Yöneticilerin yönetim tarzlarının çalışanların iş doyumlarına etkileri

Abstract

Örgütler, hedeflerine iş doyumu yüksek çalışanları sayesinde ulaşabileceklerinin bilincinde olduğundan; örgüt yöneticileri de örgütün temel kaynağı olan çalışanlarının iş doyum düzeyine önem verirler. Örgütlerde iş doyumunu etkileyen temel faktörlerden birisi de yöneticilerin sergiledikleri yönetim tarzlarıdır.Bu araştırmanın amacı, savunma sanayi sektöründe faaliyet gösteren kurumlardaki yöneticilerin sergilemiş oldukları yönetim tarzları ile çalışanların iş doyumu arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Ayrıca çalışanların demografik özellikleri ile iş doyumu arasındaki ilişki de araştırılmıştır. Bu kapsamda araştırmanın literatür kısmında yönetim, yönetici, yönetim tarzları ve iş doyumu kavramları üzerinde durulmuştur.Araştırma 2012 yılı Nisan ayında, Ankara'da bulunan savunma sanayi sektöründe faaliyet gösteren kurumların çeşitli kademelerinde çalışan bireyler üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmada anket metodu kullanılmıştır. Bu kapsamda üç kurumda 371 çalışana anket uygulanmıştır. Anket formunda Beşli Likert Ölçeği kullanılmıştır. Bu ölçeğin amacı, çalışanların düşüncelerini yelpaze içerisinde derecelendirmektir. Anketler SPSS 18 programı ile değerlendirilmiştir.Bu çalışmada veriler üç ölçme aracı ile toplanmıştır. Yöneticilerin yönetim tarzlarını belirlemek için Terzi ve Kurt tarafından 2005 yılında geliştirilen Yönetici Davranışları Anketi (YDA) kullanılmıştır. Çalışanların iş doyumunu ölçmek için 1967 yılında Weiss, Dawis, Englan ve Lofquist tarafından geliştirilen Baycan tarafından Türkçe'ye çevrilen Minnesota İş Doyum anketinden yararlanılmıştır. Demografik değişkenleri belirlemek amacıyla da araştırmacı tarafından hazırlanan bir bilgi formu kullanılmıştır.Çalışmanın hipotezlerini analiz etmek için çoklu regresyon, korelasyon, T-testi ve one way anova testleri kullanılmıştır.Yapılan çoklu regresyon analizi sonucunda otokratik, demokratik katılımcı ve tam serbesti tanıyan yönetim tarzları ile iş doyumu arasında anlamlı bir ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Analiz sonucunda iş doyumunun %69 oranında bu faktörlere bağlı olarak şekillendiği anlaşılmıştır.Yapılan korelasyon analizleri sonucunda ise demokratik katılımcı yönetim tarzının çalışanların iş doyumunu arttırdığı; otokratik ve tam serbesti tanıyan yönetim tarzlarının ise çalışanların iş doyumunu azalttığı belirlenmiştir. Araştırma yapılan kurumlarda çalışanların iş doyumlarına en büyük etkiyi demokratik katılımcı yönetim tarzı sergileyen yöneticilerin yapmakta olduğu görülmüştür.Ayrıca kuramsal çerçevede ayrıntılı olarak ele alınan demografik özellikler ile iş doyumu ve yöneticilerin davranışlarından sağlanan iş doyumu arasındaki sonuçlar incelendiğinde bayanların ve kendisine bağlı çalışanı olanların genel iş doyumunun ve yönetici davranışlarından sağlanan iş doyumunun diğerlerine göre daha yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca aynı yöneticiyle çalışma süresi azaldıkça, eğitim seviyesi ve statü arttıkça genel iş doyumunun ve yönetici davranışlarından sağlanan iş doyumunun arttığı gözlemlenmiştir.Anahtar Kelimeler : Yönetim, yönetici, yönetim tarzları, iş doyumu.

Organizations achieve their aims with the personel who have a work satisfaction. Because of this reason managers have to care about the level of the work satisfaction for their personnel. Manager?s management styles are one of the main reasons for his satisfaction at the work.Purpose of this research is to define the relation between the management styles and the work satisfaction at the defense industry. In addition to this purpose, the relation between the demographic characteristic of the workers and the work satisfaction is also investigated. At this scope the literature of the research has dwelled upon the management, manager, management styles and work satisfaction concepts.This research has been accomplished with the individuals who work at the different sections of the defense industry companies at April 2012, Ankara. Public survey method is used at the research. Survey is answered by 371 personnel from three different companies. Five point likert scale method is used at the survey forms. Aim of using this method at the survey is to scale the ideas of the workers with the bunch map analysis. Surveys are evaluated with the SPSS 18 program.The data collected with three different measurement tolls. Managers Attitude Survey, which is created by Terzi and Kurt at 2005, is used to identify the manager?s management styles. The Work Satisfaction Survey is used to measure the work satisfaction which was created by Weiss, Dawis, Englan, Lofguist and translated to Turkish by Baycan at 1967. Also an information form is used by the researcher to identify the demographic variables.Multiple regression, correlation, t-test and one way anova tests are used to analyze the hypothesis for the research.By the result of multiple regression analysis, it?s observed that there is a meaningful relation between the work satisfaction and autocrat, democrat participator and exact freedom management styles. With this analysis, it?s understood that the 69 percentage of the work satisfaction is related to these factors.Results of the correlation analysis provide us that while the democrat participator management style is raising the work satisfaction, on the other side with the autocrat and exact freedom management styles are reducing it. It?s also observed that the managers who are using democratic participating management style shows the most effect on the personnel?s work satisfaction.While the work satisfaction provided by the demographic characteristics and the manager?s management style results are compared; women?s and the person who have a personel working for her / him has a high work satisfaction than the others. Moreover if the time spends for the same manager is getting less or the education level and the level of the personel get higher, the general work satisfaction and the work satisfaction provided from the manager?s management style is getting higher.Key Words: Management, manager, management styles, work satisfaction.