Kıbrıs sorunu ekseninde Türkiye-Avrupa Birliği ilişkileri

Abstract

Günümüz Türk dış politikasının en önemli iki gündem maddesini Kıbrıs sorunu ve Avrupa Birliği (AB) oluşturmaktadır. ?Kıbrıs Sorunu Ekseninde Türkiye-Avrupa Birliği İlişkileri? konulu çalışmada kamuoyunu meşgul eden bu iki konu birlikte ele alınarak, Türkiye'nin AB'ye üyelik sürecinde Kıbrıs sorununun etkisi analiz edilmeye çalışılmıştır.Kıbrıs sorunu ya da Türkiye'nin AB üyeliği konularında hazırlanmış birçok tez olduğu gibi, yüzlerce sempozyum ve panel düzenlenmiş, binlerce makale, köşe yazısı ve kitap yazılmıştır. Ancak yapılan literatür taraması sonucunda iki konunun birbiri ile irtibatlandırıldığı çalışma sayısının bir elin parmaklarını geçmediği tespit edilmiştir. Bu çalışmaların bazılarının eksik ya da yanlı olduğu, bir kısmının ise sorunu tüm yönleriyle ele almadığı veya uluslararası ilişkilerin dinamik yapısı nedeniyle güncelliğini muhafaza edemediği görülmüş ve bu konudaki eksikliğin giderilmesine katkıda bulunmak amacıyla bu tez çalışması gerçekleştirilmiştir.İngilizce ve Türkçe kaynaklardan istifade edilen tez çalışması esnasında nitel ve nicel araştırma teknikleri birlikte kullanılmış, Türk kamuoyunun konuya bakış açısını tespit edebilmek maksadıyla bir de anket uygulaması yapılmıştır. Ankette, araştırmanın yığınını Ankara ilinde ikamet eden Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları, örneklemini ise Ankara'da yaşayan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarından rastgele seçilen en az yüksekokul mezunu 200 kişi oluşturmuştur. Verilen cevaplara göre elde edilen veriler analiz edilerek tez çalışmasına dâhil edilmiştir.Tez, üç ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Kıbrıs sorunu ana hatlarıyla incelenmiş, ikinci bölümde Türkiye'nin AB'ye tam üyelik paradigması mercek altına yatırılmış ve son bölümde ise Türkiye'nin tam üyelik sürecinde Kıbrıs sorunun etkisi analiz edilmeye çalışılmıştır. Her bir bölümün başlı başına birkaç tez konusu oluşturacak kadar geniş kapsamlı ve mühim olması münasebetiyle konunun sınırlanmasında seçici davranılmaya gayret edilmiştir.Kıbrıs sorununun Türkiye'nin AB üyeliği önündeki en önemli engellerden biri olduğu yorumdan öte bir realitedir. Ancak bu çalışma sonucunda, Türkiye'nin üyeliğin önündeki tek engelin Kıbrıs olmadığı ve Kıbrıs sorunu AB'nin istediği şekilde çözüme kavuşturulsa dâhi Türkiye'nin kısa vadede tam üye olmasının mümkün görünmediği sonucuna varılmıştır. Bu aşamada yapılması gereken Kıbrıs'ı sırtımızda bir kambur olarak değil; milli bir dava olarak görmek ve 1974 sonrası elde edilen kazanımlardan ödün vermeksizin, AB üyelik sürecini büyük bir kararlılıkla sürdürmektir. Diğer yandan, AB'nin içinde bulunduğu ekonomik bunalımın aksine; Türkiye'nin, büyüyen ekonomisi, sahip olduğu genç nüfusu, güçlü ordusu, kültürel zenginlikleri ve jeopolitik konumuyla her geçen gün biraz daha çekim merkezi haline geldiği gerçeği göz ardı edilmemelidir.Tarih Felsefecisi Arnold Tonybee'nin ifadesiyle; akılla görme de, gözle görme gibi, araştırıcı ile araştırılan nesne arasında bir mesafe bırakıldığı zaman en sağlıklı şekilde gerçekleşebilir. Bu prensipten hareketle, Kıbrıs sorunu ve Türkiye'nin, AB üyelik sürecine mümkün olduğunca objektif bir şekilde yaklaşılmaya çalışılmıştır. Önümüzde yıllarda yaşanacak gelişmelerin ve yapılacak çalışmaların Kıbrıs sorunu ve Türkiye'nin AB'ye üyelik sürecine ait gerçekleri daha net biçimde gözler önüne sereceği değerlendirilmektedir.Anahtar SözcüklerKıbrıs Sorunu, Türkiye Cumhuriyeti, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Avrupa Birliği, Avrupa Birliği Üyelik Süreci.

Two pivotal topics in recent Turkish foreign policy are Cyprus dispute and European Union (EU). In this study, named ?Turkey Europe Union Relations in the axis of Cyprus dispute?, those two topics were examined together and the influence of Cyprus dispute over the accession process of Turkey to the EU was tried to get analyzed.There have been many thesis, symposiums, panel discussions, scientific papers, newspaper articles and books about Cyprus dispute and accession of Turkey to the EU. But after the literature review, it was determined that there are very few studies which examined those two topics together. Those studies were reviewed and it was seen that most of them were deficient in some ways, biased or lost its currency due to the dinamic structure of the international relations. This thesis research was made in order to make a contribution to this issue.In this thesis study, the English and Turkish sources was reviewed and both qualitative and quantitative research techniques were used. A pool was prepared and applied in order to define the Turkish public opinion on the subject. In the pool, the research stack was Turkish citizens resided in Ankara, the sample was 200 people chosen randomly from the Turkish citizens resided in Ankara who were at least college graduates. The collected data were analyzed and included in the thesis.Thesis was consisted of three main chapters. In the first chapter Cyprus dispute was examined, in the second chapter Turkey?s EU membership paradigm was viewed, in the last chapter the influence of Cyprus dispute over the accession process of Turkey to the EU was analyzed.It is a fact other than a comment that Cyprus dispute is the biggest issue in the accession process of Turkey to the EU. However, the results of this thesis research showed that, Cyprus was not the only problem in front of Turkey?s EU membership and even if Cyprus dispute could be solved as requested by EU, it would seem impossible for Turkey to become an EU member in short term. At this stage what we need to do is, not to see Cyprus as a hunch on our back and to continue with determination the accession process without making concessions of the acquisitions gained after 1974. On the other hand, it should not be ignored that Turkey, along with its developing economy ?unlike EU-, young population, powerful Armed Forces, cultural wealth, geopolitics lacation is becoming more and more important and creating a center of attention.History Philosopher Arnold Tonybee states that; Seeing through wisdom, like seeing through eyes, can best take place when a distance is achieved between the researcher and the object being examined. In accordance with this principle, Cyprus dispute and the accession process of Turkey to the EU were tried to be approached as objective as possible in this thesis. It is considered that the studies and developments in the following years will uncover the facts about Cyprus dispute and the accession process of Turkey to the EU.Key Words: Cyprus Dispute, The Republic of Turkey, Turkish Republic of Northern Cyprus, Europen Union, Accession Process of Turkey to the EU.