Yinelemeli olayların analizinde genişletilmiş Cox modellerinin kullanımı: işlem bazlı manipülasyon ile finansal oranlar ilişkisi üzerine bir çalışma

Abstract

İşlem bazlı nitelikte olan manipülatif faaliyetlere maruz kalan şirketlerin finansal tablolar analizi ve yaşam sürdürme analizi (survival analysis) ile incelenmesine yönelik olarak yapılan bu çalışmada; olanakları sınırlı olan yatırımcıların kendi çabaları ve hızlı bir şekilde ulaşabilecekleri finansal oranların, işlem bazlı manipülasyon açısından gösterge olarak kullanılabilirliği ve önem düzeyi Cox oransal hazard modeli çerçevesi kapsamında ölçülmüştür. Çalışmada; yinelemeli olayların analizinde genellikle tercih edilen ve genişletilmiş Cox oransal hazard modelleri olarak adlandırılan Andersen-Gill, Wei-Lin-Weissfeld ve Prentice-Williams-Peterson modelleri, hem istatistiksel anlamlılık ve temsil gücü açısından, hem de hisse senetleri piyasasında gerçekleşen manipülatif eylemlerin yapısal karakteristiklerinin açıklanabilmesi açısından test edilmiş ve incelenmiştir.Gerçekleştirilen analizler sonucunda; Toplam Borçlar-Aktifler oranı ile Piyasa Değeri-Aktifler oranlarınındaki artışların hisse senetleri açısından işlem bazlı manipülasyon gerçekleşme riskini artırdığı bulgusuna rastlanmıştır. Aynı şekilde, istatistiksel olarak yinelemeli olaylar olarak tanımlanan işlem bazlı manipülatif eylemlerin incelenmesinde Prentice-Williams-Peterson modelinin Toplam Süre (Total Time) spesifikasyonunun çalışmada kullanılan diğer modellere kıyasla temsil gücünün daha yüksek olduğu sonucuna da ulaşılmıştır.

This study focuses on the financial ratios, which can be reached easily by investors with limited resources, as an indicator for trade base manipulation. In the study, financial table analysis and survival analysis are employed in order to identify characteristics of the companies' stocks, which are exposed to trade based manipulation.In this study, Andersen-Gill, Wei-Lin-Weissfeld and Prentice-Williams-Peterson models, which adopt Cox proportional hazard model framework and generally named as extended Cox modes are used in terms of both statistical significance and identifiability of the manipulative actions' structural characteristics that took place in the stock market.It is concluded that, any increase in Total Debt - Assets Ratio and Market Value - Assets Ratio can increase the risk of occurrence of trade based manipulation in stock markets. It is also found that, compared to the other extended Cox models, which are employed in the thesis, Prentice-Williams-Peterson Total Time model is the most suitable model in studying trade based manipulation which can be identified as recurrent events.