Değişen dünya düzeni etkisinde Filistin-İsrail sorunu

Abstract

Kaplan, Fatma Kevser. Değişen Dünya Düzeni Etkisinde Filistin-İsrail Sorunu, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2019. Bu çalışmanın amacı Değişen Dünya Düzeni Etkisinde Filistin-İsrail Sorununu kronolojik şekilde analiz etmektir. Filistin-İsrail sorunu, Yahudilerin İsrail Devletini kurma çabaları ile başlamış, olup sorunun önemi ve boyutu git gide artmıştır. 1948 tarihinde, İsrail devleti resmen kuruluncaya kadar Yahudiler uluslararası arenada hem destek hem de meşruiyet arayışında olmuştur. Yahudiler bu arayışlarında Filistin topraklarının Yehova tarafından kendilerine vaat edildiği iddialarıyla dini ve tarihi bir temel oluşturma çabasında olmuşlardır. Bu iddia, diasporadaki Yahudilerin bir araya toplamalarını kolaylaştırmıştır.Yahudilerin uluslararası anlamda aldığı ilk destek Balfour Deklarasyonu ile olmuştur. Filistin topraklarında İngiliz Manda Yönetiminin kurulması ile Yahudiler bölgede güçlenmeye başlamıştır. Bu süreçte Yahudilere önemli düzeyde maddi destek sağlanmıştır. Toprak satın alımları, İsrail Devleti'nin kuruluş dönemine doğru artış göstermiştir. Nihayet 14 Mayıs 1948 tarihinde İsrail Devleti resmen ilan edilmiştir. Bu tarihten sonra Filistin-İsrail arasındaki tansiyon artmış, Yahudiler Filistin topraklarını ele geçirmeyi sürdürmüştür. Sonrasında yaşanan 1967 ve 1973 savaşlarının sonuçları Filistin için yıkıcı olmuştur. Filistin-İsrail arasında gerginlik sürerken Orta Doğu ülkeleri ve ABD, İngiltere ve Rusya gibi ülkeler barış girişimlerinde bulunsa da somut adım atılamamıştır. BM ise her saldırı sonrası İsrail'i kınamış ve yaptırım gücü olmayan kararlar almakla kalmıştır. İsrail ile çatışmalar bir yana Filistin'de örgütler arasında da gerilim söz konusu olmuştur. Özellikle, militan İslami örgüt olarak bilenen Hamas ile El-Fetih arasında önemli anlaşmazlıklar yaşanmıştır. İsrail işgali ve saldırıları durmaksızın devam ederken ABD'nin yeni başkanı Trump'ın önce Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıyacağını açıklaması ve sonrasında büyükelçiliğini Tel Aviv'den Kudüs'e taşıması Filistin-İsrail sorununu çıkmaza sokmuştur. ABD tarafından gerçekleştirilen bu hamleler tüm dengeleri değiştirmiştir. Anahtar Sözcükler: Filistin-İsrail sorunu, ABD, Balfour Deklarasyonu, Diaspora, Birleşmiş Milletler.

Kaplan, Fatma Kevser. Palestinian-Israeli Question under the Impact of the Changing World Order, Master Thesis Work, Ankara, 2019The aim of this study is to analyze the Palestinian-Israeli Question under the Impact of the Changing World Order and International Actors chronologically. The Palestinian-Israeli Question has been started with the efforts of Jewish to establish a State of Israeli and importance and dimension of this question have growth increasingly. Jews have sought both support and legitimacy until the state of Israeli has been established in 1948 officially. Jews have tried to establish historical and religious basis for their claim that Jehovah promised them the land of Palestine. This claim has enabled to gather the Jewish Diaspora in all over the World. Jews have firstly been encouraged with the Balfour Declaration at international level. The establishment of the Mandate Government has strengthened the Jews' position in the region. The land purchases have increased about to establishment period. Finally, on 14th May 1948 the State of Israel has been established officially. Following to this date, the tension between Palestinian-Israel has increased and Jews have continued to capture the Palestinian land. Afterwards, the results of the 1967 and 1973 wars were destructive for Palestinians. While the tension between Palestine-Israel has been continued, the Middle East countries, USA, England and Russia have made attempts to make peace but there was no concrete step. United Nations have condemned Israel following to each attack and taken toothless decisions. Besides, the conflict with Israel, tension has been experienced between Palestinian organizations. Important disputes have been experienced between El-Fetih and Hamas who has been known as the militant İslamist organization. While the Israeli occupy and attacks have been continued , declaration of Trump, the new USA President that USA will recognize Jerusalem as the capital city of Israel and moving the USA Embassy from Tel Aviv to Jerusalem have placed the Palestinian-Israel Question in a dilemma. The attempts made by USA have changed all balances. Keywords: Palestinian-Israeli Question, USA, Balfour Declaration, Diaspora, United Nations.