the effect of health training. This methodological and randomized controlled trial was conducted to assess the effectivity of the health training applied for 302 workers in Şanlıurfa Organized Industrial Zone between January and July 2018 to eliminate their occupational fatigue. The questionnaire of the study included the questions on socio-demographic information and shift works. The Occupational Fatigue Exhaustion Recovery Scale (OFER) and Fatigue Severity Scale (FSS) were used to measure occupational fatigue, Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI) was used to assess sleep quality, and The Short Form Mcgill Pain Questionnaire (SF-MPQ) was used to assess pain. The Occupational Fatigue Exhaustion Recovery Scale mean scores of the workers were found as follows: 45.81 ± 31.15 for chronic fatigue, 59.63 ± 23.48 for acute fatigue, and 52.18 ± 17.37 for recovery. After the first assessment, 30 people were randomly determined as the training group and 30 people as control group. Health training was provided to the training group and the results were assessed again after eight weeks. A significant decrease in chronic fatigue and acute fatigue subscales in the training group and a significant increase in recovery subscale were determined (p<0.05). In providing workplace healthcare services, it is highly important to determine the occupational fatigue and plan and apply health training related to this subject. It was also determined that the Occupational Fatigue Exhaustion Recovery Scale was a reliable and valid instrument in Turkish society.