Sosyal harcamalar ve gayri safi yurtiçi hasıla arasındaki ilişki: Türkiye açısından bir inceleme (1980 - 2014)

Abstract

Bu çalışmada Türkiye'de 1980-2014 yılları arasında gerçekleştirilen kamu sosyal harcamaların GDP ile ilişkisi incelenmiştir. Çalışmada, 1980-2014 yılları arasını kapsayan yıllık veriler kullanılmıştır. Analizde sosyal harcamaları temsilen, kişi başı reel sosyal harcama serisi, ekonomik büyümeyi ise temsilen kişi başı reel GDP serisi kullanılmıştır. Analiz bölümünde öncelikle durağanlık sınaması için, Genişletilmiş Dickey-Fuller testi uygulanmıştır. Durağanlık test sonuçlarında, her iki değişkenin de birinci farklarında durağan oldukları tespit edilmiştir. Durağanlık testinden sonra sosyal harcamalar ve GDP' nin uzun dönemli ilişkisini analiz etmek için Engle-Granger Eşbütünleşme testi uygulanmıştır. Eşbütünleşme analizi sonucunda, değişkenler arasında uzun dönemli bir ilişkinin bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Uzun dönemli ilişki boyutu incelendikten sonra bu kez kısa dönemli ilişkiyi inceleyen Granger Nedensellik testi uygulanmıştır. Granger'in Nedensellik test sonuçları ise kısa dönemde sosyal harcamalar ile GDP arasında herhangi bir ilişki tespit edememiştir. Kısa ve uzun dönemde yapılan test sonuçları paralellik göstermiş olup son aşamada Etki-Tepki ve Varyans araştırma analizleri uygulanmıştır. Etki-Tepki analiz sonuçlarına göre kişi başı reel sosyal harcamalarda meydana gelecek dışsal bir şok, kişi başı reel GDP eğiliminde herhangi bir artışa yol açmamaktadır. Aynı şekilde kişi başı reel GDP' de meydana gelebilecek dışsal bir şokun, kişi başı reel sosyal harcama eğiliminde herhangi bir artışa yol açmayacağı tespit edilmiştir. Varyans sonuçlarında ise, sistemde kullanılan değişkenlerin herhangi birinde meydana gelecek olan bir değişimin tamamı kendisi tarafından açıklanmakta ve değişkenler dışsal olarak hareket etmektedir. Nihayetinde tüm analiz sonuçlarında, Türkiye'de 1980-2014 yılları arasında gerçekleştirilen kamu sosyal harcamalar ile GDP arasında herhangi bir ilişkinin bulunmadığı ve değişkenlerin birbirini etkilemediği sonucuna varılmıştır. Anahtar Kelimeler: GDP, Sosyal Harcamalar, Engle-Granger, Varyans, Etki-Tepki.

In this study, the relationship between public social spending GDP in Turkey 1980-2014 was examined. Annual data covering the years 1980-2014 were used in the study. The real social expenditure series per person is used as a representative of social expenditures and the real GDP series per person is used as the level of economic activity. In the analysis section, the Augmented Dickey-Fuller test was first applied for the stationarity test. According to stationarity test results, both variables were found to be stationary in the first difference. After the stationarity test, the Engle-Granger cointegration test was applied to analyze the long-run relationship between social spending and GDP. As a result of the cointegration analysis, it was concluded that there was no long-term relationship between the variables. After examining the long-run relationship dimension, the Granger Causality test, which examines the relationship in the short term, was applied. Granger causality test results did not find any relation between social expenditure and GDP in the short term. Short and long-term test results were parallel and Impulse-Response and variance decomposition analyzes were conducted at the last stage. According to the results of the Impulse-Response analysis, an exogenous shock that would occur in real per capita social spending was not lead to any increase in the per capita real GDP trend. In the same way, it has been determined that an exogenous shock, which may occur in real per capita GDP, would not lead to any increase in the tendency of real per capita social expenditure. According to variance decomposition results, all of the variables used in the system are explained by itself and the variables act exogenously. Ultimately all the analysis results, concluded that there was no relation between public social expenditures and GDP in Turkey between 1980-2014 in that the variables are not affect each other. Key Words: GDP, Social Expenditures, Engle-Granger, Variance, Impulse-Response.