Sığınmacılar ve geçici koruma altındaki engelli Suriyeliler ile engelli ıraklılar: Türkiye`de sağlık ve rehabilitasyon hizmetlerine erişimlerindeki sorunları ve çözüm önerileri

Abstract

Engellilik insan olmanın getirdiği ayrılmaz bir parçadır. Dünya genelinde her bireyin, hayatının tümü veya geçici olacak şekilde bedensel ve zihinsel işlevlerini yerine getiremeyecek duruma gelmesi olasıdır. Engellilik karmaşık bir olgu olmakla birlikte pek çok sebebi olabilir. Göç olgusu da bu sebepler arasında sayılabilir. Göç eden engelli bireylerin yaşadıkları en önemli sorun ise sağlık problemleridir. Bu çalışmada, Sığınmacılar ve Geçici Koruma Altındaki Engelli Suriyeliler ile Engelli Iraklılar: Türkiye'de sağlık ve rehabilitasyon hizmetlerine erişimlerinde yaşadıkları sorunları irdelenmeye çalışılmış ve bu sorunlara yönelik çözüm önerileri ele alınmıştır. Araştırma evrenini, rassal olarak seçilen 515 aile ile yapılan yüz yüze görüşme ve elektronik iletişim yöntemleri oluşturmuştur. Anket sorularının oluşturulmasında Buz (2002) ve Önal (2015) 'in çalışmalarından yararlanılmıştır. Çalışmanın ilk bölümünde göç kavramı, ikinci bölümde geçici koruma kavramı/mülteci/şartlı mülteci-sığınmacı kavramları, üçüncü bölümde sağlık hakkı ve haklara erişim konusu kavramsal, hukuki ve teorik boyutlarıyla incelenmiştir. Son bölümde ise Geçici Koruma Altındaki Engelli Suriyeliler ile Engelli Iraklı Sığınmacıların sağlık ve rehabilitasyon hizmetlerine erişimde yaşadıkları sorunların tespiti yapılmış ve bu sorunlara çözüm önerileri geliştirilmiştir.Verileri değerlendirmede Geçici Koruma Altındaki Suriyelilerin ve Iraklı Engelli sığınmacıların sosyo-demografik özellikleri ile sağlık hizmetlerine erişim sürecinde yaşadıkları faktörlerin frekans ve yüzde dağılımları verilmiş, ki-kare analiziyle faktörler arasındaki anlamlılık düzeyi belirlenmiştir. Bağımlı ve bağımsız değişkenlerin hipotezler üzerindeki etkilerini incelemek için Çoklu Varyans Analizi olan MANOVA uygulanmıştır.Araştırma sonucunda belirlenen sorunlar; dil ve iletişim problemleri, yaşam şartlarının yetersizliği, hasta-hekim ile hasta-sağlık personeli arasında olumsuz ilişki ve sağlık hizmetleri erişimlerinin olumsuz işleyişidir. Sonuç bölümünde belirlenmiş olan beş temel başlık altında sıralanan bu sorunların çözümüne yönelik öneriler sunulmuştur.Anahtar Sözcükler: Geçici Koruma Altındaki Engelli Suriyeliler, Sığınmacı, Mülteci, Engellilik, Sağlık Hakkı.

Disability is an integral part of being human. It is possible that every individual in the world will not be able to fulfill his or her bodily and mental functions in all or temporary ways. While disability is a complex phenomenon, there can be many reasons. The phenomenon of migration can also be counted among these reasons. The most important problem experienced by disabled individuals who migrate is health problems.In this study, asylum seekers and disabled Syrians with disabilities under temporary protection: Turkey has attempted to address the problems they experienced in accessing health and rehabilitation services and addressing the proposals for solutions to the history of these problems Below. The research universe has established a face-to-face interview and electronic communication methods made with the 515 family selected as unal. The study of Ice (2002) and Önal (2015) was utilized in the creation of questionnaire questions.In the first part of the study, the concept of migration, the reasons and the history of mandatory migrations to Turkey throughout history have been investigated. The concept of temporary protection in the second part/refugee/conditional refugee-asylum seekers; It is examined with conceptual, legal and theoretical dimensions. In the third chapter, access to health and rights is investigated. In the last chapter, the problems experienced by disabled Syrians and disabled refugees under temporary protection have been determined to access health and rehabilitation services, and suggestions for solutions to these problems have been developed.As a result of the research, the factors in the process of access to health services of Syrians and disabled asylum seekers under temporary protection were determined. Main problems are; Language and communication problems, lack of living conditions, negative relationship between patient-physician and patient-health personnel and the negative functioning of access to health services. Suggestions for solving these problems are presented under the five basic headings outlined in the results section.The necessary legal permission was obtained from the General Directorate of Immigration Administration of T.C. Ministry of Internal Affairs for this study.Key Words: Disabled Syrians, asylum seekers, refugees, disability, health rights under temporary protection.