Psikolojik dışlanma ile internet kullanma alışkanlıkları arasındaki ilişkide öz duyarlığın aracı rolü

Abstract

Bu araştırmanın temel amacı psikolojik dışlanma ve internet bağımlılığı arasındaki ilişkide öz duyarlığın aracı rolünü incelemektir. Bu temel amacın yanında günlük ve haftalık internet kullanımı ve yaş, cinsiyet, anne-baba eğitim düzeyi gibi demografik değişkenler ile internet bağımlılığı arasındaki ilişkiler de incelenmiştir. Araştırmanın örneklemini Necmettin Erbakan Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi'nde eğitim gören toplamda 457 üniversite öğrencisi oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak kişisel bilgi formu, İnternet Bağımlılığı Ölçeği, Öz Duyarlık Ölçeği ve Ergenler İçin Sosyal Dışlanma Ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen bulgular psikolojik dışlanmanın görmezden gelinme alt boyutunun internet bağımlılığının bütün alt boyutları ile pozitif yönde ilişkili olduğu göstermiştir. Dışlanma alt boyutunun ise yalnızca tolerans ve kişilerarası ve sağlık problemleri boyutları ile ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Yapılan aracılık analizi sonuçlarına göre dışlanma alt boyutu ile internet bağımlılığının tolerans ve kişilerarası ve sağlık problemleri boyutları arasındaki ilişkide öz duyarlığın tam aracı rolü bulunmaktadır. Görmezden gelinme alt boyutu ile internet bağımlılığının bütün boyutları arasındaki ilişkide öz duyarlığın aracı rolünün olduğu bulunmuştur. İnternet kullanım alışkanlıklarının internet bağımlılığının alt boyutlarını yordamasına ilişkin aşamalı regresyon analizi sonuçlarına göre haftalık internet kullanımının kompulsif kullanım, geri çekilme, tolerans ve zaman yönetimi alt boyutlarını yordadığı tespit edilmiştir. Günlük internet kullanım süresinin de kişilerarası ve sağlık problemleri alt boyutunu yordadığı bulunmuştur. Cinsiyet değişkeninin kompulsif kullanım, geri çekilme, tolerans ve zaman yönetimi boyutları ile ilişkili olduğu ancak yaş, anne-baba eğitim durumu demografik değişkenlerin ise internet bağımlılığının hiçbir boyutu ile ilişki göstermediği saptanmıştır. Anahtar Sözcükler: İnternet Kullanımı, İnternet Bağımlılığı, Psikolojik Dışlanma, Öz Duyarlık, Görmezden Gelinme, Dışlanma

The aim of the present study was to examine the mediating role of self-compassion in the relationship between ostracism and internet addiction. Besides, the roles of daily and weekly internet usage and the demographic variables like age, gender, parent education level in predicting internet usage habits were also explored. The sample was composed of 457 university students studying in Necmettin Erbakan University Ahmet Keleşoğlu Faculty of Education. Data was gathered by using a personal information form and Internet Addiction Scale, Self Compassion Scale and Ostracism Experience Scale for Adolescents. Mediation analyses were carried out to examine the mediating role of self-compassion. The results showed that self-compassion mediate the relationships between `ignored` dimension of ostracism and all subdimensions of internet addiction; and the relationship between `excluded` dimension of ostracism and tolerance and interpersonal and health problems dimensions. The role of daily and weekly internet usage and demographic factors in predicting internet using habits were examined using separate step-wise multiple regression analysis for each internet addiction dimension. Weekly internet usage and gender emerged as variables that predict compulsive use, withdraw, tolerance and time management dimensions. Moreover, daily internet usage predicted interpersonal and health problems sub-dimensions. Gender was found to be associated with compulsive use, withdraw, tolerance, and time management dimensions. Age and parental education level did not show any significant relation to internet addiction. Keywords: Internet usage, Internet addiction, Ostracism, Self compassion, Ignored, Excluded