Mülteci çocukların duygusal yılmazlıklarının ve sosyal destek algılarının incelenmesi: Karşılaştırmalı bir çalışma

Abstract

Bu araştırma, mülteci çocukların duygusal yılmazlık ve sosyal destek algılarının mülteci olmayan çocuklar ile karşılaştırmalı incelemesini ve mülteci çocukların duygusal yılmazlık ve sosyal destek düzeylerinin bazı değişkenler (cinsiyet, yaş, sosyoekonomik düzey, Türkiye'de bulunma süresi) açısından incelenmesini amaçlamaktadır. Buna ek olarak, mülteci çocukların duygusal yılmazlıkları ve sosyal destek algıları arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırma grubu 2017-2018 ve 2018-2019 eğitim-öğretim yıllarında Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı Ankara'nın Mamak ilçesindeki 4 resmi devlet okulunun 5., 6., 7. ve 8. sınıflarında öğrenim görmekte olan, araştırmaya katılmaya gönüllü 157 mülteci ve 157 mülteci olmayan öğrenciden oluşmaktadır. Araştırmada, çocukların duygusal yılmazlık düzeylerini belirlemek için Duygusal Yılmazlık Ölçeği-(DYÖ) (Kurtoğlu, 2013), algılanan sosyal destek düzeylerini belirlemek için Çocuk ve Ergenler İçin Sosyal Destek Değerlendirme Ölçeği- (Ç-SDDÖ) (Gökler, 2007) ve demografik özelliklerini belirlemek için araştırmacı tarafından geliştirilen Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Verilerin analizi, SPSS 21 ve LISREL 9.2 istatistik programları kullanılarak yapılmıştır. Bu araştırmada, mülteci çocukların mülteci olmayan çocuklara göre, DYÖ ve Ç-SDDÖ toplam ölçek ve alt ölçek puanlarının farklılaşıp farklılaşmadığını saptamak amacıyla Mann Whitney U testi kullanılmıştır. Mülteci çocukların, DYÖ ve Ç-SDDÖ toplam puanlarının cinsiyet değişkenine göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek amacıyla Bağımsız Gruplar t testi kullanılmıştır. Mülteci çocukların DYÖ ve Ç-SSDÖ toplam puanlarının algılanan sosyoekonomik düzey değişkenine göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek amacıyla tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Mülteci çocukların DYÖ ve Ç-SDDÖ toplam puanlarının yaş ve Türkiye'de bulunma süreleri ile aralarındaki ilişkiyi tespit etmek amacıyla Pearson Korelasyon Analizi yapılmıştır. Ayrıca araştırmanın sürekli değişkenleri, duygusal yılmazlık ve algılanan sosyal destek düzeyi arasındaki ilişkinin anlamlı olup olmadığını belirlemek için Pearson Korelasyon Analizi yapılmıştır. Bu araştırmanın bulgularına göre, mülteci çocukların, mülteci olmayan çocuklara göre DYÖ ve Ç-SDDÖ toplam ölçek ve alt ölçek puanları arasında anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Mülteci çocukların, duygusal yılmazlık ve algılanan sosyal destek düzeylerinin mülteci olmayan çocuklara göre daha düşük olduğu görülmüştür. Mülteci çocukların algılanan sosyal destek düzeylerinin arttıkça duygusal yılmazlık düzeylerinin yükseldiği sonucuna ulaşılmıştır. Mülteci çocukların duygusal yılmazlıkları, cinsiyet ve algılanan sosyoekonomik düzeye göre anlamlı olarak farklılık göstermemektedir. Mülteci çocukların duygusal yılmazlıkları ile yaşları arasında anlamlı bir ilişki bulunurken, Türkiye'de bulunma süresi ile anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Mülteci çocukların algılanan sosyal destek düzeyleri cinsiyete göre anlamlı bir farklılık göstermezken, algılanan sosyoekonomik düzeye göre anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Mülteci çocukların algılanan sosyal destek düzeyleri ile yaşları arasında pozitif yönlü bir ilişki saptanırken, Türkiye'de bulunma süresi ile ilişki bulunamamıştır. Sonuçlar, ilgili literatüre dayandırılarak tartışılmış, psikolojik danışma ve rehberlik alanında yapılacak araştırmalara yönelik öneriler sunulmuştur.

This study aims to compare the perceptions of emotional resilience and social support of refugee children with non-refugee children. Besides that, the relationship between emotional resilience and social support perceptions of refugee children will be examined. In addition to that, this study intends to examine emotional resilience of refugee children and their social support levels from the perspective of some variables (such as gender, age, socioeconomic status, staying time in Turkey). The research group included 157 refugees and 157 non-refugee volunteer students from the 5th, 6th, 7th and 8th grades of four official public schools in Mamak district of Ankara in the 2017-2018 and 2018-2019 academic years. In this research, Emotional Resilience Scale (ERS) was used to determine the emotional resilience level of the children (Kurtoglu, 2013), Social Support Rating Scale for Children and Adolescents (SSRS) (Gokler, 2007) was used to identify the level of their perceived social support, and The Personal Information Form, which was developed by the researcher, was used to define the demographic characteristics of the children. The data were analyzed using SPSS 21 and LISREL 9.2 statistical program. In this research, refugee children were compared to non-refugee children and in this comparison, Mann-Whitney U test was used in order to determine if there are any differences between ERS and SSRS total scale and subscale scores. Independent Groups t tests were used to determine whether ERS and SSRS total scores of refugee children differ according to gender variable. One-way analysis of variance (ANOVA) was used to determine whether ERS and SSRS total scores of refugee children differ according to the perceived socioeconomic level variable. Pearson Correlation Analysis was performed in order to detect the relationship between the ERS and SSRS total scores of refugee children, and their age, length of their staying time in Turkey. Pearson Correlation Analysis was conducted to determine whether the relationship between emotional resilience and perceived social support was significant. A significant difference was found between ERS and SSRS total scale and subscale scores of refugee children compared to non-refugee children. Emotional resilience and perceived social support levels of refugee children were lower than non-refugee children. As the perceived social support levels of refugee children increased, the level of emotional resilience also increased. Emotional resilience of refugee children does not differ significantly according to gender and perceived socioeconomic level. While a significant relationship was found out between age and the emotional resilience of refugee children, no such a significant relationship was seen with length of their staying time in Turkey. While perceived social support levels of refugee children did not show a significant difference according to gender, a significant difference was found according to perceived socio-economic level. While a positive relationship was seen between the perceived social levels and age of refugee children, there was no correlation seen with the length of their staying time in Turkey. The results were discussed on the basis of the relevant literature, in the future, suggestion for research in the field of psychological counseling and guidance were presented.