Tekerlekli sandalye kullananlarda üst ekstremite ve skapular kasları kuvvetlendirme egzersizlerinin baş, boyun ve omuz postürü, fonksiyonel kapasite ve yorgunluğa etkisinin incelenmesi.

Abstract

Bu çalışma, tekerlekli sandalye kullananlarda üst ekstremite ve skapular kasları kuvvetlendirme egzersizlerinin baş, boyun ve omuz postürü, fonksiyonel kapasite ve yorgunluğa etkisinin incelenmesi amacıyla yapıldı. Çalışma Hatay ilinin Reyhanlı ilçesinde bulunan bir özel fizik tedavi merkezinde yürütüldü. Çalışmamıza spinal kord yaralanmaları T6-T12 seviyelerinde, 20-35 yaş aralığında olan, savaş mağduru 24 gönüllü erkek hasta dahil edildi. Bireyler basit rastgele yöntemlerle iki gruba ayrıldı. Klasik eğitim grubu hastalarına (n=12) üst ekstremite kuvvetlendirme egzersizleri ve çalışma grubu (n=12) hastalarına üst ekstremite egzersizlerine ek olarak skapular kuvvetlendirme egzersizleri verildi. Egzersizler 4 hafta boyunca, haftada 3 gün olmak üzere uygulandı. Çalışmanın başında bireylerin demografik bilgileri alınarak baş, boyun ve omuz postür ölçümleri, kas kuvveti ve el kavrama kuvveti ölçümleri, Tekerlekli Sandalye Kullananlarda Omuz Ağrı İndeksi (TSKOAİ), Boyun Özürlülük İndeksi (BÖİ) değerlendirmeleri yapıldı. Ayrıca yorgunluk düzeyi Yorgunluk Siddet Ölçeği (YŞÖ) ile, fonksiyonellik düzeyleri Fonksiyonel Bağımsızlık Düzeyi Ölçeği (FBD) ile, uyku kalitesi Pittsburgh Uyku Kalite İndeksi (PUKİ) ile, depresyon düzeyi Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ) ile ve yaşam kalitesi Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi Ölçeği (DSÖ-YK)-kısa formu ile değerlendirildi. Değerlendirmeler 4 haftalık egzersiz eğitimi sonunda tekrarlandı ve sonuçlar uygun istatistik programı ile analiz edildi. Yapılan değerlendirmeler sonucunda, çalışma grubunda boyun ve omuz posturünde düzelme, kassal kuvvet değerlerinde artış, omuz ağrı, boyun özürlülük ve yorgunluk şiddet düzeylerinde anlamlı düşüş olduğu görüldü (p<0.05). Ayrıca fonksiyonel bağımsızlık ve yaşam kalitesi skorları eğitim sonrası çalışma grubunda gelişme gösterdiği görüldü (p<0.05). Uyku kalitesi ve depresyonda ise anlamlı bir fark bulunamadı (p>0.05). Sonuç olarak, üst ekstremite kuvvetlendirme egzersizlerine ek olarak uygulanan skapular kaslara kuvvetlendirme egzersizlerinin, boyun ve omuz posturünde, kassal kuvvet değerlerinde, omuz ağrı, boyun özürlülük, yorgunluk şiddet düzeylerinde, fonksiyonel bağımsızlık ve yaşam kalitesi skorları sadece üst ekstremite egzersizlerinin uygulanmasına göre daha etkili olduğu bulundu.

The aim of this study was to investigate the effects of strengthening exercises of upper extremity and scapular muscle on head, neck and shoulder posture, functional capacity and fatigue in wheelchair's users. The study was conducted in a special physical therapy center in Reyhanlı district of Hatay. The study was conducted on 24 volunteer males between 20 and 35 years of age, with T6-T12 levels of war victim patients with spinal cord injury. The individuals were divided into two groups with simple random methods. The patients in the classic education group (n = 12) received upper extremity strengthening exercises, while the patients in the study group (n = 12) received scapular strengthening exercises in addition to upper extremity strengthenin exercises. Exercises were administered 3 days a week for 4 weeks. At the beginning of the study, the demographic information of the individuals was obtained, and head, neck and shoulder posture measurements, hand grip strength, Wheelchair User's Shoulder Pain Index (WUSPI), and Neck Disability Index (NDI) were evaluated. In addition, fatigue level was assessed by with Fatigue Severity Scale (FSS), functional levels was assessed with Functional Independence Measures (FIM), sleep quality by Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI), depression level was assessed by Beck Depression Inventory (BDI), and quality of life was evaluated according to the World Health Organization Quality of Life Scale (WHOQOL). Evaluations were repeated at the end of 4 weeks of exercise training, and the results were analyzed with the appropriate statistics program. As a result of the evaluations, a significant improvement in neck and shoulder posture, increase in muscle strength, quality of life and decreased in shoulder pain, neck disability and fatigue severity levels were observed in the study group (p<0.05). In addition, functional independence and quality of life scores improved after training (p<0.05). There was no significant difference in sleep quality and depression (p>0.05). As a result, in addition to upper extremity strengthening exercises, scapular muscle strengthening exercises were found to be more effective than single administration of upper extremity strengthening exercises on neck and shoulder posture, muscle strength, shoulder pain, neck disability, fatigue severity, functional independence and quality of life.