1999 Helsinki Zirvesi sonrası Avrupa Birliği-Türkiye ilişkileri

Abstract

Avrupa'da bütünleşme fikrinin temelleri çok eski tarihlere dayanmaktadır. Fakat bu birliğin kurulmasında II. Dünya Savaşı'nın yarattığı siyasal ve ekonomik çöküntünün yeri büyüktür. Savaş sonrası bozulan ekonomilerini geliştirmek amacıyla Fransa, Almanya, İtalya, Belçika, Hollanda, Lüksemburg ABD'nin de desteğiyle önce 1951 yılında Paris Anlaşması ile Avrupa Kömür ve Çelik Birliği'ni (AKÇT), daha sonra 1957'de Roma Anlaşması ile Avrupa Ekonomik Topluluğu'nu (AET) ve Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu'nu (AAET-EURATOM) kurdular. Süreç içerisinde yapılan antlaşmalarla genişleme yaşayan Topluluk, genişlemeye bağlı olarak kurumlarında değişiklikler yapmış, yeni kurumlar oluşturmuş ve mevcut kurumların yetkilerini arttırmıştır.Yarım asrı geride bırakan Türkiye-AB ilişkilerinin temeli 31 Temmuz 1959'da Türkiye'nin AET'ye üyelik için başvurusu ile atılmıştır. AET Bakanlar Konseyi, Türkiye'nin yapmış olduğu başvuruyu kabul ederek, üyelik koşulları gerçekleşinceye kadar geçerli olacak bir ortaklık anlaşması imzalanmasını önermiştir. 12 Eylül 1963 tarihinde imzalanan Ankara Anlaşması'nın 1 Aralık 1964 tarihinde yürürlüğe girmesiyle de Türkiye-AB ortaklık ilişkisi başlamıştır. Türkiye-AB ilişkilerinde önemli dönüm noktalarından biri 1996 da Gümrük Birliği Anlaşması'nın imzalanması, diğeri ise 1999 yılında gerçekleşen Helsinki Zirvesi'nde Türkiye'nin adaylık statüsünün teyit edilmesidir. Adaylık statüsü verilmesinin ardından Türkiye, Uyum Yasaları ve reform paketleri ile Kopenhag Kriterleri'ne bir an önce uyum sağlamayı hedeflemiştir. 17 Aralık 2004 tarihinde Brüksel'de düzenlenen Zirve toplantısında Türkiye'nin siyasi kriterleri yeterli ölçüde karşıladığı belirtilerek 3 Ekim 2005 tarihinde AB'ye katılım müzakerelerinin resmen başlatılması yönünde karar alınmıştır.Anahtar Sözcükler: Avrupa Birliği, Türkiye, Türkiye-AB İlişkileri

The basis of the idea of integration in Europe is based on a very ancient history. However, the political and economic collapse created by the 2nd World War was very important in the establishment of this union. France, Germany, Italy, Belgium, Netherlands, Luxembourg by the support of USA firstly constituted the European Coal and Steel Union (ECSC) with the Paris Agreement in 1951 and then continued to constitute the European Economic Community (EEC) and the European Atomic Energy Community (AAET-EURATOM) with the Treaty of Rome to develop their post-war distorted economies. The Community, which experienced expansion with the agreements made in the process, made changes in its institutions depending on the enlargement, created new institutions, and increased the powers of the existing institutions.Relations when were founded half a century ago between Turkey and the European Union based on Turkey`s application for membership of the EEC on 31 July 1959.EEC Council of Ministers, accepting that Turkey had made the application, has offered the signing of a partnership agreement will be valid until the membership conditions occur. Following the Ankara agreement signed on 12th September in 1963 entered into force on 1 December 1964, Turkey-EU partnership relationship began. One of the significant turning points in Turkey-EU relations in 1996 the signing of the Customs Union Agreement and the other is the confirmation of Turkey's candidate status at the Helsinki Summit in 1999. After giving candidate status to Turkey, it aims to ensure compliance with the Copenhagen criteria by Adjustment Act and the reform packages. It was indicated that Turkey provides political criteria in the Summit meeting held in Brussels on 17 December 2004. Because of that on 3 October 2005, it was decided to meet the EU accession negotiations formally launched. Key Words: European Union, Turkey, Turkey- EU Relations