Siirt ili ikinci ürün koşullarında bazı sorgum (Sorghum bicolor L.), Sudanotu [Sorghum sudanense (Piper) Stapf], Sorgum x Sudanotu melezi (Sorghum bicolor x Sorghum sudanense Stapf) ve mısır (Zea mays L.) çeşitlerinin verim ve bazı verim unsurlarının belirlenmesi

Abstract

Bu araştırma, Siirt ekolojik koşullarında ikinci ürün olarak yetiştirilebilecek bazı sorgum, sudanotu, sorgum x sudanotu melezi ve mısır çeşitlerinin ot verimi ve kalite özelliklerinin belirlenmesi amacıyla 2016 yılında yürütülmüştür. Araştırmada; 2 adet sorgum (Master BMR ve Rox), 1 adet sudanotu (Gözde-80), 3 adet sorgum x sudanotu melezi (Forage King, Sugar Graze-II ve Greengo) ve 3 adet mısır (OSSK-644, Samada-07 ve DKC6101) çeşitleri bitkisel materyal olarak kullanılmıştır. Araştırmada tarla denemesi, tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekrarlamalı olarak kurulmuştur. Çalışmada; bitki boyu, sap kalınlığı, bitkide yaprak sayısı, yeşil ot verimi, kuru ot verimi, ham protein (HP) oranı, ham protein verimi, asit deterjanda çözünmeyen lif (ADF) oranı, nötral deterjanda çözünmeyen lif (NDF) oranı ve nispi yem değeri (NYD)'ne ilişkin veriler elde edilmiştir. Araştırmada incelenen tüm özellikler (bitki boyu, sap kalınlığı, bitkide yaprak sayısı, yeşil ot verimi, kuru ot verimi, HP oranı, HP verimi, ADF oranı, NDF oranı ve NYD) yönünden ele alınan çeşitler arasında istatistiki açıdan p≤0.01 düzeyinde önemli farklılıklar tespit edilmiştir. Elde edilen araştırma sonuçlarına göre, sorgum ve mısır çeşitlerinin; bitki boyunun 217.9-295.3 cm, sap kalınlığının 12.42-24.45 mm, yaprak sayısının 10.5-14.4 adet/bitki, yeşil ot verimlerinin 2931.0-3577.0 kg/da, kuru ot verimlerinin 622.4-949.4 kg/da, HP oranının % 7.17-11.73, HP veriminin 60.33-100.28 kg/da, kuru otların içerdiği ADF oranının % 33.06-40.74, NDF oranının % 60.66-72.53 ve nispi yem değerlerinin 74.6-96.9 arasında değiştiği belirlenmiştir. Araştırma sonucunda; Siirt ili ve benzer ekolojik koşullar için yüksek yeşil ot, kuru ot ve HP verimleri ile düşük ADF ve NDF oranları dikkate alındığında Rox sorgum çeşidinin ekilmesi tavsiye edilmektedir.

This study was conducted to determine the yield and quality characteristics of some sorghum, sudangrass, sorghum x sudangrass hybrids and maize cultivars which can be grown as a second crop in Siirt ecological conditions in 2016.In the study; 2 sorghum (Master BMR and Rox), 1 sudangrass (Gözde-80), 3 sorghum x sudangrass hybrid (Forage King, Sugar Graze-II and Greengo) and 3 corn cultivars (OSSK-644, Samada-07 and DKC6101) were used as plant material. The field experiment was established with 3 replications according to randomized complete blocks design. Plant height, stem diameter, leaf number per plant, fresh herbage yield, hay yield, crude protein (CP) ratio, crude protein yield, ratio of insoluble fiber in acid detergent (ADF), ratio of insoluble fiber in neutral detergent (NDF), and relative feed values were obtained in the study.Statistically significant (p≤0.01) differences were obtained in all traits evaluated in the study (plant height, stem diameter, leaf number per plant, fresh herbage yield, hay yield, CP ratio, CP yield, ADF ratio, NDF ratio and NYD). According to obtained results, plant height (217.9-295.3 cm), stem diameter (12.42-24.45 mm), leaf number per plant (10.5-14.4), fresh herbage yield (2931.0-3577.0 kg/da), and dry yield (622.4-949.4 kg/da) were obtained for sorghum and corn cultivars. The CP ratio was between 7.17-11.73%, CP yield was between 60.33-100.28 kg/da, the ADF content of the dry grass was between 33.06-40.74%, the NDF content was between 60.66-72.53 and the relative feed values were varied between 74.6-96.9. As a result of the research; It is recommended to cultivate sorghum cultivar Rox when Siirt and similar ecological conditions are taken into consideration with high fresh grass, hay and HP yields and low ADF and NDF ratios.