Farklı dikkat türlerinin yaşa ve cinsiyete göre değişiminin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı; farklı dikkat türlerinin yaş ve cinsiyete göre değişiminin incelenmesidir. Araştırma, 2018-2019 öğretim yılında Ankara İli Keçiören İlçesine bağlı özel bir eğitim kurumunda öğrenim gören, 1-6. sınıfa giden 6-12 (72-144 ay) yaş grubundan 60 gönüllü erkek ve 60 kız çocuktan oluşmuştur. Katılımcıların seçici ve odaklanmış dikkatlerini değerlendirmek amacıyla Stroop Testi TBAG Formu (Stroop TBAG), sürekli dikkati değerlendirmek amacıyla İşaretleme Testi Türk Formu (İT) ve kısa süreli bellek kapasitelerini değerlendirmek amacıyla Görsel İşitsel Sayı Dizileri Testi B Formu (GİSD-B) kullanılmıştır. Verilere analizler yapılmadan önce MANOVA' nın varsayımlarını karşılama durumu incelenmiştir. Değişkenlerin normal dağıldığı (p >.05); varyansların da homojen olduğu (p>.05) belirlenmiştir. Yapılan incelemeler sonucunda Stroop Testi TBAG Formunun 5 süre puanı ve GİSD-B'nin 11 puanı üzerinde yaş ve cinsiyetin etkisini inceleyen analizler sonucunda, tüm puanlar açısından yaş temel etkisinin anlamlı olduğunu ancak cinsiyet temel etkisinin anlamlı olmadığını göstermiştir. Ayrıca bu iki testin analiz sonucunda yaş ve cinsiyet ortak etkisine rastlanmıştır. İT'nin 5 süre puanı üzerinde yaş temel etkisinin İT3 haricinde tüm puanlar için, cinsiyet temel etkisinin ise İT2, İT4 ve İT5 için anlamlı olduğunu göstermiştir. Ayrıca, İT1 puanı için yaş ve cinsiyet ortak etkisine rastlanmıştır. Sonuçlara bakıldığında; odaklanmış / seçici dikkat becerisinin, kısa süreli bellek kapasitesinin ve sürekli dikkat becerisinin 6-7 yaşta hızla geliştiği ve 8 yaştan itibaren ise bu hızın azalarak ortadan kalktığı bulunmuştur. 9 yaştan itibaren ise bu farkın tamamen ortadan kalktığı ve neredeyse yetişkin bir insan düzeyine ulaştığı bulunmuştur. Yapılan çalışma sonucunda; 6-8 yaş dönemindeki çocukların dikkatini arttırmaya yönelik olarak eğitim programlarının düzenlenmesi, bu dönemde çocukların özellikle henüz bu anlamda esnek bir yapıya sahipken mümkün olduğunca potansiyellerini kullanmaya yönelik olarak desteklenmelerinin önemli olduğu düşünülmektedir.Anahtar Kelimeler: Odaklanmış / Seçici Dikkat, Kısa Süreli Bellek Kapasitesi, Sürekli Dikkat

The aim of this study is to examine the variation among different attention types in comparison with age and gender.The research takes place in a private education institution in Keçiören/Ankara with 60 male and 60 female volunteer students at from 1 to 6 grades with 6 to 12 ages ( 72-144 months).To comment selective and focused attention of the participants, Stroop TBAG, to comment continuous attention IT, to comment short-term memory capacity GISD-B are executed. Before analyzing the data, suiting predictions state of MANOVA is examined.Distribution of the variables (p > .05) and homogeneity of variables (p > .05) is decided as normal.Analysis according to 5 time points above Stroop TBAG and 11 time points above GISD-B show basic-age effect is purposeful in terms of every type of point-class. However basic-gender effect is unreasonable.Moreover, according to results of these 2 tests, common effect of age and gender is found.For every point-classes excluding IT3, basic-age effect 5 time-points above IT is reasonable. Basic-gender effect is reasonable for IT2, IT4 and IT5. Besides, common gender-age effect is found for IT1.According to results, focused / selective attention skills, short-term memory capacity and continuous attention skill is improving fast at 6-7 age-band. From age of 8, this speed is decreasing to disappear. Beginning from age of 9, the difference is disappeared and reaches to adult-level.The result of this study shows ; Educational programs that aims to increase the attention of children at 6-8 age-band should be organized.As long as the children are flexible about this concept, they should be supported to reveal their potential.Keywords: Focused / selective attention, short-term memory capacity, continuous attention.