Ceza Muhakemesi Hukukunda uzlaştırma

Abstract

Uzlaştırma, temellerini onarıcı adalet anlayışından alan bir alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemidir. Onarıcı adalet anlayışına uygun olarak merkezine mağduru alır. Mağdurun hak ve taleplerine önem verir. Zira artık gelişen dünyada insanlar yargılama sürecinde söz sahibi olmayı duygu ve düşüncelerinin önemsenmesini istemektedirler. Bu istekler, oldukça uzun bir süre hukuk sistemlerindeki egemenliğini korumuş olan cezalandırıcı adalet sisteminin alternatiflerin aranmasına neden olmuştur. İşte onarıcı adalet anlayışının bir ürünü olarak uzlaştırma kurumu da Türk ceza adalet sistemindeki yerini almıştır. Uzlaştırma ile bir taraftan mağdurların yargılama sürecine daha aktif olarak katılması sağlanırken, diğer taraftan faillerin eylemlerinin neticesini görerek sorumluluk alması ve pişmanlık duyması sağlanır. Taraflar arasındaki husumetin bitirilmesi nedeniyle de toplumsal barış yeniden kurulur ve husumet dava haline dönüşmeden sonlandığı için yargının iş yükünün de azalması sağlanır. Batı hukukundan İslam hukukuna kadar birçok hukuk sisteminde genel kabul görmüş bir kurum olan uzlaştırma esasen `ortak aklın bir ürünüdür`. Küresel çapta bir gelişme gösteren kurum, hukuk sistemimize girdiği 2005 yılından bu yana da sürekli olarak değişim ve gelişim göstermektedir. Bu gelişim ve değişimlerin esas gayesi kuruma işlerlik kazandırmaktır. Bu çalışmamızda, onarıcı adalet kavramı ve alternatif çözüm yolları, uzlaştırma kavramı, hukuki niteliği, amacı ve faydaları, tarihçesi ve karşılaştırmalı hukukta uzlaştırma, uzlaştırmanın esasları ve uzlaştırmanın usulü konuları işlenmiştir.Anahtar Kelimeler: Uzlaştırma, Onarıcı Adalet, Alternatif Çözüm Yolları

Victim offender mediation is an alternative solution of which is underpinned by restorative justice. In conformance with the restorative justice, it centralizes the victim. It gives importance to rights and claims of the victim. Such that, in the developing world, people want their emotions and thoughts to be minded within the proceedings process. Those wants conduced to searches of alternatives of retributive justice system which preserved its dominance in law systems for a long period of time. So victim offender mediation institution as a product of restorative justice also took its place in Turkish criminal justice system. While on one hand it is ensured for victims to participate in the trial process more actively, on the other hand it is ensured for perpetrators to see the results of their actions and to regret. Since the animosity between the parties has been ended, the social peace is reinstated and because the animosity has been ended without being converted to a lawsuit, it is ensured to diminish the work load of the jurisdiction. Victim offer mediation which is an institution widely accepted in many law systems from western law to Islamic law is essentially `a product of common mind`. The institution which demonstrated a development globally is demonstrating a continuous change and development since the year 2005 it has been included in our law system. Main purpose of those developments and changes is to bring functionality to the institution. In our study we considered restorative justice concept and alternative solutions, victim offender mediation concept, its legal nature, its purpose and benefits, its history and reconciliation in comparative law subjects.Keywords: Reconciliation, Restorative Justice, Alternative Solutions