Türk dış politikasında süreklilik unsuru: İdeoloji, eylem ve güvenlik 1876-1960

Abstract

Osmanlı Devleti gücünün azalmasıyla birlikte devletler karşısında üstün konumunu da kaybetmiştir. Savaşlarda eski başarının sağlanamaması, başarılı olunan durumlarda da devletlerin uyguladıkları politikalar istenen sonuçların alınmasını engellemiştir. Osmanlı Devleti zamanla diplomasinin önemini daha iyi kavramış ve bu alana gerekli ilgi gösterilmeye başlanmıştır. Hariciye alanında yapılan reform çalışmaları diplomasinin ve diplomatik personelin yetişmesi açısından faydalı olmuştur. Devletin yıkılış döneminde diplomasiye önem verilmişse de çöküş engellenememiştir. Birinci Dünya Savaşı sonunda yıkılan Osmanlı Devleti'nin yerine kurulan Türkiye Cumhuriyeti pek çok konuda ve özellikle diplomasi alanında Osmanlı Devleti'nin mirasçısı olmuştur. Bu çalışmada ki amaç Osmanlı Devleti'nin son döneminden itibaren uygulanan dış politika ile Türkiye Cumhuriyeti'nde uygulanan dış politika arasındaki sürekliliğin incelenmesidir. Dış politikadaki süreklilik özellikle ideoloji, eylem ve güvenlik açısından ele alınarak daha detaylı ve sistematik bir çalışma olmasına özen gösterilmiştir. Çalışmada öncelikle arşiv, meclis tutanakları olmak üzere kitap ve makalelerden yararlanılarak sürekliliğin varlığı ve ne derecede olduğu açıklanmaya çalışılmıştır.Bu detaylı çalışmanın sonucunda Osmanlı Devleti'nin son döneminden itibaren uygulanan dış politika ile Türkiye Cumhuriyeti'nde uygulanan politikalar arasında bazı istisnai durumlar olsa da çoğu uygulamada süreklilik olduğu görülmektedir.Anahtar Kelimeler: Diplomasi, Dış Politika, Osmanlı Hariciyesi, Türk Dış Politikası, Dış Politikada Süreklilik

While Ottoman Empire was losing its power, it also lost its superiority against the states. The fact that it could not be successful in wars and the policies implemented by the states in successful situations, prevented the expected results be obtained. The Ottoman Empire understood more about the importance of the diplomacy over time and started to pay more attention to this issue. The reforms in the field of Foreign Affairs were helpful in terms of diplomacy and raising diplomatic staff. Even though the diplomacy was paid attention during the collapse of the state, its collapse could not be prevented. The Republic of Turkey founded after the Ottoman Empire at the end of the World War I, became an heir of the Ottoman Empire in terms of various fields, especially in diplomacy. The aim of the study wasto examines the continuity between the foreign policy implemented from the last period of Ottoman Empire and the foreign policy implemented in Republic of Turkey. While the continuity in foreign policy was addressed, great care has been taken to conduct a more detailed and systematic study especially in terms of ideology, action and security. In the study, firstly, the existence and the degree of continuity were examined by taking advantage of archive, parliamentary minutes, books, and articles.As a result of the detailed and long-term study, it has been found that there is continuity in many fields between the foreign policy implemented from the last period of Ottoman Empire and the foreign policy implemented in Republic of Turkey with some exceptions. Keyword: Diplomacy, Foreign Policy, Ottoman Foreign Affairs, Turkish Foreign Policy, The Continuity in Foreign Policy