Siirt yöresi elma (Malus domestica Borkh.) gen kaynakları

Abstract

Bu araştırma Siirt ili Merkez, Tillo, Şirvan, Eruh, Baykan, Kurtalan, Pervari ilçeleri ve bağlı köylerde yürütülen çalışma sonucunda; Şirvan, Pervari ve Eruh ilçeleri ve köylerinde yetiştirilen mahalli elma genotipleri üzerinde yürütülmüştür. 2014-2015 yılları arasında mahalli elma genotiplerinden meyvesi kaliteli ve pazar değeri yüksek, halkın tercih ettiği elma genotipleri göz önüne alınarak gözlemlenen çok sayıda genotip içinden 21 ağaçtan meyve örneği alınmıştır. Seçilen ağaçlarda fenolojik gözlemler ve toplanan meyve örneklerinde pomolojik analizler incelenmiştir. Fenolojik özellikler olarak tomurcuk patlaması, çiçeklenme başlangıcı, tam çiçeklenme, çiçeklenme sonu tarihi, çiçeklenme süresi, hasat tarihi ve TÇHS (Tam çiçeklenmeden hasada kadar geçen gün sayısı) belirlenmiştir. Tomurcuk patlaması 28 Mart-3 Mayıs tarihleri arasında, ilk çiçeklenme 2 Nisan-10 Mayıs tarihleri arasında, tam çiçeklenme 9 Nisan-17 Mayıs tarihleri arasında, çiçeklenme sonu 14 Nisan-23 Mayıs tarihleri arasında, Hasat zamanı 11 Ağustos-14 Ekim tarihleri arasında, TÇHS (Tam çiçeklenmeden hasada kadar geçen gün sayısı) 113-149 gün arasında olduğu belirlenmiştir. Pomolojik özellikler yönünden incelenen çeşitlerin meyve ağırlığı 20,45 g ile 73,42 g arasında, meyve boyu 32,73 ile 60,10 mm arasında, meyve çapı 36,27 ile 60,32 mm arasında, meyve sapı uzunluğu 4,23 ile 26,16 mm arasında, meyve sapı kalınlığı 1,96 ile 2,61 mm arasında, meyvelerin suda çözünebilir kuru madde miktarı % 6,032 ile % 13,24 arasında, titre edilebilir asit miktarı % 0,85 ile % 6,10 arasında, meyve suyu pH'sı 3,13 ile 5,37 arasında olduğu tespit edilmiştir. Bunun yanında yerel elmalarda meyve kabuğu rengi, meyve eti rengi, meyvelerde mumluluk ve tat durumları da belirlenmiştir.

This research was carried out on local apple varieties that are grown in Şirvan,Pervari,Eruh town and their villages, depending on field study in center of the province of Siirt, Tillo, Şirvan, Eruh, Baykan, Kurtalan, Pervari town and their villages. Fruit samples were taken between 2014-2015 from 21 trees that are qualified, high valuer in marketplace and people preffered. Phenological observations were made on selected trees and pomological properties were investigated on collected fruit samples. The bud burst, the beginning of flowering, the flowering time, the number of days from full bloom to harvest (FBD and the harvest date are phenological observations.According the research results,the bud burst was determined between 28 March-3 May,the date of first flowering between 2 April-10 May,the full of bloom between 9 April-17 May,the end of flowering between 14 April-23 May,the harvest date between 11 August-14 October,the number of days from full bloom to harvest (FBD) between 113-149 days.According to phenological observations, fruit weight were found between 20,45 g- 73,42 g, fruit size between 32,73-60,10 mm, fruit diameter between 36,27- 60,32 mm, fruit stalk length between 4,23 mm- 26,16, fruit stalk thickness between 1,96 mm -2,61 mm, the amount of soluble solids of fruit between % 6,032 - % 13,24, the amount of titratable acid between % 0,85 - % 6,10, the juice pH between 3,13-5,37 Besides, fruit peel color, fruit flesh color, fruit grittiness and taste states were determined.