Karayolu projelerinin tasarımında harita üretim tekniklerinin kalite fonksiyon yayılımı sistematiğinde incelenmesi

Abstract

Karayolu projeleri, bir ülkenin kalkınmasında ve gelişmesinde çok önemli bir rol üstlenmektedir. Büyük ekonomik yatırımlarla yapılabilen karayolu projelerinin, ülke ekonomisine katkı verebilmesi için, iki nokta arasında projelendirilmesi düşünülen güzergâhın, uygun olarak seçilmesi ve topografya ile uyumlu olması gerekmektedir. Bu tür ulaşım ile ilgili mühendislik projelerine altlık olarak hizmet veren harita ve planların doğru olarak üretilmesi; yolculuk güvenliği, yolculuk emniyeti açısından da ayrıca çok önemli olmaktadır. Bununla birlikte, karayollarının tasarımı aşamasında, altlık olarak kullanılan harita ve planların hassas olarak üretilmesi de, kalite ve verimlilik açısından en dikkat edilmesi gereken kriterler arasında yer almaktadır. Mühendislik projelerine hizmet veren bu harita ve planların doğruluğu ve hassas olarak üretilmesi, karayolu projelerinin de doğruluğunu ve hassasiyetini çok büyük oranda etkilemektedir. Bir harita veya plan yapımında genel olarak jeodezik ya da yersel (topografik) üretim teknikleri, hava fotogrametrisinden yararlanma teknikleri ve uzaktan algılama uyduları vasıtasıyla sağlanan uydu görüntüsü kullanımıyla ilgili tekniklerden faydalanılmaktadır. Bu yöntemlerin de birbirlerine göre avantaj ve dezavantajları bulunmaktadır. Diğer yandan literatürde QFD olarak bilinen `Kalite Fonksiyon Yayılımı` yöntemi, seçilen bir konu ya da proje ile ilgili olarak, proje teknik kriterlerinin ve projeden beklenen kalite ölçütlerinin bir arada incelenmesini sağlayan bir teknik olmaktadır. Bununla birlikte kalite ile verimlilik açısından en iyi sonuçların bulunmasına olanak tanıyan sistematik ve stratejik bir inceleme yöntemidir. Buna göre bu çalışmada, bir karayolu projesine, altlık olarak hizmet veren harita ve planların yapım yöntemlerinin birbirlerine göre avantaj ve dezavantajların QFD tekniğinde nasıl incelenmesi gerektiği, işlem adımlarından bahsedilerek anlatılmıştır. Ayrıca karayolu projesi talepçisi olan müşteri kurum ve kuruluşların, istekleri ve bu isteklere bağlı olarak da ve ayrıca uzmanların görüşleri de alınarak QFD tekniğinde nasıl bir korelasyon kurulabileceğinden bahsedilmiştir. Bununla birlikte bu üç harita üretim yönteminden biri olan `uzaktan algılama` metodu hedef yöntem olarak seçilmiş ve bu hedef yöntemin gelecekte diğer yöntemlerin avantajlarına göre nasıl geliştirilmesi gerektiği QFD sistematiği içerisinde araştırılmıştır.

Highway projects, undertake very important roles in development and progress of a nation.In order to get contribution from highway projects, that are made with grand economic investments, the route that is intended to be designed between two points have to be selected properly and to be in compliance with the topography. To produce the maps and plans properly that serve as a base for this kind of transport engineering projects; will also be very important in terms of transport safety, transport security. However, in the design phase of the highway projects, to produce the plans and maps properly that are used as a base are among the most important criteria that deserves ultimate care in terms of quality and productivity. Preciseness and sensitively production of those maps and plans that serve for the engineering projects, will affect the preciseness and sensitivity of the highway projects in a great extent. In the production of a map or plan; geodetic or topographic production techniques, air photography using techniques or satellite image using technique that benefit from remote sensing satellites are utilized in general. There are advantages and disadvantages of these techniques among themselves. On the other hand, the method of quality function deployment that is known in literature as 'QFD', is a method that enables the evaluation of project technical criteria and the quality objectives alltogether that are expected from a project in the case of a selected certain subject or project. However, it is also a systematic and strategic review method that enables to find the best results in terms of the quality and productivity. And hence, in this study, the necessity of how to review the advantages and disadvantages of map and plan production techniques with QFD technique that serve as a basis for a highway project, are defined with mentioning the operation stages. In addition, it is also mentioned about how to establish a correlation in QFD technique by receiving the expert opinions for meeting the demands of the companies and organizations for fullfilling their highway projects. However, one of those three map production methods is selected `remote sensing` as target method, and it is mentioned in the operation stages of the QFD systematic as how to improve this target method in the future by considering the advantages of the other methods.