Bakteri ve NPK uygulamalarının sümbül bitkisinin gelişimi ve besin elementi alımı üzerine etkileri

Abstract

Bu çalışma Hyacinthus orientalis 'Delft Blue' bitkisinin gelişimi ve besin elementi içeriği üzerine NPK ve bazı bakteri türlerinin etkisini ortaya koymak amacıyla yürütülmüştür. Tesadüf parselleri deneme desenine göre 3 tekerrürlü ve her tekerrürde beş saksı olacak şekilde laboratuvar koşullarında yürütülen çalışmada, sümbül soğanlarına, inorganik gübre olarak 20:20:20 NPK ticari gübresi ve bu gübrenin %50'lik dozu uygulanmıştır. Biyoorganik gübre olarak ise azot bağlayıcı bakteri: Cellulomonas turbata (TV54A), fosfat çözücü bakteri: Bacillus-GC Group (TV119E) ve azot bağlayıcı ve fosfat çözücü özellikleri beraber taşıyan bakteri: Kluyvera cryocrescens (TV113C) türleri uygulanmıştır. TV54A ve TV119E bakterileri tek başlarına uygulanmasının yanında ek olarak birlikte de uygulanarak etkileri belirlenmeye çalışılmıştır. Fenolojik ve morfolojik gözlemlerin yapıldığı araştırmada, yaprak ve soğanlarda bazı besin elementleri analiz edilmiştir. En erken ilk çiçeğe gelme süresi, tam çiçeğe gelme süresi ve hasat süresi 1/2 NPK uygulamasında sırasıyla 52.066, 53.700 ve 54.660 gün olarak belirlenmiş olup uygulamalar arasındaki fark istatistik olarak önemli bulunmuştur (P<0.001). Bakteri uygulamaları on günlük gecikmeye neden olmuştur. En yüksek yaprak genişliği ortalaması (24.426 mm) TV119E uygulamasında (P<0.01); çiçek boyu (P<0.05) ve sap kalınlığı (P<0.001) ortalamaları (175.473 mm ve 11.476 mm) ½ NPK uygulamasında; çiçek genişliği ortalaması ise 62.506 mm ile kontrol bitkilerinde elde edilmiştir (P<0.001). En yüksek yaprak sayısı 7.133 adet (1/2 NPK), yaprak uzunluğu 245.573 mm (TV113C), bitki boyu 364.243 mm (TV119E); floret boyu 20.777 mm (kontrol); floret genişliği 28.736 mm (TV113C) ve floret sayısı 34.643 adet (1/2 NPK) olarak bulunmuş olup uygulamalar arasındaki fark istatistik olarak önemsiz bulunmuştur. Sümbül yapraklarındaki besin elementlerine ait en yüksek ortalama değerler azot (N) %3.866 (p<0.001); fosfor (P) 334.790 mg kg-1 (p<0.001); potasyum (K) %4.534 (p<0.01); demir (Fe) 152.453 mg kg-1 (p<0.01); mangan (Mn) 26.739 mg kg-1 (p<0.001); çinko (Zn) 46.517 mg kg-1 (p<0.01) ve bakır (Cu) 8.902 mg kg-1 (p<0.01) olarak elde edilirken kalsiyum (Ca) 1064.95 mg kg-1 ve magnezyum (Mg) 1992.92 mg kg-1 bulunmuş olup bu iki element için ortalama değerlerler arasındaki fark istatistik olarak önemsiz bulunmuştur. Yapraklarda K ve Mn dışındaki elementler için NPK uygulamasının daha olumlu yönde etki ettiği görülmektedir. Yapraktaki en yüksek N, P, Zn ve Cu içerikleri tam doz NPK kullanımı ile elde edilmiştir. Sümbül soğanlarındaki besin elementlerine ait en yüksek ortalama değerler ise N %4.382 (p<0.01); P 278.496 mg kg-1 (p<0.001); K %2.203 (p<0.05); Ca 2322.045 mg kg-1 (p<0.05); Mg 1884.164 mg kg-1 (p<0.01); Mn 39.640 mg kg-1 (p<0.01); Zn 40.861 mg kg-1 (p<0.001) ve Cu 7.683 mg kg-1 (p<0.001) olarak elde edilirken Fe için 140.545 mg kg-1 ortalama değeri bulunmuş olup bu elemente ait ortalama değerlerler arasındaki fark istatistik olarak önemsiz bulunmuştur. Soğanlarda K, Ca ve Mg içeriklerinde bakteri inokulasyonunun; N, P, Mn, Zn ve Cu içeriklerinde ise ½ NPK gübrelemesinin etkili olduğu belirlenmiştir.

