Avrupa Birliği`ne uyum çerçevesinde yapılan siyasi reformlar (1998-2015)

Abstract

Türkiye 1959'da Avrupa Birliği'nin temeli olan Avrupa Ekonomik Topluluğu'na ortak üyelik başvurusunu yapmıştır. Türkiye'de siyasi çalkantılar ve askeri müdahaleler üyelik sürecini kesintiye uğratmış; 1993'te Kopenhag'da tespit edilen `üyelik kriterlerinden` biri olan siyasi kriterlerin, üyeliğin ön koşulu haline getirilmesi ve Türkiye'nin bu şartları karşılamıyor olması, tam üyeliğin ötelenmesine neden olmuştur.Bu çalışmada; Türkiye'nin siyasi kriterleri karşılama bağlamında 2001'de başlattığı siyasi reform sürecinin 2005'ten sonra yavaşlaması ve bu yavaşlamanın arkasındaki Türkiye ve Avrupa Birliği kaynaklı etkenler irdelenmiştir. Çalışmanın birinci bölümünde; Avrupa Birliği'ne katılımın koşulları, adaylık statüsünün kazanılması ve sonraki gelişmeler ele alınmıştır. İlişkilerin en yoğun olarak yaşandığı ve siyasi reform kapsamında yapılan yasal düzenlemelerin hız kazandığı süreç ikinci bölümde incelenmiştir. 2005 Sonrası Avrupa Birliği-Türkiye ilişkilerinin gerileyen seyrine Türkiye ve Avrupa Birliği kaynaklı gelişmelerin siyasi reformlara etkileri bağlamında bakılmıştır. 2008 sonrası rayına oturan ve yargı reformu paketlerinin gerçekleştiği süreç Üçüncü bölümde ele alınmıştır. Dördüncü ve son bölümde, Avrupa Birliği Müktesebatı'na uyum kapsamında hayata geçirilen kurumsallaşma mekanizmaları ve bu mekanizmaların performansları değerlendirilmiştir.Çalışmamızda birinci elden dokümanlara ulaşılarak, `Doküman İncelemesi` araştırma yöntemi kullanılmıştır.Araştırmamızın sonucunda; Türkiye'de geniş kapsamlı siyasi reform çabalarının 2001-2005 yılları arasında hızlı ve kararlı bir şekilde yürütüldüğü; Aralık 2004 Brüksel Zirvesi'nde AB'nin Türkiye'ye Müzakere tarihi verilmesine karşı ağır şartlar içeren kararlar almasının, Türk kamuoyunda Avrupa Birliği karşıtlığını tetiklediği; dolayısıyla siyasi reform sürecinin yavaşladığı ve ilişkilerin 2008 yılı başlarına kadar durağan seyrettiği; sonrasında az da olsa yeniden ivme kazanan ilişkilerin ağır aksak yürüdüğü ve 2015'e gelindiğinde müzakere sürecinin her iki tarafın da beklentilerini karşılamadığı görülmüştür. Anahtar Sözcükler: AB, Uyum Paketi, İlerleme Raporu, Katılım Ortaklığı Belgesi, Ulusal Program

Turkey has applied for associate membership to European Economic Community which is the basis of European Union in 1959. The political unrest and military intervention has suspended the membership process, the political criteria which is one of the membership criteria determined in 1993 in Copenhagen being the requisite of membership and Turkey's not meeting requirements of political criteria has caused the postponing of full membership.In this study after 2005 slowing down of political reform process, which was started by Turkey in 2001 and Turkey and European Union sourced effects on reforms' slowing down have been discussed. The first section of the study, the conditions of joining Europen Union, having the right of candidate status and the developments afterwards have been addressed. The Relationship of the most intensive in and legal arrangements which have accelerated in the context of political reform was examined in the second section. After 2005 declining trend of EU - Turkey relations were examined in the context sourced of the development from Turkey and the European Union influences on political reform. The process after 2008 get back on the rails and the Judicial Reform Package is carried out at it that has been discussed in the third section. In the fourth and final section, the institutional mechanisms that are implemented as part of program for alignment with the EU Acquis communautaires and the performance of these mechanisms have been evaluated. In our study by reaching the documents from first hand `Document Analysis` research method has been used. In the conclusion of our research; in Turkey between 2001-2005 the wide-ranging political reform efforts being conducted in a fast and decisive manner; on December 2004 in Brussels Summit although Turkey are given an interrogation date EU's decisions involving heavy conditions thus inducing Turkish public opinion on anti-European Union; consequently the political reform process slowing and the relations that remained stable until the beginning of 2008, after a slight leastwise re-acceleration relations going at a snail's pace and when the 2015 point negotiation process falling short of the expectations for the both of sides that have been seen.Key Words: EU, Conformity Packet, Progress Reports, Accession Partnership Document, Natıonal Program