Yol kenarı bahçelerinde yetiştirilen Zivzik narında (Punica granatum L.) ağır metal durumunun belirlenmesi

Abstract

İnsanlık tarihinin en büyük dönüm noktalarından biri olan sanayi devrimi, tüm sektörlerde olduğu gibi tarım sektöründe de önemli gelişmelere neden olmuştur. Ancak, bu sürecin doğrudan veya dolaylı olumsuz etkileri de göz ardı edilmemelidir. Gelişen dünyada tarım endüstrisinde kullanılan her türlü fosil yakıtları, egzoz atıkları, gündelik hayatın içindeki tüketim atıkları, sanayi atıkları gibi tüm atıklar ile tarım ilaçları, gübreler ve kontrolsüz girdi kullanımları ekolojik sistemi olumsuz olarak etkilemektedir. Bu çalışma Siirt ili, Şirvan ilçesi Pirinçli ve Kapılı köylerinde yetiştirilen Zivzik narında (Punica granatum L.) ağır metal birikimini belirlemek amacı ile yürütülmüştür. Çalışmada; karayoluna 0, 50, 100 m mesafelerde bulunan ağaçlardan alınan yaprak ve meyve örnekleri incelenmiştir. Çalışma sonunda araştırma alanlarının yol kenarından iç bölgelere doğru ağır metal kirliliğinden etkilenip etkilenmediği ve olası etkileşimin incelenen numunelerdeki miktarı araştırılmıştır. Analizler sonucunda elde edilen en düşük ve en yüksek değerler Co, Ni, Cd, Pb ve Cr için sırasıyla; Pirinçli köyü meyve analiz sonuçlarına göre; 0,082-0,238 mg kg-1, 1,160-1,559 mg kg-1, 0,087-0,179 mg kg-1, 0,326-0,449 mg kg-1 ve 0,606-1,054 mg kg-1 iken Kapılı köyü meyve analiz sonuçlarına göre ise; 0,085-0,137 mg kg-1, 1,042-1,123 mg kg-1, 0,037-0,076 mg kg-1, 0,277-0,520 mg kg-1 ve 0,762-0,932 mg kg-1 olarak bulunmuştur. Pirinçli köyü yaprak analiz sonuçlarına göre; 0,191-0,227 mg kg-1, 2,201-3,547 mg kg-1, 0,051-0,098 mg kg-1, 0,535-0,749 mg kg-1 ve 1,444-2,017 mg kg-1 iken Kapılı köyü yaprak analiz sonuçlarına göre ise; 0,213-0,217 mg kg-1, 2,160-2,511 mg kg-1, 0,058-0,114 mg kg-1, 0,579-0,676 mg kg-1 ve 1,688-1,518 mg kg-1 olarak tespit edilmiştir. Yapılan meyve analiz sonuçlarına göre; Pirinçli köyünde Co, Ni, Cr elementlerinin değerleri istatistiksel olarak önemli seviyede olduğu tespit edilirken, yaprak analizine göre sadece Ni değeri önemli seviyede bulunmuştur. Kapılı köyünde ise her iki analizde de elementlerin değeri istatistiksel olarak önemli seviyede bulunmamıştır.

The industrial revolution, one of the greatest turning points in human history, has caused important developments in the agricultural sector as well as in all sectors. However, the direct or indirect adverse effects of this process should not be overlooked. In the developing world, all kinds of waste such as fossil fuels, exhaust wastes, consumption wastes in everyday life, industrial wastes, agricultural chemicals, fertilizers and uncontrolled use of inputs are negatively affecting the ecological system. This study was carried out with the aim of determining the accumulation of heavy metals in Zivzik pomegranate (Punica granatum L.) grown in Pirinçli and Kapili villages of Sirvan district in Siirt province. In the study; leaf and fruit samples taken from the trees at 0, 50, 100 m distance to the highway were examined. At the end of the study, it was determined whether the research areas were affected by environmental pollution from the roadside to the inner zone, and the possible interaction was determined in the studied samples. Respectively for Co, Ni, Cd, Pb and Cr the lowest and highest values obtained for the analyzes are, while according to fruit analysis results of Pirinçli village; 0,082-0,238 mg kg-1, 1,160-1,559 mg kg-1, 0,087-0,179 mg kg-1, 0,326-0,449 mg kg-1 and 0,606-1,054 mg kg-1, also according to the results of the fruit analysis of Kapılı; 0.191-0.227 mg kg-1, 2.160-3.547 mg kg-1, 0.051-0.114 mg kg-1, 0.535-0.749 mg kg-1 and 1.444-2.017 mg kg-1. While according to Pirinçli village leaf analysis results are; 0,191-0,227 mg kg-1, 2,201-3,547 mg kg-1, 0,051-0,098 mg kg-1, 0,535-0,749 mg kg-1and 1,444-2,017 mg kg-1, according to Kapılı village leaf analysis results are have been detected as; 0,213-0,217 mg kg-1, 2,160-2,511 mg kg-1, 0,058-0,114 mg kg-1, 0,579-0,676 mg kg-1and 1,688-1,518 mg kg-1. While according to fruit analysis results; The values of Co, Ni, Cr elements were found to be at statistically significant levels in the Pirinçli village, according to the leaf analysis, only the Ni value was found at a significant level. In the Kapılı village, the value of the elements in both analyzes was not found at a statistically significant level.