The relationship between social dominance orientation, relationship power and dyadic adjustment: Examining actor-partner effects

Abstract

Bu çalışmanın sosyal baskınlık yönelimi ile çift uyumu arasındaki doğrudan aktör ve partner etkilerinin yanı sıra ilişkideki güç ve çelişik duygulu cinsiyetçilik yoluyla sosyal baskınlık yönelimi ile çift uyumu arasındaki dolaylı etkileri inceledi. Bu çalışma, en az 2 yıl (M = 179.9, SD = 116.48 ay) evli olan ve 2 yaşından büyükçocukları olan (çocuk sahibi çiftler arasında) 90 heteroseksüel çiftin (90 kadın ve 90 erkek) örneklemiyle gerçekleştirildi. Katılımcılar çeşitli ekonomik, eğitimsel, mesleki ve coğrafi geçmişlerden gelmektedir ve kartopu örnekleme yöntemi ile toplanmıştır. Veriler Qualtrics aracılığıyla online olarak toplandı. Katılımcılardan aşağıdaki ölçekleri doldurmaları istendi: Sosyal Baskınlık Yönelimi (Pratto ve ark., 1994), Çift Güç Ölçeği (Day ve diğerleri, 2011, akt. iç. Kaynak-Malatyalı, 2014), Yenilenmiş Çift Uyum Ölçeği (Busby ve ark., 1995), Çelişik Duygulu Cinsiyetçilik Ölçeği (Glick & Fiske, 1996) ve Demografik Bilgi Formu. Aktör-Partner Karşılıklı Bağımlılık Modeli (APIM) ve Aktör-Partner Karşılıklı Bağımlılık Aracılık Modeli (APIMeM) analizleri yapılmıştır. Sosyal baskınlık yönelimi ile çift uyum arasındaki ilişkiyi anlamayı amaçlayan ara değişken olarak ilişkideki güc, korumacı cinsiyetçilik ve düşmanca cinsiyetçilik ile üç farklı APIMeM modeli yürütülmüştür. Sonuçlar, kadınların sosyal baskınlık yönelimi ile erkeklerin çift uyumu (doğrudan partner etkisi, kadından erkeğe) arasında istatistiksel olarak anlamlı bir pozitif ilişki olduğunu göstermektedir. Ayrıca, erkeklerin kendi sosyal baskınlık yönelimi ile erkeklerin kendi çift uyumu arasında istatistiksel olarak anlamlı negatif bir ilişki bulunmuştur (doğrudan aktör etkisi, erkek). İlişkideki gücünün dolaylı etkileri anlamlı olmamakla birlikte, sosyal baskınlık yönelimin ilişkideki gücün üzerinden çift uyumla ilişkili değildi olmadığını gösterirken, korumacı cinsiyetçilik ve düşmanca cinsiyetçilik ile APIMeM analizlerinde istatistiksel olarak anlamlı dolaylı etkiler bulunmuştur. Kadınların kendi sosyal baskınlık yönelimi, kadınların kendi korumacı cinsiyetçiliği (kadınan erkeğe dolaylı aktör-partner etkisi) yoluyla eşlerinin çift uyumu üzerinde olumsuz dolaylı bir etkiye sahipti. Erkeklerin kendi sosyal baskınlık yönelimleri, dolaylı olarak erkeklerin kendi düşmanca cinsiyetçiliği (dolaylı erkek aktör-aktör etkisi) yoluyla kendi çift uyumu ile olumsuz bir şekilde ilişkiliydi. Bu bulguların sonuçları, mevcut literatür ve teorik çerçeve açısından tartışılmıştır. Son olarak, bu çalışmanın katkıları, sınırlılıkları ve gelecekteki araştırmalar için öneriler tartışılmıştır.

This study examined the direct actor and partner effects between social dominance orientation and dyadic adjustment, as well as, indirect effects between social dominance orientation and dyadic adjustment via relationship power and ambivalent sexism (hostile sexism and benevolent sexism) among heterosexual married couples in Turkey. This study was conducted with a sample of 90 (90 women and 90 men) heterosexual couples married for at least 2 years (M = 179.9, SD = 116.48 in months) and with children older than 2 years of age (among couples who had children). Participants came from a diverse range of economic, educational, occupational and geographic backgrounds recruited via the snowball sampling method. Data were collected online via Qualtrics. Participants were asked to fill out the following measures: Social Dominance Orientation (Pratto et al., 1994), Couple Power Scale (Day et al., 2011, in Kaynak-Malatyalı, 2014), Revised Dyadic Adjustment Scale (Busby et al., 1995), Ambivalent Sexism Inventory (Glick & Fiske, 1996) and Demographic Information Form. Actor Partner Interdependence Model (APIM) and Actor Partner Interdependence Model of Mediation (APIMeM) analyses were conducted. Three different APIMeM models were run with relationship power, benevolent sexism and hostile sexism as mediators aimed at understanding the relationship between social dominance orientation and dyadic adjustment. Results indicated a statistically significant positive relationship between women's social dominance orientation and men's dyadic adjustment (direct partner effect, women to men). Moreover, a statistically significant negative relationship between men's own social dominance orientation and men's own dyadic adjustment was found (direct actor effect, men). Although the indirect effects of relationship power were not significant, indicating that social dominance orientation was not related to dyadic adjustment though relationship power, statistically significant indirect effects were found in APIMeM analyses with benevolent sexism and hostile sexism. Women's own social dominance orientation had a negative indirect effect on their husbands' dyadic adjustment through women's own benevolent sexism (indirect women to men actor-partner effect). Men's own social dominance orientation was negatively indirectly related to men's own dyadic adjustment through their own hostile sexism (indirect men actor-actor effect). The implications of these findings were discussed in terms of the existing body of literature and the theoretical framework. Finally, contributions of this study, its limitations, and suggestions for future research were discussed.