Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliği kararlarında Kıbrıs sorunu ve bu sorunun Türkiye Avrupa Birliği ilişkilerine etkisi (2000`den günümüze)

Abstract

Tarihsel süreç perspektifinde İlk çağlardan itibaren jeostratejik önemi itibari ile adeta Orta Doğu'da bir karakol görevini üstlenmiş olan Kıbrıs Ada'sı, Doğu Akdeniz'in kavşak noktasında yer alması sebebi ile de bölgesel olduğu kadar küresel istikrar açısından da oldukça büyük önem taşımaktadır.Bu çalışmada; İngiltere'nin, Osmanlı İmparatorluğu'nun Birinci. Dünya Savaşı'na İtilaf Devletleri ile birlikte girmesini kendi adına bir fırsat olarak görmesi ve 5 Kasım 1914'te adayı ilhak etmesiyle başlayan süreçte tarihsel gelişmeler ışığında Kıbrıs sorununun bugünü incelenmiştir.Çalışmanın ana temasını, BM ve AB kararları çerçevesinde Kıbrıs sorununun geçirdiği evre ve günümüz koşullarında Kıbrıs sorununun geldiği nokta teşkil etmektedir. Teorik çalışmalar, bilimsel makaleler ve özellikle 2006 yılı sonrasına ait AB -Türkiye ilişkileri, Türkiye - Yunanistan, KKTC ? GKRK, AB ? GKRY ilişkilerindeki önemli noktalara işaret etmesi bakımından gazete dergi arşivleri de kullanılmıştır.BM Güvenlik Konseyi'nin Kıbrıs'la ilgili aldığı kararlar çerçevesinde sorunun çözümüne yönelik açılımlar ortaya konulurken, ilk kez kapsamlı bir çözüm önerisi olarak ortaya çıkan Annan Planı'nın Ada'da yapılan referandumla GKRK tarafından reddedilmesi KKTC için psikolojik üstünlük sağlamışsa da, sonrasında yaşanan gelişmeler; uluslararası kamuoyunun Türk tezlerini, anlamak ve kabul etmek istemediğini göstermiştir.Türkiye açısından Ada'da yaşayan soydaşlarının ve Anadolu'nun güvenliği açısından önemli olan Kıbrıs, Yunanistan için Yunan Pan Helenizm'inin bir parçası ve uzantısı olmuştur. Rumlar Ada'nın İngiliz hâkimiyetindeki ilk yıllarından itibaren Enosis taleplerini dile getirmeye başlamışlardır. Bu istek Kıbrıs sorununun da baş mimarı olarak karşımıza çıkmaktadır.BM zemininde çözüm arayışları GKRY nin AB'ye üye olarak alınmasıyla zemin değiştirme durumuyla karşı karşıya kalmıştır.Sonuç itibariyle; Kıbrıs, konumu itibariyle küresel ve bölgesel güçlerin etkinlik kurmak istediği bir merkez konumundadır. GKRY'de Şubat 2008'de yapılan seçim ,Rumların AB üyeliği sonrasındaki ilk seçim olması nedeniyle önem taşırken çözüm için büyük şans olarak nitelendirilen yeni GKRY' de eski politikaları devam ettirdiği görülmektedir. Tarafların çözüme yönelik taleplerinin ve anlayışlarının birbirleriyle örtüşmemesi Kıbrıs sorununun çözümünü zorlaştırmaktadır.

Cyprus Island, which with its geostrategic importance has almost taken over the function of an outpost in the Middle East from the first ages upto date within an historical perspective, is also very important in terms of both regional and global stability because of its location at the East Mediterranean crossroads.In our thesis current situation of the Cyprus Problem is studied in the light of historical developments beginning on 5 November 1914 with annexation of the island by England which took advantage of the situation of Ottoman Empire?s entry into the First World War together with the Allies.Main theme of our study is consisted of the evolution of the Cyprus Problem within the framework of UN and EU resolutions, and the the point where the Cyprus problem is now. In our study theoretical works, scientific articles, as well as archives of newspapers and magazines which take up important issues have also been overviewed with respect to EU Turkey relations following 2006, relations between Turkey and Greece, relations between Turkish Republic of Northern Cyprus(TRNC) and Southern Cyprus Greek Administration (SCGA), and relations between EU and SCGA.Refusal by the South Cyprus Greek Part at the end of a referendum made in the Island, of the Annan Plan which was put forth as a proposal for a comprehensive solution for the first time while opening out for solutions to the problem in line with the resolutions of UN Security Council in connection with Cyprus gave a psychological advantage to the TRNC; however, developments thereafter showed that the international public opinion was not eager to understand and admit the Turkish theses.Cyprus which is important for Turkey with respect to the safety of its inhabitants of Turkish origin and the security of Anatolia, has been a part and an extension of the Greek Pan Hellenism. From the first days of English rule in the Island, the Greek Cypriots begun voicing their Enosis demands. This demand is now in front of us as the main source of the Cyprus Problem.Efforts to find solution on UN platform is now in the course of changing platform following EU membership of SCGA. EU resolutions, too, consider SCGA as the sole authority of the Island as is the case in UN resolutions. Cyprus issue is always put forth as a problem on the way to EU membership of Turkey. In our study we take up the attempts of SCGA and Greece to block Turkey in EU and to press Turkey using the Cyprus problem.Concludingly, Cyprus is a center where, because of its location, global and regional powers try to be influential. Elections made in SCGA in February 2008 were of importance because of being the first elections following EU membership of Greek Cypriots; however, it is observed that the new SCGA which was considered as a great chance for a solution is also continuing the former policies. Demands and conceptions of the parties with respect to a solution do not overlap making it hard to find a solution to the problem