This study was carried out to determine the effect of NPK and some bacterial species on the development and nutrient content of Hyacinthus orientalis 'Delft Blue' plant. In the study carried out in laboratory conditions with three replications and five pots in each replicate according to the experimental design, hyacinth bulbs were applied as an inorganic fertilizer in the 20:20:20 NPK commercial fertilizer and 50% of this fertilizer. Aas bioorganic fertilizers: nitrogen binding bacteria Cellulomonas turbata (TV54A), phosphate solvent bacteria: Bacillus-GC Group (TV119E) and bacteria carrying the nitrogen binding and phosphate solvent properties: Kluyvera cryocrescens (TV113C) were applied. The effects of TV54A and TV119E bacteria alone were applied together and their effects were determined. Phenological and morphological observations were made and some nutrients were analyzed in leaves and bulbs. The earliest first flower time, full flower time and harvest time were determined as 52.066, 53.700 and 54.660 days respectively in 1/2 NPK application and the difference between the applications was statistically significant at P <0.001 level. Bacterial applications caused a delay of ten days. The highest leaf width mean value (24.426 mm) in TV119E application (P <0.01); the means of the flowers lenght (P <0.05) and the stalk thickness (P <0.001) (175.473 mm and 11.476 mm) in ½ NPK application; the mean value of the flower width was 62.506 mm in control plants (P <0.001). The highest mean value of leave number was 7.133 pieces (1/2 NPK), the leaf length was 245.573 mm (TV113C), plant height was 364.243 mm (TV119E); floret length was 20.777 mm (control); the floret width was found to be 28.736 mm (TV113C) and the floret number was 34,643 (1/2 NPK). The difference between the applications was not statistically significant. The highest mean values of nutrients in hyacinth leaves were nitrogen (N) 3.866% (P <0.001); phosphorus (P) 334.790 mg kg-1 (P <0.001); potassium (K) 4.534% (P <0.01); iron (Fe) 152.453 mg kg-1 (P <0.01); manganese (Mn) 26.739 mg kg-1 (P <0.001); zinc (Zn) was obtained as 46.517 mg kg-1 (p <0.01) and copper (Cu) was 8.902 mg kg-1 (P <0.01), while calcium (Ca) was 1064.95 mg kg-1 and magnesium (Mg) 1992.92 mg kg- 1 was found and the difference between the mean values for these two elements was not statistically significant. It is observed that NPK application has a more positive effect on the other elements than K and Mn. The highest N, P, Zn and Cu contents of the leaf were obtained by using full dose NPK. The highest mean values of nutrient elements in hyacinth bulbs were 4.382% (P<0.01); P 278.496 mg kg-1 (P <0.001); K, 2.203% (P <0.05); Ca 2322.045 mg kg-1 (P <0.05); Mg 1884.164 mg kg-1 (P <0.01); Mn 39.640 mg kg-1 (P <0.01); Zn was obtained as 40.861 mg kg-1 (P<0.001) and Cu 7.683 mg kg-1 (P <0.001), whereas Fe was found to have an average value of 140.545 mg kg-1. In inoculation of bacteria K, Ca and Mg content of inoculation; N, P, Mn, Zn and Cu content of ½ NPK fertilization was determined to be effective.