Okul öncesi kuruma devam eden 3-6 yaş arasındaki çocuklarda babanın ebeveynlik stilinin çocuğun sosyal yetkinlik ve davranışları ile ilişkisi

Abstract

Bu tez çalışmasında; öncül olarak bazı demografik değişkenlere (çocuğun yaşı, cinsiyeti ve doğum sırası; babanın yaşı, eğitim düzeyi ve ailenin gelir düzeyi) göre babanın ebeveynlik stili boyutları ve okul öncesi dönemdeki çocuklarının sosyal yetkinlik ve davranışları arasındaki farklar, temel olarak da babanın hangi ebeveynlik stillerinin çocuğun sosyal yetkinlik ve davranışlarını yordadığı incelenmiştir. Araştırmanın örneklemini Ankara ve Çorum'da okul öncesi kuruma devam eden 3-6 yaş (Ort. = 4.5, S = 0.85) arasındaki çocuklar ve 25-58 yaş (Ort. = 35.23, S = 5.36) aralığındaki babaları oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak 'Kişisel Bilgi Formu', 'Sosyal Yetkinlik ve Davranış Değerlendirme Ölçeği (SYDD-30)' ve 'Ebeveyn Stilleri ve Boyutları Ölçeği' kullanılmıştır. Toplam 229 (102 kız, 127 erkek çocuk) katılımcı ile istatistiksel analizler yapılmıştır. Çocuğun sosyal yetkinlik ve davranışları ile babanın ebeveynlik stillerinin bazı demografik değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığını ortaya koymak amacıyla bir dizi t-test ve ANOVA, değişkenler arası ilişki için Pearson Korelasyon analizi yapılmıştır. Yapılan analizler sonucunda, kız çocuklarının sosyal yetkinlik düzeylerinin erkek çocuklara göre daha yüksek olduğu görülmüştür. Ayrıca yüksek gelir düzeyine sahip ailelerin çocuklarının kızgınlık-saldırganlık düzeyi, düşük gelir düzeyine sahip ailelerin çocuklarına göre daha yüksek bulunmuştur. Çocuğun sosyal yetkinlik, kızgınlık-saldırganlık ve kaygılı-geri çekilme davranışlarını yordayan ebeveyn stillerini boyutlarını belirlemek amacıyla çoklu regresyon analizi yapılmıştır. Buna göre, çocuğun sosyal yetkinliğini demokratik ebeveynlik stili boyutunun anlamlı olarak yordadığı; çocuğun kaygılı-geri çekilme davranışlarını ise izin verici ve demokratik ebeveynlik stilinin anlamlı olarak yordadığı görülmüştür. Bulgular literatür ışığında tartışılmıştır.Anahtar sözcükler: Okul öncesi dönem, babanın ebeveynlik stili, sosyal yetkinlik, kaygılı-geri çekilme, kızgınlık-saldırganlık.

The primary aim of this thesis was to examine the differences between father's parenting styles and their children's social competence and behaviors depending on some demographic variables (child's age, sex and birth order; father's age, education and income) and the main aim of the study was to invesitigate to what extent the father's parenting styles (democratic, authoritarian and permissive) predict the child's social competences and behaviors. The participants were 3 to 6 years old preschool children (M = 4.5, SD = 0.85) and their fathers (M = 35.23, SD = 5.36). The data collection instruments, used in the study, were 'Demographical Information Form', 'Social Competence and Behaviors Evaluation Scale (SCDE-30)' and 'Parenting Styles and Dimensions Scale'. The data, collected from 229 (102 girls, 127 boys children and their fathers) participants, were analyzed with t-tests, ANOVA, Pearson Correlation and Multiple Regression according to the hypotheses. The result of the analysis, in order to test gender differences in social behaviors of the children, showed that social competence scores of the girls were significantly higher than the boys. Additionally, the anger-aggressive score of the children from high income families have been found higher than the low income families' children. According to the multiple regression analyses results, democratic parenting style predicted significantly the childrens' social competence scores. Also, the permissive and democratic parenting styles of the fathers significantly predicted the childrens' anciety-withdrawal scores. The findings were discussed in the light of the literature.Key Words: Preschool period, father's parenting style, social competence, anxiety-withdrawal, anger-aggression.