Doğu Karadeniz sahil yolu boyunca Camellia sinensis var. sinensis (L.) Kuntze (çay)`de ağır metal kirliliğinin araştırılması

Abstract

Bu çalışmada Doğu Karadeniz Bölgesi'nde tarımı yapılan, Türkiye için büyük bir ekonomik değeri olan ve dünyada sudan sonra en fazla tüketilen içecek olan çay, araştırma materyali olarak seçilmiş ve çay yapraklarında trafik faktörüne bağlı olarak ağır metal birikiminin olup olmadığı araştırılmıştır. Bu amaçla Artvin- Kemalpaşa'dan başlayarak Giresun'un Tirebolu ilçesine kadar Karadeniz sahil yolu boyunca sekiz farklı lokaliteden ve trafiğin olmadığı Karadeniz sahil yoluna uzak sekiz farklı lokaliteden çay ve toprak numuneleri alınmıştır. Bütün lokalitelerden sürgün dönemlerinde (Mayıs, Haziran, Ağustos) numuneler toplanmış, 60oC de kurutulmuş ve mikrodalga fırında yakıldıktan sonra ICP-OES cihazında Co, Pb, Ni, Cr, Cu, Fe, Zn ve Mn değerleri okunmuş ve sonuçları SPSS paket programıyla değerlendirilmiştir.Sonuçta Karadeniz sahil yolu kenarından ve trafikten uzak bölgelerden alınan numuneler arasında Ni, Cu ve Zn bakımından istatiksel olarak önemli farklılıklar (p<0.01) tespit edilmiştir. Üç element için de trafiğin olduğu lokalitelerdeki ağır metal konsantrasyonları trafiğin olmadığı lokalitelerden daha fazladır. Diğer elementlerde çoğunlukla trafiğin olduğu alanlardaki ağır metal konsantrasyonları trafiğin olmadığı alanlardan daha fazla bulunmuştur. Ancak istatiksel olarak önemli bir farklılık tespit edilememiştir. Aynı şekilde Karadeniz sahil yolu kenarından seçilen bütün lokalitelerin topraklarındaki ağır metal konsantrasyonları trafiğin olmadığı lokalitelerden alınan topraklardan daha fazladır.Çay yapraklarını yıkamanın ağır metal içeriğini değiştirip değiştirmeyeceği araştırılmış ve özellikle Fe yönünden önemli sonuçlar elde edilmiştir. Yaprakları yıkanan numunelerde Fe içeriğinin daha düşük olduğu tespit edilmiştir.

In this study, Camellia sinensis var. sinensis which has an economic importance for Türkiye, is cultivated in the Eastern Black Sea Region was selected as research material. It was investigated whether traffic factor causes heavy metal pollution in the tea leaves. For this purpose, tea and soil samples were collected from eight different localities from Artvin-Kemalpaşa to Giresun-Tirebolu district along Black Sea coastalroad. Also, tea and soil samples were taken from eight different localities without traffic flow and traffic factor was compared. Samples were collected in shoot period (May, June, August) from all localities, were dried at 60 °C and burned in the microwave. Concentrations of heavy metals (Co, Pb, Ni, Cr, Cu, Fe, Zn and Mn) and statistical analysis were determined using ICP-OES and SPSS software, respectively.As a result, it was determined statistically important differences (p<0.01) with respect to Ni, Cu and Zn among localities in leaves samples taken from areas without traffic and the Black Sea coastal road and heavy metal concentration of all three elements was high in traffic areas. Generally, heavy metal concentration in traffic areas was higher than in non-traffic areas with respect to other elements. However, there were no statistically important differences. Likewise, heavy metal concentration in soil samples of the all selected localities which were on the side of the Black Sea coast road were higher than in non-traffic localities. It was investigated whether washing of tea leaves changed heavy metal content and was obtained important results in terms of Fe especially. It found to be lower the iron content in washed leaves samples.