Şeyh Fethullah Verkânisî ve Menasikü`l Hacc ve`l-Umre adlı eserinin tahkik ve tahlili

Abstract

Bu çalışma, günümüzde halen ilim ve irfan yuvası olarak bölgeye hizmetlerde bulunmaya devam eden Ohin Medrese ve dergâhının kurucusu Şeyh Fethullah elVerkânisî'nin (v.1317/1899) ilmi hayatı ve Menasiku'l-Hacc ve'l-Umre adlı eserinin tahkik ve tahlili'nden ibaret bir çalışmadır.Şeyh Fethullah el-Verkânisî, Osmanlı devletinin son yüzyılında şark bölgesinde hayatını idame ettirmiş ilmi bir şahsiyet, kalemi güçlü meşhur bir âlimdir. ElVerkânisî, fıkıh alanındaki yetkinliğinin yanında yaşadığı bölge itibariyle muasırlarının pek yapmadığı, günümüze ulaşan ve ulaşmayan bir sürü eser kaleme almış, bu konuda sonraki nesillere ilham kaynağı olmuş ve eser yazma geleneği kendisinden sonra da devam etmiştir. Ohin Kütüphanesini el yazma eser zengini ilmi bir mekân haline getirmiştir. Adı geçen Kütüphanedeki nadide eserlerden biri de, Şeyh Fethullah'ın fıkıh ilminin önemli bahislerinden Hac ve Umre menasik'i konusundaki telifidir. Eser, kendisine has üslubu, kısa net ve öz oluşu bakımından önemlidir.Çalışmamızın birinci bölümünde Şeyh Fethullah el-Verkânisî'nin ilmi hayatına, üstat, talebeve eserlerine değinilmiştir. İkinci bölümünde eserin tahkikinde esas alınan nüshalar ve özellikleri, eserin ismi, müellife aidiyeti ve kaynakları, eserin içeriği ve yöntemi, eserde geçen kavramlar gibi başlıklar altında eserin tahlili yapılmıştır. Üçüncü ve son bölümde ise Menasiku'l-Hacc ve'l-Umre adlı eserin tahkiki yapılmıştır.Anahtar Kelimeler: Şeyh Fethullah el-Verkânisî, Menasik, Hac, Umre

This study is an investigation on Sheikh Fethullah's scientific life, the founder ofOhin Madrasah which has been continuing to serve as a school of discipline, and on his work called `Manasik al-Hajj wa al-Umrah.`Sheikh Fethullah Warqanisi is a seholar who lived during the last centuryof Ottoman Empire in the east of the country, and is a famous educational writer. Besides his competence on Islamic Law, al Warqanisi wrote many extant andnonextant works, that most of his contemporaries could not manage considering theregion, he also became a source of inspiration for future generations by theseworks. This precedent continued after him and turned the Library of Ohininto a placeof education which was abundant of manuscripts. One of his precious works in the library mentioned above is a compilation about tasks of `Umrah and Hajj` that considered as an important subject among Sheikh Fethullah's disciplines of Islamic Law. The work is significant in terms of itsspesific style and brief explanations on it.In this work, after briefly mentioning Sheikh Fethullah's scientific life, mentors, students and works; some subject are investigated under basic titles suchas; samples predicated upon investigation of the work and features of thesesamples, name of the work, author's ownership and sources, context and method ofthe work. As for the in the third and last chapter, the work named Menasiku'l Hajj has been investigated.